فین تک چیست؟ فناوری در خدمت تسهیل سرویس‌های مالی و اقتصادی

جمعه ۵ مهر ۱۳۹۸ - ۱۳:۰۰
مطالعه 19 دقیقه
فین تک در سال‌های اخیر حوزه‌های متعدد خدمات مالی را متحول کرده است و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فعالیت استارتاپ‌های فناوری شناخته می‌شود.
تبلیغات

چستر چارلسون، مخترع ماشین زیراکس، در سال ۱۹۴۰ و هنگام ارائه‌ی طرحش با چنین بازخوردی روبه‌رو شد: «چه کسی تمایل دارد اسناد را روی کاغذ سفید کپی کند؟» در سال ۱۸۷۶، در اسناد داخلی شرکت وسترن‌یونیون چنین متنی دیده شد: «تلفن برای تبدیل‌شدن به ابزاری ارتباطی ضعف‌های زیادی دارد. این دستگاه جدید هیچ ارزشی برای ما ندارد».

بیشتر بخوانید: مفاهیم پایه ارز دیجیتال

با نگاهی گذرا به تاریخ، مثال‌های متعدد مشابهی با داستان‌های بالا می‌بینیم. افراد زیادی در تاریخ نتوانستند تأثیر تغییرات دنیای فناوری را تخمین بزنند و با شکست در ادامه‌ی مسیر روبه‌رو شدند. ما هم امروز چنین اشتباهی را درباره‌ی فین‌تک (فناوری‌های مالی) مرتکب می‌شویم؟ فین‌تک را می‌توان فناوری انقلابی بعدی در رشد اقتصادی نامید؟

از میان حوزه‌هایی که توسط فناوری متحول شده‌اند، خدمات مالی هم جایگاه ویژه‌ای دارند. در سال‌های گذشته استارتاپ‌های متعددی در حوزه‌ی نوظهوری به‌نام فین تک (Fintech) ظهور کرده‌اند که از فناوری برای تسهیل فعالیت‌های مالی و اقتصادی کاربران استفاده می‌کنند. فین تک ترکیبی از دو کلمه‌ی خدمات مالی (Financial) و فناوری (Technology) محسوب می‌شود که در نام خود، حوز‌ه‌ی عملکرد و هدف را شرح می‌دهد. فین تک به‌ کاربران امکان می‌دهد تا فرایندهایی همچون سرمایه‌گذاری، پرداخت و حتی دریافت وام را آسان‌تر انجام دهند.

نسل جوان امروزی از هر خدماتی مبتنی بر فناوری و خصوصا اینترنت استقبال می‌کنند. آن‌ها با گوشی‌های هوشمند رشد کرده‌اند و انجام خدمات مالی با استفاده از فناوری‌هایی همچون اینترنت، وب و اپلیکیشن‌ها، می‌پسندند. آن‌ها دوست دارند خدمات مالی را مانند دیگر خدمات همچون اشتراک‌گذاری عکس با دوستان، رزرو خدمات و درخواست شغل به‌صورت مدرن و با استفاده از جدیدترین فناوری‌ها انجام دهند. استارتاپ‌ها و دیگر فعالان حوزه‌ی کسب‌وکار به این نیاز و درخواست کاربران پی برده‌‌اند و سرمایه‌گذاری عظیمی روی آن انجام داده‌اند.

شهرت فین تک تنها به‌خاطر رویکرد جدید آن به خدمات مالی نیست. این فناوری‌ها امکان جمع‌آوری کلان‌داده را نیز فراهم می‌کنند که کاربردهای فراوانی خواهد داشت. تحلیل کلان‌داده‌های استخراج شده از خدمات فین تک می‌تواند منجر به طراحی و تولید محصول و خدمات دیگر شود که چرخه‌ی اقتصادی فناوری را تکمیل می‌کند. در این مطلب زومیت معرفی کلی از فناوری فین تک خواهیم داشت که آشنایی اولیه را با فناوری انقلابی مالی فراهم می‌کند.

فین‌تک / Fintech

فین تک چیست؟

فین تک به فناوری جدیدی گفته می‌شود که با هدف بهبود و خودکارسازی ارائه و استفاده از خدمات مالی توسعه می‌یابد. این فناوری در لایه‌های هسته‌ای تلاش می‌کند تا به شرکت‌ها، مالکان کسب‌وکار و مشتریان نهایی، خدماتی همچون مدیریت بهتر عملیات، فرایندها و به‌طور کلی زندگی مالی بهینه‌تر را ارائه کند. فناوری که با استفاده از نرم‌افزارها و الگوریتم‌های ویژه در کامپیوترهای شخصی و بیش از آن، گوشی‌های هوشمند ارائه می‌شود.

