سلول‌های بدن با تغییر عملکرد می‌توانند به جنگ دیابت بروند

براساس مطالب گفته‌شده در کتب زیست‌شناسی قدیمی، اکثر سلول‌های بنیادی تنها می‌توانند به سلول‌های هم‌جنس و هم‌عملکرد خود تمایز شوند. اما مطالعاتی که توسط پژوهشگران دانشگاه پزشکی هاروارد، تیم پژوهشی دانشگاه برگن وتیم پژوهشی دانشگاه جنو (UNIGE) و مرکز تشخیص سلول‌های بنیادی (OHSU) به‌دست آمده است، نظریه‌های مطرح‌شده در آن کتاب‌ها را تأیید نمی‌کنند.

پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که سلول‌های بدن انسان توانایی تمایز به انواع سلول‌های مختلف را دارند. این گروه اولین تیم پژوهشی بودند که تاثیر و ردیابی سیگنال در سلول‌های ویژه را بررسی کرده و توانایی تغییر عملکرد سلول‌ها به‌وسیله‌ی خودشان را مشاهده کردند.

تیم پژوهشی پروفسور هلگه ریدر، سرپرست گروه علوم بالینی مرکز یوآی‌بی (UiB) با بررسی تاثیر سلول‌های تولیدکننده‌ی هورمون گلوکاگون (هورمونی که در لوزالعمده ترشح می‌شود و عملکردی متضاد با انسولین دارد) متوجه شدند این سلول‌ها توانایی تولید هورمون انسولین را هم دارا هستند.

کشف موردبحث می‌تواند دریچه‌ای نو برای درمان دیابت باشد. پژوهشگران با انجام آزمایشاتی روی موش‌های آزمایشگاهی به نتایج جالبی دست یافتند. آن‌ها متوجه شدند زمانی‌که سلول‌های تنظیم‌شده‌ی بدن انسان به غده‌ی پانکراس موش‌ها پیونده زده شد، از دام بیماری دیابت خلاص شدند و به محض برداشت سلول‌های پیوندی؛ بیماری دیابت به سراغشان آمد!

سلول‌های مقاوم (پایدار)

مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد سلول‌های تولیدکننده‌ی گلوکاگونی که توانایی تولید انسولین دارند، دربرابر سیستم ایمنی بدن مقاوم هستند و معمولا به سوی سلول‌های تولیدکننده‌ی هورمون انسولین حمله‌ور می‌شوند.

این دانشمند در این‌باره می‌گوید: «احتمالا این امکان فراهم شود که بدون نگرانی بابت نابود شدن سلول‌های تغییریافته توسط سیستم ایمنی بدن، بتوان از همان سلول‌های فرد مبتلا به دیابت برای درمان بیماری‌اش استفاده کرد. اما این روش تنها برای بخش کوچکی از جامعه‌ی مبتلایان به دیابت کاربردی است.»

به نظر ریدر، روش‌های جدید تنها محدود به عملکرد سلول‌های پانکراس نیست و قابلیت تغییر عملکرد در بسیاری از سلول‌های مختلف بدن انسان وجود دارد به‌طوری‌که دانشمندان را به دستیابی روش‌های نوین درمانی نوید می‌دهند. توانایی سلول‌ها در تغییر عملکردشان می‌تواند در بهبود بیماری‌هایی مانند حملات قلبی، سرطان‌ها و بیماری‌هایی عصبی که مرگ سلول رخ داده است، تأثیرگذار باشد.

سه نوع مختلف سلول در پانکراس وجود دارد: سلول‌های آلفا، سلول‌های بتا و سلول‌های دلتا. این سه خوشه‌های سلولی را تشکیل می‌دهند و انواع مختلفی از هورمون‌ها را برای تنظیم قندخون تولید می‌کنند.

سلول‌های آلفا، وظیفه‌ی تولید گلوکاگون را برعهده دارند که موجب افزایش سطح گلوکز خون می‌شود. در مقابل سلول‌های بتا، انسولینی را تولید می‌کنند که میزان گلوکاگون خون را کاهش می‌دهد و درنهایت پای سلول‌های دلتا به میان می‌آید که وظیفه‌ی تنظیم هر دو نوع سلول‌های آلفا و بتا را برعهده دارد.

در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 سلول‌های بتا آسیب دیده و عملکرد خود را از دست داده‌اند و به همین دلیل، میزان قند خون در این گروه از افراد بالا می‌رود که برای رفع این مشکل نیاز به تزریق انسولین است.