لانگ مارچ 12A؛ چین یک موشک چندبارمصرف دیگر را پرتاب کرد و دوباره در بازیابی ناکام ماند

«لانگ مارچ 12A»، موشک چندبارمصرف دولتی چین در نخستین پرتاب خود در روز سه‌شنبه به مدار زمین رسید؛ اما تلاش برای بازیابی مرحله‌ی اول در فاصله‌ای دورتر از محل پرتاب با شکست مواجه شد.

موشک لانگ مارچ 12A سه‌شنبه در ساعت ۰۵:۳۰ صبح به وقت ایران از سکوی پرتاب خود در منطقه‌ی آزمایشی نوآوری فضایی تجاری دونگ‌فِنگ در پایگاه فضایی جیوچوان، به هوا برخاست. اندکی پس از پرتاب، ویدئوهای آماتوری موشک به‌سرعت در شبکه‌های اجتماعی چین منتشر شد.

قرار بود مرحله‌ی اول موشک پس از جداشدن، مانور بازگشت انجام دهد و روی سکویی در حدود ۲۵۰ کیلومتری پایین‌دست، در شهرستان مینجینِ استان گانسو فرود بیاید. تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی و همچنین تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌داد که فرود ناموفق بوده و احتمالاً مرحله‌ی اول حدود دو کیلومتر دورتر از سکوی هدف فرود آمده است.

گزارش‌های اولیه حاکی از رسیدن موشک به مدار بود؛ اما تأیید رسمی از سوی مقام‌های فضایی چین تا دو ساعت پس از پرتاب منتشر نشد. با وجود شکست در فرود، آکادمی فناوری پروازهای فضایی شانگهای (SAST) اعلام کرد که داده‌های مهندسی حیاتی تحت شرایط واقعی پرواز به‌دست آمده و این موضوع پایه‌ای مهم برای پرتاب‌های بعدی و بازیابی مطمئن مراحل موشک فراهم می‌کند. براساس گزارش رسانه‌های وابسته به دولت، یک بررسی جامع و ارزیابی فنی دوباره نیز در دستور کار قرار دارد.

لانگ مارچ 12A موشکی به طول ۷۰٫۴ متر و قطر ۳٫۸ متر است که از موتورهای متان و اکسیژن مایع استفاده می‌کند و جرم آن هنگام برخاست به ۴۳۷ تن می‌رسد. این موشک توسط آکادمی فناوری پروازهای فضایی شانگهای (SAST)، زیرمجموعه‌ی شرکت دولتی «علم و فناوری هوافضای چین» (CASC) ساخته شده است. SAST پیش‌تر در ماه ژانویه یک آزمایش پرتاب در ارتفاع بالا و فرود در دریا انجام داده بود؛ اما هیچ توضیحی درباره‌ی نتیجه‌ی آن تلاش ارائه نداد. CASC نیز دست‌کم از سال ۲۰۱۹ آزمایش باله‌های شبکه‌ای (گرید فین‌ها) را روی موشک‌ها آغاز کرده است.

کاسک همچنین در حال آماده‌سازی برای معرفی خانواده‌ی موشک‌های چندبارمصرف لانگ مارچ ۱۰ در سال ۲۰۲۶ است که در نهایت برای پرتاب‌های سرنشین‌دار نیز به‌کار خواهند رفت.

پرتاب امروز، هشتادوهشتمین تلاش مداری چین در سال ۲۰۲۵ بود. این پرواز پس از پرتاب موشک لانگ مارچ ۵ و ماهواره‌ی محرمانه‌ی TJS-23 از پایگاه فضایی ونچانگ در ۲۰ دسامبر انجام شد.

پرتاب لانگ مارچ 12A، دومین تلاش چین برای بازیابی مرحله‌ی اول یک موشک مداری در یک ماه گذشته محسوب می‌شود. سوم دسامبر، موشک «ژوچو ۳» که توسط شرکت تجاری لنداسپیس ساخته شده، به مدار رسید؛ اما در حین مانور فرود دچار مشکل فنی شد. ژوچو ۳ و لانگ مارچ 12A تنها دو نمونه از مجموعه موشک‌هایی هستند که چین برای نمایش چندبارمصرفی در حال ساختشان است.

مارتین زیپل، رئیس تجزیه‌وتحلیل سامانه‌های پرتاب در مرکز هوافضای آلمان (DLR)، با اشاره پرتاب ژوچو ۳ می‌گوید آن تلاش نشانه‌ی پیشرفت چشمگیر چین در مسیر دستیابی به پرتاب‌های قابل‌بازیابی بود. زیپل افزود: «آن‌ها به محل فرود موردنظرشان بسیار نزدیک شدند. به‌نظر می‌رسد مرحله‌ی اول تا سرعت‌های پایین مافوق‌صوت به‌صورت سالم وارد جو شد که قطعاً یک پیشرفت محسوب می‌شود» او دستاوردهای چند سال اخیر چین را چشمگیر و نشانه‌ی پیشرفت واضح این کشور می‌داند.

زیپل معتقد است لنداسپیس در آینده می‌تواند به بازیابی موفق دست یابد؛ اما گام مهم بعدی، بازسازی موشک و در نهایت پرتاب دوباره‌ی یک مرحله‌ی اول بازیابی‌شده خواهد بود.

به‌گفته‌ی زیپل، وقتی اسپیس‌ایکس برای نخستین‌بار یک مرحله‌ی اول را دوباره پرتاب کرد، ماه‌ها زمان صرف بازسازی آن شد و هزینه‌اش حدود نصف هزینه‌ی ساخت یک مرحله‌ی جدید بود. بازسازی امکان افزایش چشمگیر نرخ پرتاب را فراهم می‌کند که دستاوردی کلیدی برای برنامه‌های چین، از جمله ساخت منظومه‌های عظیم ماهواره‌ای است.

چین قصد دارد منظومه‌های بزرگی را به فضا بفرستد و موشک‌های قابل‌بازیابی احتمالاً کارآمدترین راه برای انجام این کار هستند. چینی‌ها همچنین می‌خواهند نشان دهند که مانند ایالات متحده، پیشرفته‌ترین فناوری حمل‌ونقل فضایی را در اختیار دارند. این قطعاً جنبه‌ی مهمی از ماجرا به‌شمار می‌آید. براساس برآوردها، لنداسپیس در حال حاضر ماه آوریل را برای پرتاب بعدی موشک ژوچو ۳ هدف‌گذاری کرده است.