هر آن چه که باید درباره Ultra HD Blu-Ray بدانید

یکی‌ دو سالی می‌شود که سرویس‌های استریم آنلاین مانند نت‌فلیکس، برخی‌ از محتوای خود را با رزولوشن 4K برای مشترکین خود در دسترس قرار می‌دهند اما تا به حال هیچ رسانه فیزیکی وجود نداشت که توسط آن‌ بتوان فیلم‌ها و سریال‌های 4K را مشاهده کرد. اما همه‌چیز قرار است با دیسک‌های Ultra HD Blu-ray تغییر کند.

عرضه دیسک‌هایی‌ که قابلیت پخش محتوا با رزولوشن 4K را دارند به نظر می‌رسد کمی‌ دیر اتفاق افتاده است اما اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، می‌بینیم که سال گذشته تقریبا اولین سالی‌ از زمان عرضه اولین تلویزیون‌ها با رزولوشن 4K در سال ۲۰۱۲ بود که این تکنولوژی توانست توسط بسیاری از سازندگان تلویزیون‌ها استفاده شود و در همین سال بود که ما توانستیم تلویزیون‌های مختلفی‌ با قیمت‌های تقریبا مقرون به صرفه که توانایی پشتیبانی‌ از رزولوشن 4K را دارند، مشاهده کنیم. پس این مساله که در سال ۲۰۱۶ شاهد عرضه اولین دیسک‌ها و پخش کننده‌های دیسک‌های Ultra HD Blu-ray باشیم، زیاد غیر منطقی‌ نیست.

در جریان نمایشگاه IFA 2015، کمپانی سامسونگ اولین پخش‌کننده این نوع دیسک‌ها را معرفی‌ کرد و در ادامه این معرفی‌ اعلام کرد که اولین فیلمی که بر روی این دیسک‌ها منتشر شود، فیلم کینگزمن خواهد بود. پس از آن‌ نیز شرکت پاناسونیک، از اولین پخش کننده UHD Blu-ray خود نیز رونمایی کرد که از ماه نوامبر در ژاپن در دسترس مصرف کنندگان قرار گرفته است.

انجمن دیسک بلو ری (Blu-Ray Disc Association)، چندی پیش با رونمایی از لوگوی رسمی‌ این دیسک جدید، مشخصات آن‌ را نیز به طور رسمی‌ اعلام کرد.

این فرمت جدید توانایی پشتیبانی از رزولوشن ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ ،HDR (بازه پویای بالا یا High Dynamic Range)، نرخ فریم بالاتر (تا ۶۰ فریم بر ثانیه) و پشتیبانی‌ از تکنولوژی‌های صدا مانند دالبی اتمس و DTS:X را دارد.

تصاویر HDR از دو روش می‌توانند نمایش داده شوند. یا از روش BD HDR یا از طریق فرمت‌های جدیدی مانند دالبی ویژن (Dolby Vision).

همچنین ویدئوهای این دیسک‌های جدید توسط استاندارد HEVC (کدگذاری با بازدهی بالای ویدیو یا High Efficiency Video Coding) کدگذاری می‌شوند و از عمق رنگ ۱۰ بیت و فضای رنگی‌ ۲۰۲۰ استفاده می‌کنند.

به علاوه، قابلیت جدیدی به نام Digital Bridge در این دیسک‌ها قرار داده شده که به کاربر این امکان را می‌دهد که محتوای این دیسک‌ها را بر روی هارد‌ دیسک‌های اکسترنال و دستگاه‌های قابل حمل خود مانند گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها کپی‌ کنند.

همچنین در ادامه توضیحاتی که توسط این انجمن منتشر شد، مشخص شده که تمام پخش کننده‌های جدید می‌توانند دیسک‌های قدیمی‌ بلو ری را نیز پخش کنند.

ویکتور ماتسودا، رئیس انجمن تبلیغات انجمن بلو ری در اینباره چنین گفته است:

برای سال‌ها دیسک‌های بلو ری استاندارد محتوای HD را در منازل تعریف می‌کردند. دیسک‌های Ultra HD Blu-ray نیز دقیقا همین کار را برای محتوای UHD انجام خواهند داد.

