آیین‌نامه حمایت از فریلنسرها؛ از اینترنت پرسرعت تا بیمه تأمین اجتماعی برای اعتبارسنجی‌شده‌ها

آیین‌نامه حمایت از آزادکاران فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال کشور به تصویب کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال رسید و به موجب آن وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلفی موظف به اقداماتی در راستای حمایت از فریلنسرهای این حوزه شدند.

این آیین‌نامه که در ۱۰ ماده تدوین شده و به تصویب وزاری حاضر در کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال رسیده است، الزاماتی برای ایجاد پایگاهی جهت ثبت اطلاعات فریلنسرها، ارائه اینترنت پرسرعت و پایدار و اعطای بیمه تأمین اجتماعی به آزادکاران اعتبارسنجی‌شده را تعیین کرده و نهادهای مختلفی را موظف به اجرای این موارد کرده است.

فریلنسر شخصیتی حقیقی است که در استخدام شرکت یا مجموعه خاصی نیست و به شکل پروژه‌ای و پاره‌وقت و به صورت حق‌الزحمه‌ای در داخل کشور برای کارفرماهای مختلف در داخل یا خارج از کشور در زمینه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه فنی و راهبری کسب‌وکارهای دیجیتال کار می‌کند.

در ماده دوم این آیین‌نامه به منظور ایجاد بستر حمایتی و ارتقای مهارت فعالان حوزه آزادکاری سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور موظف شده است که با همکاری وزارت ارتباطات، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا سه ماه آینده پایگاه ثبت اطلاعات آزادکاران را ایجاد کند. این سازمان همچنین مجری اعتبارسنجی افراد این پایگاه نیز هست و مسئله اعتبارسنجی را باید طبق دستورالعمل موضوع تبصره (۱) این ماده به انجام برساند.

تبصره (۱) این ماده به این موضوع پرداخته است که دستورالعمل نظارت بر پایگاه و سکوهای نرم‌افزاری و اعتبارسنجی افراد عضو پایگاه باید از سوی وزارت ارتباطات و با همکاری سازمان نصر کشور و وزارتخانه‌های تعاون، اطلاعات، ارشاد، معاونت علمی تهیه و توسط وزیرارتباطات ابلاغ شود. در تبصره دوم این ماده نیز ذکر شده است که «کلیه سکوهای ارائه خدمات آزادکاری می‌توانند از خدمات اعتبار سنجی وحمایتی پایگاه برخوردار شده و در چهارچوب دستورالعمل تبادل اطلاعات نمایند.»

یکی دیگر از نکات مهم این آیین‌نامه موضوع مبادلات مالی و ارزی اشخاص اعتبارسنجی‌شده با کشورهای منطقه و همسایه است؛ به موجب ماده4 این آیین‌نامه، بانک مرکزی مکلف است با همکاری وزارت اقتصاد، معاونت علمی و سازمان توسعه تجارت ایران، مقررات مربوط به مبادلات مالی و ارزی اشخاص اعتبارسنجی شده در پایگاه را با اولویت کشورهای منطقه و همسایه ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه (پایان سال ۱۴۰۱) تدوین و ابلاغ کند.

امکان دریافت تسهیلات نیز مورد دیگری است که فریلنسرها می‌توانند از آن برخوردار شوند. طبق ماده6 آیین‌نامه، گارگروه اقتصاد دیجیتال سازوکاری را در نظر گرفته است که براساس آن پلتفرم‌های آزادکاری می‌توانند تسهیلات دریافت کنند. در این ماده در خصوص اعطای تسهیلات چنین آمده است:

صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری بانک‌های عامل کشور مجاز است سازوکاری برای اعطای تسهیلات به سکوهای آزادکاری که مشمول دریافت تسهیلات از صندوق مزبور هستند جهت حمایت از اشخاص اعتبارسنجی شده در پایگاه، طراحی و اجرا کند.

تدوین دستورالعمل بیمه تأمین اجتماعی فریلنسرها نیز در ماده۷ این آیین‌نامه ذکر شده و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری وزارت امور اقتصاد و دارایی موظف به انجام این موضوع شده است. همچنین، سازمان تأمین اجتماعی مسئولیت اجرای این دستورالعمل را عهده‌دار شده است.

نکته مهم این طرح وظیفه‌ای است که برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعیین شده و ماده۸ این آیین‌نامه این وزارتخانه را موظف به فراهم کردن زیرساخت‌های دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب افراد اعتبارسنجی‌شده کرده است که به موجب آن فریلسنرهای خاصی که توسط پایگاه اعتبارسنجی شده باشند می‌توانند از اینترنتی برخوردار باشند که وضعیتی بهتر از اینترنت اکثریت اعضای جامعه خواهد داشت. در این ماده چنین ذکر شده است:

موظف است زیرساخت‌های دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه را فراهم کند.

این موضوع به همان نگرانی همیشگی درباره ایجاد اینترنت طبقاتی در کشور دامن می‌زند که پیش از این نیز زمزمه‌های آن در برخی اظهارات و طرح‌های مربوط به حوزه فضای مجازی به گوش می‌رسید و حاکی از این امر بود که فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنت فقط برای افراد خاص برداشته می‌شود.

ایجاد میز خدمت فریلسنری در پارک‌های علم و فناوری مراکز نوآوری و سایر مکان‌های مرتبط تا سه ماه و طراحی دوره‌های مهارتی کوتاه‌مدت تخصصی مورد نیاز فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با اقتصاد دیجیتال و فعالان این حوزه نیز سایر نکاتی است که در این آیین‌نامه مطرح شده و دستگاه‌ها و نهادهای مختلف به انجام آن‌ها موظف و مکلف شده‌اند.

* متن کامل این آیین‌نامه را می‌توانید در این‌جا بخوانید.