رئیس رگولاتوری از آغاز همکاری با یک اپراتور برای ارائه اینترنت ماهواره‌ای خبر داد
امیر لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، از تلاش برای همکاری با شرکت‌های مختلف برای ارائه خدمات ارتباطی بر بستر ماهواره خبر داده است. لاجوردی همچنین آمادگی ایران برای همکاری با شرکت اسپیس ایکس با هدف فعال‌شدن استارلینک در ایران را اعلام کرده است.
ظهور اینترنت ماهواره‌ای و گسترش آن در جهان باعث شد نهادها و مسئولان کشور، به‌ویژه مسئولان در حوزه ارتباطات، در تلاش برای قانومندکردن و چارچوب‌گذاری برای اینترنت ماهواره‌ای در کشور باشند. رئیس سازمان رگولاتوری شرح مختصری از این تلاش‌ها ارائه کرد و توضیح داد:
درخصوص اینترنت ماهواره‌ای قوانین وجود دارد که از سوی شورای عالی فضای مجازی مصوب شده است. پس از صحبت وزیر ارتباطات درخصوص استقبال از فعالیت اینترنت ماهواره‌ای در کشور مانند سرویسهای استارلینک (اسپیس ایکس) در خرداد ۱۴۰۲، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی فراخوانی منتشر کرد مبنی‌بر اینکه شرکت‌هایی که آمادگی ارائه سرویس ارتباطی مبتنی‌بر ماهواره را دارند، اعلام آمادگی کنند.- امیر لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
به‌گفته او، با این دعوت شرکت‌هایی که در این حوزه فعال هستند و امکان ارائه خدمات ارتباطی بر بستر ماهواره را دارند، در فراخوان شرکت کردند تا با رعایت حقوق و قوانین سرزمینی به کاربران سرویس دهند: «تاکنون متقاضیانی دراین‌خصوص داشتیم و در حال آماده‌سازی مقدمات مربوط به آغاز همکاری هستیم.»
زمان ارائه اینترنت ماهواره‌ای به کاربران به اپراتور ارائه‌دهنده سرویس بستگی دارد
معاون وزیر ارتباطات درادامه با بیان اینکه طبیعتاً فعلاً مشخص نیست چه زمانی اینترنت ماهواره‌ای دردسترس قرار خواهد گرفت، از شروع تست‌های اولیه اینترنت ماهواره‌ای خبر داد و گفت: «فرایند ارائه این سرویس به نوع همکاری اپراتور ارائه‌دهنده خدمت مرتبط است. اکنون با اپراتوری که ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای است و ازطریق شرکت در فراخوان، تمایل خود را برای همکاری اعلام کرده، در مرحله تست‌های اولیه سرویس هستیم.»
بحث دیگری که به‌خصوص در دو هفته اخیر مطرح شده، تعیین شرط و شروط برای فعال‌سازی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران است. علاوه‌بر شرط رعایت قواعد سرزمینی و حفظ منافع عمومی درقبال فعالیت استارلینک در ایران که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس توصیه شده، حالا اتحادیه بین‌المللی مخابرات هم استارلینک را مکلف به همکاری با ایران کرده است.
این رأی چطور صادر شده و وزارت ارتباطات چگونه این موضوع را از ITU پیگیری کرده است؟ امیر لاجوردی توضیح داد:
مسائلی را در هیئت مقررات رادیویی (RRB) که زیرمجموعه اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) است، مطرح کردیم. جلسه نخست فروردین ۱۴۰۲ مستندات اولیه مبنی‌بر فعالیت شرکت اسپیس ایکس در ایران را به RRB ارائه دادیم و خواهان همکاری این شرکت و این سرویس با جمهوری اسلامی ایران شدیم. در این جلسه، هیئت مقررات رادیویی از ما خواست برای جلسه بعدی، مستندات و اطلاعات دقیق‌تری را دراختیارشان قرار بدهیم.- امیر لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
به‌گفته رئیس رگولاتوری، این مستندات با همکاری دستگاه‌های مختلف جمع‌آوری و به هیئت مقررات رادیویی ارائه شده است. درنهایت، در سومین جلسه این هئیت تعیین شد: «هم شرکت اسپیس ایکس و هم کشور ثبت‌کننده منظومه‌های ماهواره‌ای فوراً با جمهوری اسلامی ایران همکاری کند. درکنار این تکلیف، سوالاتی را در نروژ و آمریکا مطرح کردند که باید پاسخ دهند.»
همچنین، لاجوردی تأکید کرده است: «بخش بزرگی از مستنداتی که به این اتحادیه ارائه کردیم، مربوط به قوانین بین‌المللی است و ازآن‌جاکه این فعالیت بدون هماهنگی و همکاری دو کشور با یکدیگر آغاز شده، نقض قوانین به‌حساب می‌آید.»
بر‌اساس آنچه در قوانین بین‌المللی آمده است، شرکتی که درخواست ارسال ماهواره به فضا را دارد یا می‌خواهد فعالیت‌هایی را بیرون از جوّ، مخصوصاً در حوزه سیگنال‌رسانی انجام دهد، باید مجوزهایی را هم از دولت خودش هم از مراجع بین‌المللی کسب کند و مراجع و سطوح فعالیتش مشخص شود.
