تهران ششمین شهر آلوده جهان شد
براساس تازهترین دادههای منتشرشده در وبسایت IQAir، تهران با ثبت شاخص آلودگی ۲۰۳ در وضعیت «بسیار ناسالم» قرار گرفته و در حال حاضر ششمین شهر آلوده جهان است. این رتبهبندی بهصورت زنده بهروزرسانی میشود و تهران در کنار شهرهایی قرار گرفته که هر ساله در صدر فهرست آلودهترین نقاط جهان دیده میشوند. این آمار نشان میدهد کیفیت هوا در پایتخت به حدی کاهش یافته که گروههای حساس و حتی افراد سالم نیز در معرض خطر قرار دارند.
بر اساس دادههای جدول منتشرشده، دهلی در هند با شاخص ۳۸۸ آلودهترین شهر جهان است و پس از آن، تاشکند ازبکستان با ۳۵۷ قرار دارد. لاهور پاکستان شاخص ۲۸۷ را ثبت کرده و در رتبه سوم قرار گرفته است.
در رتبههای چهارم و پنجم نیز دو شهر بزرگ هند حضور دارند: کلکته با ۲۶۲ و بمبئی با ۲۰۴. تهران هم با شاخص ۲۰۳ درست پس از این شهرها قرار گرفته و در رتبه ششم این جدول ایستاده است؛ جایگاهی که شدت بحران آلودگی هوا در پایتخت را برجسته میکند. پس از تهران، بیشکک قرقیزستان با شاخص ۱۹۴ رتبه هفتم را به خود اختصاص داده است.
افزایش شدت آلودگی هوا باعث شده مدارس و دانشگاههای تهران (به جز فیروزکوه) در روزهای سهشنبه و چهارشنبه، چهارم و پنجم آذرماه، غیرحضوری شوند. همچنین، طرح زوج و فرد تا پایان هفته در تهران اجرا میشود. تردد کامیونها و ماشینهای سنگین نیز تا پایان هفته جاری ممنوع است.
رسیدن شاخص کیفیت هوا به محدوده ۲۰۰ به معنای افزایش قابلتوجه ذرات معلق خطرناک در هواست؛ ذراتی که میتوانند موجب تشدید بیماریهای قلبی–ریوی، مشکلات تنفسی، سردرد، کاهش سطح اکسیژن خون و حتی مرگ زودرس شوند.
جدیدترین گزارش ملی آلودگی هوا اخیرا نشان داده است که فقط در سال ۱۴۰۳ بیش از ۵۸ هزار و ۹۷۵ نفر بر اثر مواجهه با ذرات معلق ریز PM2.5 جان خود را از دست دادهاند؛ یعنی ۱۶۱ مرگ در روز. اثرات آلودگی هوا بر کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی شدیدتر است؛ کاهش عملکرد ریه، اختلال رشد عصبی، تضعیف سیستم ایمنی و افزایش بستریهای بیمارستانی از پیامدهای قطعی آن است.
در کنار خسارتهای جانی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آلودگی هوا نیز فاجعهبار است. وزارت بهداشت هزینه مستقیم مرگومیر و بیماریهای ناشی از آلودگی در سال گذشته را ۱۷.۲ میلیارد دلار برآورد کرده است؛ یعنی روزانه ۴۷ میلیون دلار خسارت. این ارقام نشان میدهند آلودگی هوا چگونه توان اقتصادی کشور را فرسوده و بهرهوری نیروی کار را کاهش میدهد.
بر اساس یافتههای این گزارش، استمرار آلودگی شدید، زندگی ۱۰۰ درصد جمعیت شهری کشور را تحت تاثیر قرار داده و نشان میدهد این مشکل دیگر محدود به چند کلانشهر نیست؛ بلکه به بحرانی ملی تبدیل شده که برای آن باید تصمیمهای فوری و ساختاری گرفت.
گزارش IQAir نشان میدهد شرایط تهران اکنون در مرز وضعیتی قرار دارد که نیازمند اقدامهای فوری، اطلاعرسانی گسترده و اعمال محدودیتهای کنترل آلایندههاست.
این رتبه بار دیگر هشدار جدی درباره وضعیت هوای پایتخت را یادآوری میکند؛ بحرانی که در صورت تداوم، سلامت میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار میدهد و ضرورت بازنگری در سیاستهای مدیریت آلودگی هوا را بیش از پیش نمایان کرده است.