شما برای اینکه قابلیت پخش دیسک‌های UHD بلو ری را داشته باشید، نیاز به دستگاه پخش‌کننده مخصوص آن‌ دارید. دیسک‌های UHD بلو ری، در سه ظرفیت مختلف عرضه می‌شوند. دیسک‌های ۵۰ گیگابایتی با ۸۲ مگابیت بر ثانیه، ۶۶ گیگابایتی با ۱۰۶ مگابیت بر ثانیه و ۱۰۰ گیگابایتی با ۱۲۸ مگابیت بر ثانیه.

با اینکه تمرکز اصلی‌ این دیسک‌ها پخش محتوای با رزولوشن 4K است، این دیسک‌ها از قابلیت پخش سه‌بعدی نیز پشتیبانی‌ می‌کنند هرچند که این قابلیت فقط توانایی پخش محتوای با رزولوشن HD را به صورت سه‌بعدی خواهد داشت و در حال حاضر هیچ برنامه‌ای‌ برای قرار دادن قابلیت پخش فیلم‌های سه‌بعدی با رزولوشن UHD وجود ندارد.

از نظر صدا، درست به مانند بلو ری‌ها قدیمی‌، تکنولوژی‌های دالبی اتمس و DTS:X توسط این دیسک‌ها پشتیبانی‌ می‌شوند.

از استودیو‌های هالیوودی بزرگی‌ که عضو انجمن بلو ری هستند و با توجه به حضورشان در این انجمن باید منتظر عرضه فیلم‌های این استودیوها بر روی این دیسک‌ها باشیم، می‌توانیم به فاکس قرن بیستم، استودیوهای سرگرمی خانگی یونیورسال، والت دیزنی و سرگرمی‌های برادران وارنر اشاره کنیم که به تازگی استودیو برادران وارنر ۳۵ فیلم را برای عرضه برروی این فرمت معرفی کرده است.

انجمن بلو ری اعتقاد دارد که این دیسک‌ها نسبت سرویس‌های استریمی که محتوای 4K  پخش می‌کنند، عملکرد بهتری خواهند داشت. ران مارتین، نایب رئیس آزمایشگاه‌های پاناسونیک، که نقش مهمی‌ در توسعه این دیسک‌ها داشته، در اینباره چنین می‌گوید:

فرمت دیسک برای محتوای 4K، بسیار فرمت مناسبی است زیرا هم قابلیت تکرار پخش دارد و هم قابل اطمینان‌تر است. سرویس‌های استریم با اینکه نکات مثبتی دارند، اما در مقابل نکات منفی‌ بسیار زیادی هم دارند.

در جریان نمایشگاه IFA در ماه سپتامبر سال گذشته، کمپانی سامسونگ اولین پخش کننده Ultra HD Blu-ray را معرفی‌ کرد و توانست به اولین کمپانی تبدیل شود که عنوان سازنده اولین پخش کننده UHD Blu-ray را یدک بکشد. در این نمایشگاه، سامسونگ اعلام کرد که در اوایل سال ۲۰۱۶ این پخش کننده در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت. در جریان همین نمایشگاه مشخص شد که اولین فیلمی که بر روی این دیسک عرضه می‌شود، فیلم کینگزمن خواهد بود.

اولین پخش‌کننده Ultra HD Blu-Ray شرکت سامسونگ

همچنین ما باید به زودی شاهد معرفی‌ مدل‌های دیگری از پخش کننده UHD Blu-ray توسط کمپانی‌های بزرگی‌ مانند ال‌‌جی‌، سونی و پاناسونیک (که این کمپانی در حال حاضر یک پخش کننده UHD با مدل DMR-UBZ1 در بازار ژاپن دارد)، باشیم.

در میان پخش‌کنندهایی که تا به حال معرفی‌ شده‌اند، اطلاعات بیشتری از پخش کننده پاناسونیک در دسترس است. این مدل که یکی‌ از کامل‌ترین مدل‌ها است، علاوه بر توانایی پخش کردن این فرمت جدید، دارای یک هارد دیسک ۳ ترابایتی و توانایی ضبط، قابلیت پشتیبانی از ویدئوهای با رزولوشن 4K سرویس‌های نت‌فلیکس و یوتیوب و همچنین پشتیبانی‌ از فایل‌های صوتی با کیفیت بالا را نیز دارد.

نکته‌ای‌ که در تمام این پخش‌کننده‌ها مشترک است، این است که تمامی آنها توانایی پخش بلو ری‌های قدیمی‌ را دارند.