عبارت فین تک در ابتدای قرن ۲۱ ظهور کرد و بیشتر به فناوری‌های پشت‌صحنه‌ی مدیریت سازمان‌های مالی می‌پرداخت. از آن زمان تغییر جهت قابل‌توجهی در فناوری رخ داد که آن را بیش‌ازپیش مبتنی بر مصرف‌کننده‌ی نهایی کرد. درنتیجه تعاریف فین تک نیز به‌مرور مبتنی بر مشتریان شدند. این فناوری امروز بخش‌های متعددی دارد و صنایع گوناگون را تحت تأثیر قرار داده است. به‌عنوان مثال می‌توان به آموزش، بانک‌داری مخصوص مشتری، جذب سرمایه، فعالیت‌های غیرانتقاعی و مدیریت سرمایه‌گذاری اشاره کرد.

برخی از دسته‌بندی‌های مالی، بیت‌کوین و دیگر رمزارزها را هم در زیرمجموعه‌ی فین تک قرار می‌دهند. شاید درحال حاضر بتوان رمزارزها را خبرسازترین دسته‌ی فین تک دانست، اما هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اصلی در صنعت بانک‌داری جهانی سنتی دیده می‌شود که ارزش بازار چندین تریلیون دلاری دارد.

فین‌تک / Fintech

درک مفهوم فین تک

از دیدگاه کلی عبارت فین تک را می‌توان به هرگونه نوآوری اعطا کرد که نحوه‌ی انجام تراکنش‌های مالی کاربران را متحول می‌کند. نوآوری‌‌های مورد نظر می‌توانند شامل موارد سنتی‌تر همچون حساب‌داری دوطرفه تا پول دیجیتال باشند. البته می‌توان ادعا کرد که از زمان انقلاب اینترنت و گوشی‌های هوشمند، فناوری‌های مالی رشد انفجاری داشته‌اند. فین تک که زمانی‌که تنها به آسان‌سازی فرایندهای مدیریتی سازمان‌‌های مالی می‌پرداخت، امروز به‌عنوان خدماتی مخصوص مشتری شناخته می‌شود که تأثیرات گسترده‌‌تر هم دارد.

فین تک به زبان ساده به هرگونه نوآوری گفته می‌شود که خدمات مالی را تسهیل کند

خدمات مالی مبتنی بر فناوری امروزه در نقاط گوناگون جهان در سطوح گسترده‌ای ارائه می‌شوند. به‌عنوان ساده‌ترین مثال می‌توان به تبادل پول با گوشی هوشمند اشاره کرد. نمونه‌های پیشرفته‌تر حتی نقد کردن چک، دریافت اعتبار به‌صورت غیرحضوری، جذب سرمایه و مدیریت سرمایه‌گذاری را بدون دخالت نیروی انسانی انجام می‌دهند. آمارها نشان می‌دهد که یک‌سوم از کاربران امروز دنیای فناوری حداقل از دو سرویس فین تک یا بیشتر استفاده می‌کنند. به‌علاوه آن کاربران، فین تک را به‌عنوان بخش مهمی از زندگی روزمره‌ی خود می‌شناسند.

فین‌تک / Fintech

تکنولوژی‌های استفاده شده در فین تک

فین تک از تکنولوژی‌های متنوعی استفاده می‌کند که شامل هوش مصنوعی (AI)، کلان داده، اتوماسیون رباتیک فرایند (RPA) و بلاک‌چین است. در ادامه به معرفی این تکنولوژی‌ها می‌پردازیم:

  • هوش مصنوعی (AI) بینشی را در مورد عادت‌های خرید مشتریان ارائه می‌دهد و به موسسات مالی این امکان را می‌دهد که مشتریان را بهتر درک کنند. چت‌بات‌ها (Chatbot) گونه‌ی دیگری از ابزارهای کنترل شده توسط هوش مصنوعی هستند، این ربات‌های چت توسط بانک‌ها در امر خدمت‌رسانی به مشتریان استفاده می‌شوند.
  • کلان‌داده (Big Data) ‌می‌توان سرمایه‌گذاری‌های مشتریان و تغییرات بازار را پیش‌بینی کرد و بدین‌وسیله می‌توان استراتژی‌های و پورتفوی‌های جدید را ایجاد و عادت‌های خرید مشتریان را تحلیل کرد، شناسایی کلاه‌برداری را بهبود داده و استراتژی‌های بازاریابی جدیدی ایجاد کرد.
  • اتوماسیون رباتیک فرایند (PRA) تکنولوژی هوش مصنوعی است که بر خودکارسازی فعالیت‌هایی تمرکز دارد که به‌طور مدام تکرار می‌شود. PRA به پردازش داده‌های مالی کمک می‌کند، برای مثال حساب‌ها به‌طور مؤثرتر و دقیق‌تری نسبت به پردازش دستی، پرداخت و دریافت می‌شوند.
  • بلاک‌چین تکنولوژی در حال توسعه‌ای در حوزه‌ی امور مالی است که سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی را شرکت‌های مختلفی به خود جذب کرده است. ماهیت غیر متمرکز بلاک‌چین ‌می‌تواند نیاز به شخص ثالث در انجام تراکنش‌ها را از بین ببرد.
  • شرکت‌های فین تک دیگری مانند Plaid و Clair تکنولوژی برای تکمیل و ارتقای خدمات مالی موجود ارائه کرده‌اند، از جمله انتقال سرمایه‌ها بین بانک‌ها توسط شرکت‌ها و افزودن صورت‌های پرداخت برای مشتریان.