- فعال‌سازی اینترنت ماهواره‌ای؛ فرمان در دست دولت‌ها است7 آبان 02مطالعه '5
یکی از کارشناسان حقوقی در حوزه فناوری اطلاعات درخصوص این رأی ITU به زومیت گفت: «در سایت ITU اصل سند هنوز دردسترس نیست و نمی‌دانیم توافقات چطور صورت گرفته است. در اسناد منتشرنشده هم، موضوع همچنان در هاله‌ای از ابهام است و نمی‌دانیم آیا این توافق صرفاً لابی بین کشورها است یا قطع‌نامه یا سیاست خاص بین‌المللی.»
امیر لاجوردی نیز در پاسخ به خبرنگار ایرنا که گفته بود «احکامی که اتحادیه جهانی مخابرات مصوب می‌کند، آن‌قدر برای کشورها اهمیت ندارد که خود را ملزم به رعایت ۱۰۰ درصدی آن کنند»، چنین پاسخ داده است:
گرچه به‌صورت قطعی نمی‌توان گفت که آیا اسپیس‌ایکس به این رأی پایبند است یا نه، اتحادیه جهانی مخابرات آژانسی است که کشورها به‌دلیل منافعی که دارند، در آن عوض شده‌اند و قطعاً اگر به قوانین پایبند نباشند، زمانی‌که خودشان نیز در حوزه قوانین مخابراتی دچار مشکل شوند، نمی‌توانند توقع داشته باشند که به شکایات‌ش آن‌ها رسیدگی شود. RRB برخی از کشورها را تهدید می‌کند که اگر مقررات را نپذیرند، از حق رأی یا خدماتی که این اتحادیه ارائه می‌دهد، محروم می‌شوند که این مسئله مشکلات جدی را برای آن‌ها ایجاد می‌کند.- امیر لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
باوجوداین، لاجوردی می‌گوید قوانین مشخصی در حوزه اینترنت ماهواره‌ای داریم که هر زمان این فناوری وارد ایران شود، طبق همان قوانین پیش خواهیم رفت: «مقررات مربوط به این فناوری در کشور قبلاً وضع شده است. سال ۱۳۹۷ بحث اصول حاکم بر اپراتورهای ماهواره‌ای و سال ۱۳۹۹ قوانین سرزمینی و اصول حاکم بر آن را داشتیم. زمان ورود این تکنولوژی به کشور نیز تفاوت و تغییر چندانی در قوانین نخواهیم داشت و امیدواریم اپراتورهای ماهواره‌ای در قالب همان مقررات همکاری خود را با سازمان تنظیم مقررات آغاز کنند.»
مزیت‌های اینترنت ماهواره‌ای برای کشور
رئیس رگولاتوری به اهمیت استفاده از اینترنت ماهواره‌ای البته در چهارچوب قوانین کشور نیز اذعان می‌کند و معتقد است این فناوری به سرعت‌گرفتن پروژه‌هایی مانند توسعه اینترنت روستایی و فیبرنوری منجر خواهد شد.
او تأکید کرده است که اینترنت ماهواره‌ای نمی‌تواند جایگزین اینترنت ثابت یا فیبرنوری شود. لاجوری در توضیح این مسئله گفت:
نه‌تنها تجربه ما، بلکه تجربه جهانی نشان می‌دهد که هیچ‌گاه سرویسهای ماهواره‌ای یا سیار نمی‌توانند جایگزین ارتباطات ثابت باشند. در ایران به‌دلیل الگوی مصرف نادرست، نسبت استفاده از ترافیک سیار به ثابت ۷۰ به ۳۰ است؛ در‌حالی‌که در کشورهای دیگر این نسبت کاملاً برعکس است. ما نیز برای نزدیک‌شدن به استاندارد جهانی در حال مهیا‌کردن زیر‌ساخت‌هایی هستیم تا نسبت ترافیکی ثابت به سیار را به استاندارد جهانی نزدیک کنیم.- امیر لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
لاجوردی درادامه فناوری فیبرنوری را با اینترنت ماهواره‌ای نیز مقایسه کرده است: «فیبرنوری زیرساختی است که از آزمون خود سربلند بیرون آمده است و برای چند دهه آینده دراختیار کاربر قرار می‌گیرد؛ زیرساختی که مصرف انرژی اندکی دارد و پایداری و قابلیت اطمینان آن زیاد است. سرویسهای ماهواره‌ای درمقایسه‌با سرویسهای مبتنی‌بر ارتباطات ثابت پایداری کمتری دارند. به‌همین‌دلیل، نمی‌توانیم بگوییم این سرویس جایگزین سرویس دیگری می‌شود.»
با وجود تمام این مزیت‌ها، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی همه‌گیری و به‌کارگیری هرچه بیشتر فیبرنوری را در گرو ایجاد مزیت‌های رقابتی در ارائه سرویس فیبر نوری می‌داند. این نکته مهمی است که شاید یکی از دلایل استقبال اندک از اینترنت مبتنی‌بر فیبرنوری در ایران تا امروز هم باشد.
نظرات