ویژگی‌ پل دیجیتالی که در بالا نیز به آن‌ اشاره کردیم، به کاربر این اجازه را می‌دهد که فیلم‌ها و محتوای موجود بر روی دیسک را به هارد دیسک اکسترنال یا تلفن‌های هوشمند و تبلت خود منتقل کند. با اینکه وجود این ویژگی‌ الزامی نیست، اما به نظر برسد اکثر سازنده‌ها این ویژگی‌ را برروی پخش‌کننده‌های خود قرار دهند.

از نظر تلویزیون پخش‌کننده، نیازی نیست که تلویزیون 4K شما از سیستم کدگذاری HEVC پشتیبانی‌ کند زیرا خود پخش‌کننده تشخیص می‌دهد که تلویزیون شما از چه کدک و رزولوشنی پشتیبانی می‌کند و از آن طریق تصویر پخش شده را با رزولوشن تلویزیون شما هماهنگ می‌کند.

با این حال برای اینکه شما بتوانید نهایت لذت را از این فرمت جدید ببرید، باید تلویزیون‌تان قابلیت پخش محتوای HDR را داشته باشد. مارتین در اینباره چنین گفت:

بزودی تلویزیون‌هایی که از HDR پشتیبانی‌ می‌کنند وارد بازار می‌شوند. من نمونه‌های اولیه آنها را دیدم و واقعا کیفیت تصاویر نسبت به آن‌ چیزی که ما در حال حاضر مشاهده می‌کنیم، زمین تا آسمان فرق دارد.

شاید مهم‌ترین نکته درباره این تکنولوژی، قیمت آن‌ باشد. مارتین درباره قیمت این فرمت جدید گفت که قیمت آنها بسیار نزدیک به دیسک‌های بلو ری فعلی خواهد بود. با توجه به سخنان وی، می‌توان انتظار داشت که قیمت این دیسک‌ها تنها کمی‌ از بلو ری‌ها فعلی گران‌تر باشد.

در مورد قیمت پخش‌کننده‌ها نیز، هنوز بازه قیمتی آنها به طور دقیق مشخص نیست و سامسونگ نیز از دادن قیمت پخش کننده خود در هنگام رونمایی، خودداری کرد. با این حال پخش کننده پاناسونیک هم اکنون در بازار ژاپن با قیمتی معادل با ۴۰۰ هزار ین (چیزی نزدیک به ۲۰۰۰ پوند انگلستان) به فروش می‌رسد که قیمت نسبتا زیادی است. البته ذکر این نکته لازم است که پخش‌کننده پاناسونیک، در دسته‌ی پخش کننده‌های گران قرار می‌گیرد زیرا قابلیت ضبط و ویژگی‌های دیگری نیز دارد.

در اوایل سال ۲۰۱۵، مارتین اعلام کرده بود که قیمت این پخش کننده‌ها دو تا سه برابر پخش‌کنندهای بلو ری‌های قدیمی‌ خواهند بود. با توجه به قیمت پخش کننده‌های بلو ری فعلی‌ که در بازه قیمتی ۱۰۰ تا ۵۰۰ پوند انگلستان قرار دارد، فعلا حدس دقیقی‌ از قیمت نسل جدید پخش‌کننده‌ها نمی‌توان زد. مارتین درباره قیمت این دستگاه‌ها اینگونه توضیح داد:

قیمت پخش‌کننده‌ها در ابتدا نسبتا گران خواهد بود. با این همه قیمت آنها مانند نسل‌های قبلی‌ که در ابتدا فوق‌العاده گران بودند، نخواهد بود. احتمالا قیمت پخش کننده‌های Ultra HD Blu-ray دو تا سه برابر قیمت پخش کننده‌های بلو ری فعلی باشد.

نظر شما درباره این تکنولوژی جدید چیست؟ مسلما هر تکنولوژی برای موفق شدن نیازمند پشتیبانی خوب کمپانی‌های سازنده محتوا و قیمت به صرفه است. این‌طور که به نظر می‌رست تکنولوژی Ultra HD Blur-ray مورد اول را دارد اما با توجه به اطلاعاتی که تا به حال منتشر شده، به نظر می‌رسد مورد دوم یعنی قیمت دستگاه‌های پخش‌کننده این تکنولوژی مسئله بزرگی باشد و باید صبر کنیم و ببینیم آیا با گذشت زمان قیمت آن نیز کاهش می‌یابد یا خیر.