    فین تک در چه حوزه‌هایی کاربرد دارد؟

    نوآوری در صنایع مالی با نوآوری‌های دیگر تفاوت‌های عمده‌ای دارد. فناوری‌های جدید در این حوزه، تأثیر مستقیمی بر بازدهی بخش مالی جوامع می‌گذارد؛ بخشی که پس‌اندازها و هزینه‌های مردم در اقتصاد را پوشش می‌دهد و درنهایت، روی رشد جامعه و کشور تأثیر می‌گذارد.

    فین‌تک را می‌توان بخشی از اقتصاد دیجیتال دانست. اقتصادی که نوآوری‌های زیادی به‌همراه داشت که درنهایت، روش زندگی ما را هم تغییر داد. البته، عصر دیجیتال پیامد منفی کاهش بهره‌وری را هم به‌همراه داشته و در بررسی‌های مختلف، کامپیوتر را در همه‌ی زمینه‌های زندگی به‌جز بهره‌وری نشان می‌دهند.

    هیئت بین‌المللی ثبات مالی، فین‌تک را در پنج بخش اصلی دسته‌بندی می‌کند:

  • پرداخت و تسویه‌حساب.
  • پس‌انداز، وام و افزایش سرمایه.
  • بیمه.
  • مدیریت سرمایه.
  • پشتیبانی از  بازار.
  • البته، دسته‌بندی‌های دیگری نیز وجود دارند که قابلیت میزبانی از فین‌تک را دارند.

    فناوری و تمام دستاوردهای آن امروز به‌عنوان عضوی جدانشدنی از زندگی ما شناخته می‌شوند. حوزه‌های متعدد خدماتی و تولیدی در سال‌های اخیر توسط این پدیده متحول شده‌اند. تقریبا همه‌ی زمینه‌های زندگی انسان از تعامل‌های اجتماعی تا خرید تحت تأثیر فناوری قرار دارد.

    این خدمات ممکن است از ارائه‌دهندگان خدمات مستقل مختلفی که شامل حداقل یک بانک یا صادرکننده‌ی مجوزدار ریشه گرفته باشند. اتصال داخلی از طریق APIهای باز و بانکداری باز امکان‌پذیر شده‌اند و توسط نهادهای قانون‌گذار ازجمله فرمان خدمات پرداخت اروپا حمایت می‌شوند.

    در تریدها در بازارهای سرمایه، پلتفرم‌های خلاقانه الکترونیکی، ترید آنلاین و آنی را تسهیل بخشیده‌اند. شبکه‌های اجتماعی ترید به سرمایه‌گذاران امکان رصد رفتار دوستان و خبره‌های ترید و دنبال‌کردن استراتژی‌های سرمایه‌گذاری آنان را در صرافی‌های ارز و بازارهای سرمایه می‌دهد.

    این پلتفرم‌ها به هیچ دانش یا دانشی کم در مورد بازارهای مالی نیاز دارند و این پلتفرم‌ها توسط «فروم اقتصاد جهانی» به‌عنوان جایگزینی کم‌هزینه و پیچیده به‌جای مدیران سرمایه‌ی سنتی باشند.

    مشاوران رباتیک دسته‌ای از مشاوران خودکار مالی هستند که توصیه‌های مالی یا مدیریت مالی آنلاین را با حداقل دخالت انسانی فراهم می‌کنند. آن‌ها توصیه‌های دیجیتالی مالی را بر مبنای قوانین ریاضی و الگوریتم‌ها ارائه می‌کنند و بنابراین جایگزینی کم‌هزینه برای مشاوران انسانی هستند.

    فین تک در خدمت امور مالی و بانکداری

    امروزه استارتاپ‌های فین تک که بیشترین جذب سرمایه را انجام می‌دهند، خصوصیات مشترکی دارند: آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند تا ارائه‌دهندگان سنتی سرویس‌های مالی را به چالش بکشند و به‌نوعی تهدیدی برای آن‌ها محسوب شوند. استارتاپ‌ها چابکی بیشتری دارند و به دسته‌ی بزرگ‌تری از کاربران خدمت‌رسانی می‌کنند. به‌علاوه کاربران همیشگی خدمات مالی هم با استفاده از فناوری‌ها، عملکرد سریع‌تری خواهند داشت.

    از میان استارتاپ‌های نوآور و ساختار شکن صنعت فین تک در سطح جهانی می‌توان به Affirm اشاره کرد که با هدف حذف کارت‌های اعتباری از فرایند خرید آنلاین کاربران فعالیت می‌کند. آن‌ها وام‌های کوتاه‌مدت را با روشی جدید به کاربران ارائه می‌کنند تا بدون نیاز به کارت‌های اعتباری، پرداخت‌های آنلاین را انجام دهند. شاید خدمات و بازپرداخت‌های Affirm در ابتدا گران باشند، اما ارائه‌ی کارت و اعتبار به مشتریان بدون تاریخچه‌ی اعتباری خدمت قابل‌توجهی محسوب می‌شود که شاید ارزش هزینه‌ی بیشتر ابتدایی را داشته باشند.

