ساترا: در قیمت‌گذاری خدمات صوت ‌و تصویر دخالت نمی‌کنیم

در روزهای ابتدایی سال، فیلیمو هزینه اشتراک خود را برای دومین بار طی یک ماه افزایش داد. این افزایش حتی بیش از مرتبه اول بود و قیمت اشتراک ماهیانه را از ۴۹ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان رساند. به گزارش زومیت، افزایش هزینه اشتراک فیلیمو اعتراض بسیاری به ‌دنبال داشت. فیلیمو پس از اطلاع‌رسانی زومیت دراین‌باره، اطلاعیه‌ای منتشر کرد و دلیل افزایش مبلغ اشتراک را افزایش سطح کمی و کیفی تولیدات خود در سال جاری اعلام کرد.

آیا کسی احساس مسئولیت می‌کند این مسئله را بررسی کند که آیا تولید مجموعه‌هایی مانند #دراکولا (هیولای 2)، خرج و برج #فیلیمو را چنان بالا می‌برد که اشتراک را دوبرابر کند؟آیا #ساترا در حال #تنظیمگری صوت و تصویر فراگیر است؟— Hesamoddin Ashena (@hesamodin1) March 25, 2021

توییت حسام‌الدین آشنا با واکنش مدیرعامل صباایده همراه بود که آپارات و فیلیمو زیرمجموعه آن هستند. محمدجواد شکوری مقدم نوشت:

آقای آشنا ای کاش هنگام گران شدن سیب و گوجه هم به ‌دنبال نهاد تنظیم‌گر می‌گشتید! برادرجان، یک ماه استفاده از فیلیمو با ۶ سریال تولیدی اختصاصی، تازه با قیمت ۵ کیلو سیب زرد یا دو تا پیتزا برای یک شب شام در میدون انقلاب برابر شده. https://mobile.twitter.com/hesamodin1/status/1375116365821009922— Mohammad Javad Shakouri (@mohammad784) March 26, 2021

در نهایت، امروز (۷ فروردین) سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) در این خصوص توضیحاتی ارائه داد. معاون تنظیم بازار و توسعه کسب‌و‌کار ساترا اعلام کرد قیمت‌گذاری دستوری سرویس‌ها و خدمات از منظر علمی منسوخ و تجربه شکست‌خورده‌ای در کشور است. به گزارش روابط عمومی ساترا، حسین مسیح‌پور تصریح کرد:

به‌طور کلی، رگولاتور تخصصی در شرایط عادی بازار از ورود به حوزه قیمت‌گذاری دستوری پرهیز می‌کند. چه اینکه ساترا به‌عنوان یک نهاد تنظیم‌گر تسهیل‌گر، وظیفه ذاتی رگولاتور بازارسازی و کمک به توسعه رقابت و تعدد منطقی بازیگران و رقبا در صنعت است.

مسیح‌پور اضافه کرد تفاوت اساسی ساترا با سایر نهادهای تنظیم‌گر در کشور، سعی در طراحی نظام مداخله و تنظیم‌گری علمی با اجرای سیاست‌های دقیق و کارآمد است؛ نه اینکه به دلایلی همچون «گسترش بحث در گروه‌های نخبگانی»، «افکار عمومی» یا «خواست مصرف‌کننده» مداخله‌ی غیر علمی در بازار کند. وی گفت:

ساترا خود را تنظیم‌گر توسعه و رقابت در بازار می‌داند و نه مداخله‌گر قیمت‌گذاری خدمات.

به‌ گفته‌ی معاون تنظیم بازار ساترا، بازار و رفتار مصرف‌کننده باید قیمت نهایی را تعیین کنند؛ در نتیجه به نظر می‌رسد برخی مقامات دولتی شناخت صحیح از نحوه تنظیم‌گری تخصصی ندارند و با شیوه‌های سنتی حکمرانی با موضوع VOD بر‌خورد می‌کنند.

حسین مسیح‌پور از جمله تجارب ناموفق در این زمینه، دخالت‌های سازمان تنظیم مقررات رادیویی یا در موضوع ارز در بانک مرکزی را مثال زد. وی دراین‌باره گفت:

برخی از افراد در مباحث خود، موضوعاتی همچون موقعیت مسلط در بازار یا احتمال excessive pricing را مطرح کردند، منتها باید توجه کرد در موضوع دخالت در قیمت‌گذاری، پیش‌تر هم نمونه این نوع ورود را در سایر نهادهای تنظیم‌گر شاهد بودیم که هیچ تجربه موفقی در این خصوص قابل کشف نیست.

به ‌گفته‌ی مسیح‌پور، ورود رگولاتور در حوزه تعیین قیمت تنها در صورتی منطقی است که انحصار قانونی ایجاد شده و فرصتی برای رشد رقبای مسلط دیگر از سوی قانون‌گذار در بازار وجود نداشته باشد؛ بااین‌حال او می‌گوید این موضوع در حال حاضر در بازار صوت و تصویر ایران صادق نیست و بدون بررسی عمیق امکان صدور حکم وجود ندارد.

شکایت دیگری که مطرح شده، این است که این اپراتورها اقدام به پخش تبلیغ روی سرویس‌های اشتراکی خود می‌کنند؛ همین امر نیز در خدماتی اشتراکی اقدامی بی‌سابقه است و باید متوقف شود.

مسیح‌پور خبر داد که به‌زودی، آیین‌نامه‌ای در این مورد برای معرفی شیوه‌های مجاز درآمدی رسانه‌ها و مصادیق تفکیک بازار توسط معاونت تنظیم بازار و توسعه کسب‌و‌کار ساترا ابلاغ می‌شود. معاون توسعه کسب‌و‌کار و تنظیم بازار ساترا افزود:

با توجه به اینکه ساترا از مرحله ساماندهی مجوزها عبور کرده و وارد مرحله توسعه و تنظیم بازار شده است، لذا اکنون موضوعات  اقتصادی بسیار مهم و جدی مانند مدل‌های مجاز درآمدی، شیوه‌های ارائه سرویس تفکیک بازار و رقابت در اولویت بالایی قرار گرفته و به‌سرعت در حال تدوین آیین‌نامه‌های مورد نیاز و نظارت در این حوزه اقتصادی هستیم.

مسیح‌پور در مورد اینکه هزینه تولیدات سینمایی افزایش یافته است و احتمال برخی تخلف‌های جدی اقتصادی مطرح شده، می‌گوید شرایط رقبا برای تولید محتوا تضعیف شده و اثر منفی بر رشد متناسب در صنعت از هم‌اکنون مشخص است. او می‌گوید ساترا به همین دلیل شروع به بررسی قانونی موضوع کرد و نظریه کارشناسی نهایی خود را منتشر خواهد کرد؛ به‌علاوه اگر غیر منطقی بودن افزایش قیمت‌ها محرز شود، در این خصوص اقدام می‌کند.

حسین مسیح‌پور در نهایت اعلام کرد که با برگزاری یک جلسه عمومی با حضور صاحب‌نظران و کارشناسان و فعالان صنعت صوت و تصویر طی روزهای آینده، در این خصوص یک جمع‌بندی حاصل می‌شود.