وقتی «Find My» هم دروغ میگوید: اختلال GPS و کابوس یافتن دستگاهها در ایران
جنگ ۱۲ روزه بیشتر از دو ماه است که به پایان رسیده اما تبعات آن در زندگی روزمره مردم و حتی در اولیهترین نیازهایشان هنوز ادامه دارد. به جز اینترنت، که هنوز به وضعیت عادی و همان شبکه نسبتا پایدار پیش از جنگ خود بازنگشته، دشواریهایی مثل فیلترینگ گوگلادز و دردسرهای اینچنینی برای کسبوکارها همچنان ادامه دارد.
اختلالهای روزمرهتر و عمومیتری مثل مختل بودن جیپیاسها و نمایش ناکجاآباد در قلب پایتخت هم هنوز گریبان شهروندان در ترددهای روزمرهشان را رها نکرده است. البته دردسرهای ناشی از اختلال گسترده در سرویس موقعیتیاب جهانی یا همان GPS به گم شدن در خیابانها و سرگردان شدن در بزرگراهها محدود نمانده است.
این که گوشی یا دیگر دستگاههای ما نمیتوانند به جیپیاس متصل شوند نقطه آغاز چالشهای مختلفی است. ماجرا با نمایش موقعیتهای مکانی عجیبوغریب در اپلیکیشنهای مسیریاب شروع شد و به کلافگی رانندگان تاکسیهای اینترنتی و مردم رسید؛ اما بعدتر آسیبهای مهم دیگری هم دیده شد.
- مدیرعامل نشان: مهاجرت از GPS به بایدو، یک ایده تئوریک با بهای سنگین است30 تیر 04مطالعه '6
برای مثال یکی از کاربران نابینا اخیرا در صفحه شخصی خود در ایکس (توییتر سابق) نوشته بود که «نبود GPS یک مانع به موانع تردد نابینایان اضافه کرده. ما خیلی وقتها از اپهای مسیریاب برای پیدا کردن مقصد استفاده میکنیم. در تاکسی هم که نشستیم، به جای این که از راننده بپرسیم کجاییم، روی اپ مسیر راننده را کنترل میکنیم. این اختلالات استرس زیادی به ما تحمیل میکند.»
یک مثال دیگر هم مهندسها هستند که پس از اختلال جیپیاسها گفتند برای کارشان به سامانه «شمیم»، که یک سامانه مربوط به نقشهکشی است و بهعنوان یک سامانه GNSS مطرح میشود، نیاز مبرم دارند اما با اختلال جیپیاس کارشان عملا مختل شده است.
از گوشی تا ماشین؛ قابلیت حیاتی دستگاهها از کار افتاده است
تداوم این اختلال مشکلات دیگری را هم به وجود آورده و حالا به یکی از حیاتیترین و حساسترین قابلیتهای گوشیها، تبلتها و لپتاپها رسیده و آن را عملاً بیفایده کرده است. منظور قابلیت «Find My» در دستگاههای مختلف، هم دیوایسهای اپل و هم دستگاههای اندرویدی است که امکان پیدا کردن موقعیت مکانی دستگاه را به کاربران میداد، حالا با مختل شدن جیپیاس کارکردش را از دست داده است.
این مساله فقط در دیوایسهایی مثل گوشی، تبلت و لپتاپ دیده نمیشود؛ حتی خودروهایی که سیستم موقعیتیابی دارند هم با اختلال جیپیاس این قابلیت بسیار مهم را از دست میدهند. این در حالی است که بهویژه سیستم موقعیتیابی در خودرو یک قابلیت حیاتی به حساب میآید که اگر در شرایط عادی، عملکرد درستی داشته باشد میتواند خیال صاحب ماشین را از سرقت راحت کند.
برگرفته از یک تجربه واقعی!
در مورد دیوایسهای الکترونیک مثل موبایل اگر تجربهای مشابه من داشته باشید، ممکن است یک روز گوشیتان را در محل کار جا بگذارید و در میانه راه متوجه شوید که موبایلتان همراهتان نیست.
در شرایط عادی میتوانید برای پیدا کردن موقعیت مکانی گوشی روی قابلیت Find My لپتاپ یا تبلتتان حساب کنید اما وقتی جیپیاس مختل است این برنامه گوشی شما را جایی مثلا حوالی سهراه جمهوری نشان میدهد. احتمالا با دیدن موبایلتان در این لوکیشن به این نتیجه میرسید که گوشی دزدیده شده و شاید در یکی از بازارهای موبایل همان محدوده در حال فروخته شدن است!
البته با در نظر داشتن اختلال شدید جیپیاس در تهران و بعضی شهرهای دیگر، ممکن است به ذهنتان برسد که موقیت مکانی یک دیوایس دیگر را هم در این اپلیکیشن تست کنید. با دیدن موقعیت مکانی ایرپادهایتان روی نقشه Find My میتوانید یک نفس راحت بکشید! چون در حالی که ایرپادتان در دستتان است لوکیشن روی اپلیکیشن یکی از گوشیهای ایرپاد را در محدوده شهرک غرب نشان میدهد و گوشی دیگر را جایی حوالی شرق تهران!
با نتیجهای که از شبکه «Find My» میگیرید میتوانید امیدوار باشید که نمایش گوشی در نقطهای حوالی پاساژ چارسو و علاءالدین خطای جیپیاس بوده و احتمالا گوشی را روی میز محل کار جا گذاشتهاید! به لطف جیپیاس پر از اختلال، حدستان درست از کار درمیآید و چند دقیقه بعد گوشی را در شرکت پیدا میکنید.