    فرایندهای رهن‌ و اجاره در کشورهای گوناگون با ساختارهای متفاوتی انجام می‌شوند. دراین‌میان استارتاپ‌های هر منطقه تلاش می‌کنند تا نقشی در آسان‌سازی فعالیت‌های اعتباری و مالی رهن و اجاره داشته باشند. Better Morgage یکی از مشهورترین استارتاپ‌های این حوزه محسوب می‌شود که انجام فرایندها به‌صورت کاملا دیجیتال را به‌عنوان فناوری ساختارشکن ارائه می‌کند. فرایندهای دریافت و پراخت وام هم در این مسیر هدف ساختارشکنی‌های متعدد هستند. از میان استارتاپ‌های آن حوزه می‌توان به GreenSky اشاره کرد.

    فین‌تک / Fintech

    ارائه‌ی خدمات مالی به شهروندان کشورهای محروم از اهداف مهم استارتاپ‌های فین تک محسوب می‌شود. به‌عنوان مثال Tala به افراد بدون سابقه و حساب اعتباری در کشورهای درحال توسعه، وام‌های جزئی پرداخت می‌کند. فرایندهای اعتبارسنجی با داده‌کاوی از تراکنش‌های مالی گوشی هوشمند کاربر انجام می‌شود. Tala تلاش دارد تا خدمات وام را بهتر و سریع‌تر از بانک‌های محلی، وام‌دهنده‌های غیرقانونی و دیگر مؤسسه‌های مالی و اعتباری ارائه کند.

    هرگونه خدمات مالی نه‌چندان ساده و مناسب، ظرفیت ساختارشکنی توسط فین تک دارند

    باتوجه به رویکرد استارتاپ‌های فین تک می‌توان ادعا کرد که هرگونه خدمات مالی نه‌چندان مناسب و آسان، ظرفیت ساختارشکنی و بهبود توسط آن‌ها را دارند. درواقع اگر تا امروز برخی از خدمات مالی و اعتباری خود را با دشواری‌های غیرالزامی انجام داده‌اید، احتمالا استارتاپی برای رفع آن‌ها وجود خواهد داشت یا به‌زودی متولد خواهد شد. در کشورهایی که خدمات اعتباری را به‌صورت گسترده به شهروندان خود ارائه می‌کنند، فین تک حضور و تأثیر بیشتری دارد. مفاهیم اعتباری پیچیدگی‌های سنتی بالایی دارد و استارتاپ‌ها می‌توانند آن‌ها را به مفاهیم ساده‌تری تبدیل کنند.

    فین تک در سطح جهان

    مدیران سنّتی و فعالان بانک‌های مرکزی و سازمان‌‌های مشابه دیدگاه آن‌چنان مثبتی به فین‌تک ندارند. برخی از آن‌ها فناوری جدید را موجب جدایی بانک‌ها از فرایندهای اصلی‌شان می‌دانند. برخی دیگر هم فین‌تک را مانند انقلاب‌های دیگر می‌بینند و از ناپایدارشدن سیستم‌های مالی می‌ترسند. درنتیجه، بسیاری از استارتاپ‌های حوزه‌ی فین‌تک در سرتاسر جهان با مشکلات قانون‌گذاری روبه‌رو هستند. این درحالی‌ است که قانون از سازمان‌های مالی دیگر با ساختار سنّتی راحت‌تر حمایت می‌کند.

    درحال‌حاضر، بازارهای بازتر در سطح جهانی سرعت توسعه‌ی بیشتری در فین‌تک تجربه کرده‌اند. به‌عنوان مثال، سیستم پرداخت الکترونیکی M-Pesa در کنیا و تانزانیا و مناطق مشابه یکی از دستاوردهای موفق فین‌تک در آفریقا بوده است. این ابزار را می‌توان یکی از داستان‌های موفقیت فین‌تک در دهه‌ی گذشته نامید؛ سرویسی که با تبدیل گوشی‌های موبایل به حساب‌های کاربری، فرایندهای مالی را برای افراد بدون حساب بانکی آسان‌تر کرد. دراین‌میان، بانک مرکزی کنیا با اهدای مجوز لازم به M-Pesa، باعث رشد سریع سرویس در یکی از کشوره‌های پیشرفته‌‌ی منطقه‌ی شرق آفریقا شد.

    مطالعات جهانی نشان می‌دهد فین‌تک در کشورهایی با سیاست‌های کمتر سخت‌گیرانه‌ی بانکی، رشد و سلطه‌ی بیشتری تجربه می‌کند. به‌علاوه، جوامع با درآمد درخورتوجه و سیستم‌های بانکی با رقابت کمتر زمینه را برای رشد بیشتر فین‌تک فراهم می‌کنند. M-Pesa که نمونه‌ا‌ی موفق از فین‌تک محسوب می‌شود، امروز ۱۱۰ هزار کارگزار دارد که ۴۰ برابر ATMهای موجود در کنیا است.

