تلسکوپ جیمز وب قمری کوچک به قطر فقط ۱۰ کیلومتر را در اطراف اورانوس آشکار کرد

تلسکوپ فضایی جیمز وب موفق به شناسایی قمری در اطراف اورانوس شده که پیش‌تر هرگز دیده نشده بود. با این کشف، شمار قمرهای طبیعی این سیاره اکنون به عدد ۲۹ می‌رسد. این قمر که فعلاً S/2025 U1 نامیده شده، تنها ۱۰ کیلومتر قطر دارد و به همین دلیل از دید سایر تلسکوپ‌ها و حتی فضاپیمای وویجر ۲ که در سال ۱۹۸۶ از کنار این غول یخی گذر کرد، پنهان مانده بود.

دوربین فروسرخ نزدیک جیمز وب در مجموعه‌ای از ۱۰ تصویر نوردهی بلند به مدت ۴۰ دقیقه از اورانوس، بازتاب‌هایی از نور خورشید را که نمایانگر وجود قمر گریزان اورانوس است، آشکار کرد. به گفته‌ی اخترشناسان، احتمالاً اجرام پنهان بیشتری در اطراف اورانوس وجود دارند.

متیو تیسکارنو، پژوهشگر ارشد مؤسسه SETI در ماونتین ویوی کالیفرنیا و یکی از اعضای تیم پژوهشی می‌گوید:

هیچ سیاره‌ای به اندازه‌ی اورانوس این همه قمر کوچک درونی ندارد و روابط پیچیده‌ی آن‌ها با حلقه‌ها، به تاریخچه‌ای آشفته اشاره می‌کند که مرز میان یک منظومه‌ی حلقه‌ای و منظومه‌ی قمری را محو می‌سازد. علاوه بر این، قمر تازه کشف‌شده بسیار کوچک‌تر و کم‌نورتر از کوچک‌ترین قمرهای درونی شناخته‌شده‌ی پیشین است و همین موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً پیچیدگی‌های بیشتری همچنان برای کشف باقی مانده است.

اورانوس نخستین‌بار در سال ۱۷۸۱ توسط فریدریش ویلیام هرشل، اخترشناس آلمانی-بریتانیایی، مشاهده شد. اورانوس به‌عنوان هفتمین سیاره منظومه شمسی، از فاصله‌ای نزدیک به ۲٫۹ میلیارد کیلومتر به دور خورشید می‌چرخد؛ مسافتی که تقریباً ۲۰ برابر فاصله‌ی بین زمین تا خورشید است.

فاصله بسیار زیاد اورانوس تا خورشید به این معناست که بیشتر آنچه درباره‌ی این سیاره‌ی دورافتاده، یخی و نامتقارن می‌دانیم، از داده‌هایی به‌دست آمده که فضاپیمای ویجر ۲ ناسا حدود ۴۰ سال پیش در حین عبور از کنار این غول یخی جمع‌آوری کرد.

قمر تازه کشف‌شده، چهاردهمین عضو منظومه‌ی قمرهای کوچک درون مدار قمرهای بزرگ‌تر مانند میراندا، آریل، آمبریل، تیتانیا و اوبرون است. این قمر در فاصله‌ی حدود ۵۶ هزار کیلومتر از مرکز اورانوس قرار دارد و مدار آن دایره‌ای شکل است؛ موضوعی که نشان می‌دهد احتمالاً از نقطه‌ی شکل‌گیری زیاد جابه‌جا نشده است. موقعیت آن درون حلقه‌های تاریک داخلی اورانوس (این سیاره ۱۳ حلقه دارد که به یک منظومه‌ی درونی و یک جفت بیرونی تقسیم می‌شوند) به احتمال زیاد توضیح می‌دهد که چرا این قمر برای مدت طولانی کشف نشده بود.

نام رسمی قمر تازه باید به تأیید اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی (IAU) برسد، اما به احتمال زیاد همانند دیگر قمرهای اورانوس از میان شخصیت‌های آثار شکسپیر یا الکساندر پوپ انتخاب خواهد شد.

تلسکوپ فضایی جیمز وب تاکنون مشاهدات شگفت‌انگیزی از دورترین بخش‌های کیهان انجام داده است؛ اما دانشمندان می‌گویند این کشف، که بخشی از برنامه‌ی نظارت عمومی تلسکوپ است، توانایی جیمز وب در کشف اجرام موجود در محدوده‌های دوردست منظومه شمسی خودمان را برجسته می‌کند.

مریم المتمید، دانشمند ارشد بخش علوم و اکتشافات سامانه‌ی خورشیدی در مؤسسه‌ی پژوهشی ساوث‌وست (SwRI) در بولدر کلرادو، در بیانیه‌ای گفت:

نگاهی به آینده نشان می‌دهد که کشف این قمر نمادی است از اینکه چگونه نجوم مدرن همچنان بر میراث مأموریت‌هایی چون وویجر ۲ بنا می‌شود؛ همان فضاپیمایی که در ۲۴ ژانویه ۱۹۸۶ از کنار اورانوس گذشت و نخستین نگاه نزدیک بشریت به این دنیای اسرارآمیز را ارائه داد. اکنون، نزدیک به چهار دهه بعد، تلسکوپ فضایی جیمز وب این مرز را حتی فراتر برده است.