هیچکس سر جایش نیست
شبکه «Find My» فراتر از یک ابزار ساده است؛ یک سپر امنیتی و مایهی دلگرمی است در دنیای پرهیاهوی امروز که حواسپرتی در روزهای شلوغ باعث میشود دستگاههایمان را گم کنیم یا یادمان نیاید آنها را کجا گذاشتهایم.
این قابلیت که تا قبل از اختلالات جیپیاسها میتوانست در لحظات پراسترس گم شدن یا سرقت دستگاهها آخرین امید ما برای یافتن دوبارهی دیوایسها و گجتهایمان باشد، حالا با وضعیت نیمهقطع سرویس موقعیتیابی به یک کابوس تبدیل شده است.
همانطور که همین حالا اگر نشان، بلد، ویز یا گوگلمپ را باز کنید خودتان را در نقطهای کیلومترها دور از جایی که هستید یا وسط دریا یا در یک قاره دیگر یا حتی در دماغه امیدنیک میبینید.
اگر اپلیکیشنهای موقعیتیاب دستگاههای دیگر را هم باز کنید یا میبینید که خودتان یکجا هستید و دیوایسهایی که همراهتان هست در جایی دیگر، یا خودتان و دیوایسهایتان را باهم نشان میدهد اما در نقطهای دیگر از شهر، کشور یا حتی قارهای که در آن زندگی میکنید!
در عکسهای زیر میتوانید ببینید که هر کدام از اعضای تحریریه زومیت و دستگاههایشان روی اپلیکیشن فایند مای در نقطهای جز آنجا که واقعا هستند، نشان داده میشوند!
در حالی که گوشی و ایرپادهای من (هانیه کلهر) در یک نقطه مکانی هستند روی نقشه در دو نقطه مختلف نمایش داده شدهاند. جالب اینجاست که لپتاپ هم کنار همین دیوایسهاست اما فایندمای نمیتواند آن را موقعیتیابی کند. مسعود یوسفنژاد هم در زمان گرفتن این اسکرینشاتها در دفتر، حوالی خیابان بهشتی تهران بوده اما اپلیکیشن فایند مای او را در ورزشگاه تختی نشان میدهد!
دلارام سلطانیان هم با این که گوشی و ایرپادش درست موقعیتیابی شده اما آیپدش جایی حوالی سرخهحصار در حالی که در لحظه گرفتن اسکرینشات آیپد جایی در محدوده غرب تهران بوده است! موقعیت مکانی گوشی مهرداد عیسیلو هم سرخهحضار تشخیص داده شده، در حالی که او اسکرینشات را وقتی گرفت که در دفتر زومیت نشسته بود!
ویرانی شبکه یکپارچه و قابل اعتماد ردیابی
در مواجهه اولیه با این اتفاق شاید آنچه میدیدیم برایمان خندهدار بود اما از کار افتادن قابلیت پرکاربردی مثل Find My، بهویژه اگر در موقعیت خطرناکی مثل گم کردن یا ربوده شدن دیوایسهایمان باشیم باعث سردرگمی، اضطراب و عصبانیتمان میشود. چون با یک دستکاری در سیستم موقعیتیابی یکی از قابلیتهای مهم دستگاهمان را از دست میدهیم.
این عدم قطعیت، دقیقاً نقطهی مقابل آرامش خاطری است که شرکتها با طراحی قابلیت «Find My» وعدهاش را داده بودند. قابلیتی که قرار بود به ما کمک کند، حالا با نمایش اطلاعات نادرست، به منبع جدید اضطراب تبدیل شده است.
با از دست رفتن این قابلیت یک دیوایس و میلیونها تومان پولی که برای خریدش هزینه کردهایم هم از دست میرود؛ در حالی که اگر فایند مای درست کار میکرد، امید داشتیم که میتوانیم موبایل، لپتاپ، ایرپاد یا ساعت هوشمندمان را پیدا کنیم.
در مورد دیوابسهای شرکت اپل، در شرایطی که محدودیتها و تحریمها، کاربران ایرانی را از بسیاری خدمات رسمی اپل محروم کرده است، «Find My» یکی از معدود قابلیتهایی بود که همچنان کار میکرد و به کاربر حس امنیت میداد؛ اما با اختلالات عامدانه GPS این لایهی امنیتی حیاتی نیز از کاربران گرفته شده است. حالا، یکی از کلیدیترین ستونهای این اکوسیستم، یعنی شبکه یکپارچه و قابل اعتماد ردیابی، در ایران فروریخته است.
این اختلال یک دردسر فنی ساده نیست؛ بلکه از بین رفتن یکی از مهمترین سنگرهای دیجیتال ما در برابر اتفاقات نگرانکننده است. با توجه به این که وزیر ارتباطات اخیرا اعلام کرد اختلالات جیپیاس با اهداف امنیتی و نظامی صورت گرفته، در شرایطی که شاهد حمله نظامی نیستیم و به نظر میرسد وضعیت آتشبس برقرار شده است، انتظار میرود این اختلال برطرف شود و زندگی روزمره مردم به وضعیت واقعا عادی برگردد؛ نه وضعیتی که فقط در کلام و ادعا «عادی» است!
شما چه تجربهای از اختلالات جیپیاس داشتهاید؟ آیا با اختلال در موقعیتیابی امور حیاتی زندگیتان مختل شده است؟ برای ما در بخش نظرات از تجربههای خودتان بنویسید.