    M-Pesa مثالی از ساختارشکنی فین‌تک در بخش مالی کشور و افزایش بازدهی در اقتصاد است. آمارهای کنیا نشان می‌دهد این سرویس تا ۱۴ درصد به رشد بهره‌وری در کشور کمک می‌کند. این، عاملی است که درنهایت به رشد اقتصادی کشور خواهد انجامید.

    ساختارشکنی در سیستم مالی، تنها کاربرد فین‌تک‌هایی همچون M-Pesa نیست. با واردکردن پس‌انداز افراد بدون حساب بانکی به سیستم‌های مالی کشور، سرمایه‌ی در گردش برای سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف افزایش می‌یابد. افزایش سرمایه‌ها نیز عامل مهمی محسوب می‌شود که به بهبود استاندارد زندگی شهروندان کمک می‌کند.

    اگر فین‌تک بتواند روندی مشابه کنیا را در کشورهای دیگر اجرا کند؛ یعنی مشارکت مردم در سیستم مالی بیشتر شود، می‌توان امیدوار بود پس‌اندازهای بیشتری در سرتاسر جهان به بخش سرمایه‌گذاری اضافه شوند؛ سرمایه‌گذاری‌هایی که در صنعت و زیرساخت و حتی دارایی‌های انسانی انجام می‌شود. دارایی‌های انسانی بخشی از دارایی هستند که تأثیر مستقیمی بر اقتصادهای درحال‌رشد می‌گذارند. درحال‌حاضر در چنین مناطقی از جهان، ۱.۷ میلیارد نفر بدون داشتن حساب بانکی زندگی می‌کنند.

    چین مثالی دیگر از موفقیت فین‌تک است. ارائه‌دهنده‌های خدمات پرداخت الکترونیکی، مانند Ant Financial و WeChat Pay، در این کشور فرمانروایی می‌کنند. چین کشوری است که نیمی از پرداخت‌‌های آنلاین جهان را ازآنِ خود می‌کند. رشد آن‌ها هم به‌‌دلیل اعطای مجوز از قانون‌گذارانی رخ داد که به‌دنبال افزایش رقابت در سیستمی مالی با نظارت دولت بودند. درنتیجه، فین‌تک با عبور از بانک‌های دولتی و شرکت‌های کارت‌های اعتباری، بازدهی را در سیستم مالی چین به‌ میزان چشمگیری افزایش داد. بازارهای بزرگ دیگر فین‌تک مانند آمریکا و بریتانیا نیز می‌توانند از چنین رویکردهایی برای افزایش بازدهی استفاده کنند.

    افق‌های توسعه‌ی فین تک

    مؤسسه‌های خدمات مالی تاکنون خدمات متنوعی را زیر یک چتر و عنوان ارائه‌ می‌کردند. حوزه‌ی فعالیت آن‌ها گستره‌ی وسیعی از خدمات مالی از بانک‌داری سنتی تا وام و رهن و انواع فرایندهای تجاری را پوشش می‌داد. فین تک در پایه‌ای‌ترین سطوح خود این سرویس‌ها را از هم مجزا می‌کند. سپس ترکیب خدمات ساده‌شده با فناوری، به استارتاپ‌های فین تک امکان می‌‌دهد تا با بازدهی بالاتری فعالیت کنند و هزینه‌های مرتبط با هر فرایند را کاهش دهند.

    فین‌تک / Fintech

    برای توصیف تأثیر فین تک بر بانک‌داری، تجارت، سرمایه‌گذاری و انواع مفاهیم مالی و اعتباری، هیچ کلمه‌ای بهتر از ساختارشکن وجود ندارد. درحال حاضر خدماتی که زمانی تحت سلطه‌ی بانک‌ها، نماینده‌های مالی آن‌ها و مؤسسه‌های عریض و طویل مالی و اعتباری بود، به‌راحتی در گوشی‌های هوشمند در دسترس کاربران قرار دارند. به‌بیان‌دیگر شاهد دموکراتی‌تر شدن خدمات مالی هستیم.

    به‌عنوان نمونه‌ای از استارتاپ‌های ساختارشکن می‌توان اپلیکیشن تجارت سهام Robinhood را مثال زد. در دسته‌بندی خدمات وام و رهن و اجاره هم نمونه‌های متعددی وجود دارند که از میان مهم‌ترین آن‌ها می‌توان Prosper Marketplace، Lending Club و OnDeck را نام برد که فرایندهای وام‌دهی شخص به شخص را تسهیل می‌کنند. در بخش خدمات وام به کسب‌وکارها نیز Kabbage، Lendio، Accion و Funding Circle از مشهورترین‌ها هستند که به استارتاپ‌ها و دیگر انواع کسب‌وکار، پلتفرم‌های آسان و سریعی ربرای مدیریت سرمایه‌های کاری ارائه می‌کنند.

    استارتاپ‌های فین تک علاوه بر خدمات مالی، خدمات بیمه‌ای را هم ارائه می‌کنند که البته جزئی از مجموعه‌ی مالی و اقتصادی محسوب می‌شود. از میان استارتاپ‌های بیمه‌ای می‌توان به OScar اشاره کرد که در ماه مارس سال ۲۰۱۸ موفق به جذب سرمایه‌ی ۱۶۵ میلیون دلاری شد. چنین سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده‌ی ظرفیت بالای رشد برای استارتاپ‌های بیمه‌ای خواهد بود.

    فین‌تک / Fintech

    بانک‌های سنتی با مشاهده‌ی پیشرفت استارتاپ‌های فین تک همه‌ی تلاش خود را به کار گرفتند تا بیش‌ازپیش به آن‌ها شبیه شوند. درواقع آن‌ها هم به‌مرور خدمات فین تک مخصوص مصرف‌کننده را به خدمات خود اضافه کردند تا هرچه سریع‌تر با ساختارکنی استارتاپ‌ها مقابله کنند. از پیش‌گامان چنین حرکتی می‌توان به بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس اشاره کرد که در سال ۲۰۱۶ پلتفرم وام‌دهی به مشتری را راه‌اندازی کرده بود.

    ارائه‌ی خدمات مالی به همه‌ی مردم، یکی از اهداف فین تک است

    بسیاری از کارشناسان صنعت اعتقاد دارند بانک‌های سنتی برای تطبیق هرچه بهتر با شرایط درحال تغییر دنیای اقتصاد، باید فعالیت‌هایی بیش از سرمایه‌گذاری عظیم انجام دهند. آن‌ها برای رقابت با استارتاپ‌های چابک باید تغییرات مهمی در فرایندهای تفکر، تصمیم‌گیری و حتی ساختار کلی سازمان‌های خود ایجاد کنند.

    فناوری‌های جدید در فین تک

    فناوری پدیده‌ای پویا و درحال رشد است که پدیده‌های جدید آن با سرعت بسیار بالایی متولد می‌شوند و رشد می‌کنند. فناوری‌های جدید همچون یادگیری ماشین، هوش مصنوعی، تحلیل رفتاری مبتنی بر پیش‌بینی و بازاریابی مبتنی بر داده توانایی ایجاد تغییرات عظیم در تصمیم‌گیری‌های مالی را دارند.

    فین‌تک / Fintech

    اپلیکیشن‌های امروزی مبتنی بر یادگیری، نه‌تنها رفتار و عادت‌های پنهان کاربر را می‌آموزند، بلکه فعالیت‌هایی را هم متمرکز بر یادگیری آن‌ها انجام می‌دهند. کاربران با یادگیری مفاهیم از طریق این اپلیکیشن‌ها، فرایندهای هزینه و پس‌انداز خودکار و ناخودآگاه را بهتر انجام می‌دهند. 

    فناوری خدمات خودکار به مشتری، یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در فین تک استفاده می‌شود. استفاده از هوش مصنوعی و چت‌بات برای برقراری ارتباط با مشتری و رفع اشکال‌ها، امروز اهمیت بالایی در شرکت‌های فین تک دارد. به‌علاوه ثبت تاریخچه‌ی فعالیت‌ها و تراکنش‌ها هم در اقدام‌های ضد کلاهبرداری و موارد مشابه، کاربرد بالایی خواهد داشت.

    چشم‌انداز فین تک

    استارتاپ‌های جهانی فین تک در سال ۲۰۱۶ به‌صورت مجموع ۱۷/۴ میلیارد دلار سرمایه جذب کردند و تا پایان سال ۲۰۱۷ به سمت شکستن آن رکورد پیش رفتند. CB Insights در گزارش خود پیرامون این استارتاپ‌ها، تعداد انواع یونیکورن را ۲۶ عدد بیان کرد که در مجموع ۸۳/۸ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شدند. در سال ۲۰۱۸ همین شرکت تعداد استارتاپ‌های یونیکورن را در سال گذشته ۳۹ عدد بیان کرد که ۱۴۷/۳۷ میلیارد دلار ارزش دارند.

    فین‌تک / Fintech

    آمریکای شمالی بیشترین تعداد استارتاپ‌های فین تک را دارد و آسیا با فاصله‌ای نزدیک رتبه‌ی دوم را به خود اختصاص می‌دهد. رکورد سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های فین تک در فصل اول سال ۲۰۱۸ شکسته شد که سهم عمده‌ای از آن به‌خاطر افزایش سرمایه‌گذاری در آمریکای شمالی بود. آسیایی‌ها نیز رشد مناسبی را در آن دوره طی کردند و شاید آمریکا را پشت سر بگذارند. دراین‌میان اروپا پس از ثبت رکورد نه‌چندان مناسب در فصل اول ۲۰۱۸، در فصل دوم رویکرد خود را جبران کرد و رشد سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های آن اعلام شد.

    در چشم‌انداز آتی فین تک، برخی حوزه‌ها مهم‌تر از سایر به نظر می‌رسند. از میان آن‌ها می‌توان به موضوعاتی اشاره کرد که حول موارد زیر جریان دارند:

  • رمزارزها و پول دیجیتالفناوری بلاک‌چین که خدمات دفتر کل توزیع‌شده را با سطح بالایی از امنیت به کاربران ارائه می‌کند.قراردادهای هوشمند (Smart Contract) که با استفاده از یک برنامه‌ی کامپیوتری (عموما تحت بلاک‌چین) اجرای خودکار قراردادها را بین فروشنده و خریدار ممکن می‌کنند.
  • بانک‌داری باز، مفهومی است که با استفاده از بلاک‌چین تلاش می‌کند تا خدمات و داده‌های بانکی را در اختیار شرکت‌های متفرقه قرار دهد. آن‌ها با استفاده از این داده‌ها توانایی توسعه‌ی اپلیکیشن و شبکه‌های گسترده خواهند داشت که بانک‌ها را هرچه بیشتر به شرکت‌های متفرقه و مشتریان نهایی نزدیک می‌کند. از میان استارتاپ‌های این حوزه می‌توان به خدمات یکپارچه‌ی مدیریت پول Mint اشاره کرد.
  • فناوری موسوم به اینشورتک (Insurtech) که تلاش می‌کند با استفاده از مفاهیم فناورانه، صنعت بیمه را ساده‌ و سریع کند.
  • فناوری موسوم به رگ تک(Regtech) که هماهنگی شرکت‌های خدمات مالی را با قوانین مرسوم و استانداردها تسهیل می‌کند. از مهم‌ترین قوانین و تنظیم‌گری‌ها هم می‌توان به فعالیت‌های ضد پولشویی و قوانین شناخت مشتری (KYC) اشاره کرد.
  • ربات‌های تحلیل‌گر که پیشنهادهای هوشمندانه‌ی سرمایه‌گذاری و خرید و فروش ارائه می‌کنند. از میان آن‌ها می‌توان Betterment را نام برد که پیشنهادهای سرمایه‌گذاری را خودکار می‌کند تا با کاهش هزینه‌ها، آن‌ها را در دسترس افراد بیشتری قرار دهد.
  • خدمات بانکی به افراد با توانایی‌های مالی و اعتباری پایین که توسط بانک‌های سنتی قادر به دریافت خدمات نبوده‌اند. درواقع سازمان‌های بدنه‌ی مالی و اقتصادی کشورها به برخی از شهروندان خود خدمات ارائه نمی‌کنند که فین تک می‌‌تواند دراین‌زمینه ساختارشکنی کند.
  • امنیت سایبری امروز به بخشی کاملا الزامی از فین تک تبدیل شده است. سودآوری بالای جرایم سایبری مالی و ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده‌ها، فین تک و امنیت سایبری را به مفاهیمی درهم تنیده تبدیل می‌کند.
  • fintech

    کاربران فین تک

    چهار دسته‌بندی بزرگ برای کاربران فین تک تعریف می‌شود:

  • بانک‌ها (به‌صورت B2B).
  • مشتریان شرکتی آن‌ها.
  • کسب‌وکارهای کوچک (B2C).
  • مصرف‌کننده‌های نهایی.
  • روندهای کنونی به سمت بانک‌داری موبایلی، افزایش اطلاعات در گردش، کلان‌داده، تحلیل‌های عمیق‌تر و از همه‌ مهم‌تر دسترسی غیرمتمرکز به اطلاعات، فرصت‌هایی را برای هر چهار گروه بالا فراهم می‌کند تا با روش‌هایی جدید و ساختارشکن، به فعالیت‌های مالی و اعتباری بپردازند.

    خدمات فین تک برای کسب‌وکارها روندهای اداری و مالی را تسهیل می‌کنند

    در دسته‌بندی مصرف‌کننده‌های نهایی، کاربران جوان‌تر درک بهتری از فناوری فین تک دارند و کاربرد بیشتری را هم از آن استخراج می‌کنند. به‌هرحال نسل نوجوان و جوان امروزی تمایل بیشتری هم به هزینه کردن دارد و همین فرایند هزینه کردن را ترجیحا در فضای آنلاین و مبتنی بر فناوری‌های جدید انجام می‌دهد. البته برخی از ناظران صنعت اعتقاد دارند تمرکز بیش از حد روی نسل هزاره و نسل جوان لزوما به‌خاطر درک بیشتر و تمایل بیشتر آن‌ها به فناوری نیست، بلکه ابعاد چنین بازاری بیشتر از نسل‌های قبلی است. به‌هرحال فین تک امروز در ارائه‌ی خدمات به نسل‌های گذشته موفقیت چندانی ندارد، چون مشکلات آن‌ها را به‌خوبی درک نمی‌کند.

    دسته‌بندی کسب‌وکارها و خصوصا انواع نوپا، کاربردهای متعددی از فین تک استخراج می‌کنند. آن‌ها قبلا برای دریافت سرمایه باید درگیری زیادی با بانک‌ها متحمل می‌شدند. به‌علاوه آن‌ها برای اضافه کردن خدمات مالی به سرویس‌ها و محصولات خود موانع متعددی داشتند، اما امروز به لطف فناوری‌های متعدد، تراکنش‌های مالی از طریق شرکت‌های فین تک واسط و زیرساخت‌های دیگر ممکن شده است.

    Fintech Trends in 2018

    تنظیم‌گری قوانین فین تک

    خدمات مالی از قانون‌مندترین حوزه‌های کسب‌وکار در سطح جهانی محسوب می‌شوند. به‌همین دلیل با ظهور و توسعه‌ی شرکت‌های فین تک، دولت‌ها بیش از هرچیز نگران تنظیم‌گری قانونی فعالیت آن‌ها بوده‌اند. با ورود و ادغام فناوری به فرایندهای خدمات مالی، مشکلات تنظیم‌گری قانونی آن‌ها نیز چندبرابر شده است. در برخی موارد مشکلات به‌خاطر ماهیت فناوری و از توابع آن محسوب می‌شوند، اما در بسیاری از نمونه‌های دیگر، عجله‌ی ذاتی بازیگران صنعت فناوری بر ساختارشکنی‌های مالی، موجب بروز مشکلات قانونی می‌شود.

    خودکارسازی فرایندها و دیجیتالی کردن داده‌ها، سیستم‌‌های فین تک را در برابر حمله‌ی مجرمان سایبری آسیب‌پذیر می‌کند. اخبار متعدد از نفوذ مجرمان سایبری به شبکه‌های بانکی و سرقت اطلاعات و دارایی‌های کاربران، نشان‌دهنده‌ی ظرفیت بالای این صنعت برای درآمد مجرمان است. مصرف‌کننده‌های نهایی خدمات، در چالش‌های امنیتی بیش از همه به مسئولیت‌پذیری شرکت‌های فین تک و همچنین عدم استفاده از اطلاعات شخصی و داده‌های مالی در مقاصد دیگر اهمیت می‌دهند.

    خدمات مالی و اقتصادی همیشه تحت نظارت قوانین سخت‌گیرانه قرار دارند

    در برخی از نمونه‌های ظهور و رشد استارتاپ‌های فین تک، شاهد برخورد فرهنگ استارتاپی مبتنی بر حرکت سریع و ساختارشکنی با فرهنگی سنتی و محافظه‌کار هستیم. چنین برخوردهایی عموما نتایج نامناسب به‌همراه دارند. به‌عنوان مثال استارتاپ بیمه‌ای Zenefirts مستقر در سان‌فرانسیسکو که در بازارهای خصوصی بیش از یک میلیارد دلار ارزش‌گذاری شد، در ارائه‌ی خدمات بیمه‌ای مدرن به مشتریان، مرتکب قانون‌شکنی شد که برخورد جدی مقام‌های قانونی را به‌همراه داشت. سازمان SEC جریمه‌ای ۹۸۰ هزار دلاری برای آن‌ها در نظر گرفت و سازمان بیمه‌ی کالیفرنیا نیز هفت میلیون دلار خسارت از این استارتاپ دریافت کرد.

    تنظیم‌گری قانونی در دنیای رمزارزهای هم چالش‌های فراوانی ایجاد می‌کند. عرضه‌ی اولیه‌ی کوین یا ICO یکی از مدرن‌ترین فرایندهای جذب سرمایه برای استارتاپ‌ها محسوب می‌شود که امکان جذب سرمایه به‌صورت مستقیم را از اشخاص فراهم می‌کند. در بسیاری از کشورهای جهان این فرایند بدون تنظیم‌گری قانونی انجام می‌شود و زمینه‌ای برای کلاهبرداری شده است.

    bitcoin law

    تنوع بالا در خدمات فین تک و تعدد صنایعی که تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند، ایجاد راهکاری واحد برای همه‌ی مشکلات موجود را دشوار می‌کند. دولت‌ها در اکثر موارد از قوانین موجود و سنتی خود برای تنظیم‌گری فین تک استفاده می‌کنند. البته در برخی موارد هم شاهد تصویب قوانین جدید یا بهینه‌سازی قوانین قدیمی برای هماهنگی با دنیای جدید فین تک هستیم.

    کشورهای گوناگون در سرتاسر جهان، مراکزی را برای آزمایش و بررسی تأثیر فین تک بر صنایع گوناگون تأسیس کرده‌اند. از فعالیت‌های قانونی مفید هم می‌توان به تصویب و اجرای قانون GDPR در اروپا اشاره کرد که چارجوبی برای دسترسی سازمان‌ها به داده‌های شخصی افراد ایجاد می‌کند. کشورهایی همچون ژاپن و کره‌ی جنوبی که ICO در آن‌ها متداول‌تر است، قوانین کاربردی و انعطاف‌پذیری برای استفاده از این سبک از سرمایه‌گذاری تصویب و اجرا کرده‌اند.

    فین تک در میان خیل عظیم فناوری‌هایی قرار دارد که برای ایجاد تحول در جامعه‌ی بشری به‌وجود آمده است. روند آهسته و پیوسته‌ی این فناوری در سال‌های گذشته باعث شد تا تمامی ذی‌نفع‌ها از کاربران تا کسب‌وکارها و دولت‌ها، به‌مرور با ظرفیت و کاربرد آن آشنا شوند. با وجود تمام چالش‌های کنونی، روند رو به رشد فین تک در کشورهای گوناگون خصوصا مناطق درحال توسعه، امید به ساختارشکنی عمیق‌تر از سوی فناوری را زنده نگه می‌دارد.

    تبلیغات
    داغ‌ترین مطالب روز

    نظرات

    تبلیغات