پدیده نجومی کم‌نظیر در تاریخ: دو ستاره درحال انفجار همزمان در آسمان ظاهر شده‌اند
در عرض کمتر از دو هفته، دو نقطه‌ی نورانی شگفت‌انگیز در آسمان شب ظاهر شده‌اند. این ستاره‌ها که پیش‌تر هرگز دیده نشده بودند، در واقع نور حاصل از انفجارهای نادر ستاره‌ای به نام نواخترهای کلاسیک هستند. به باور دانشمندان، احتمالا برای نخستین بار در تاریخ بیش از یک انفجار درخشان به‌طور همزمان و مشاهده‌پذیر با چشم غیرمسلح در آسمان پدیدار شده است.
اولین نواختر (نوا)، با نام V462 Lupi، پس از آنکه ستاره‌ی مادر آن ناگهان بیش از ۳ میلیون برابر درخشان‌تر از حالت عادی شد، در تاریخ ۱۲ ژوئن در صورت فلکی گرگ (Lupus) مشاهده شد، سپس در تاریخ ۲۵ ژوئن، چندین ستاره‌شناس نواختر دیگری با نام V572 Velorum را در صورت فلکی بادبان (Vela) رصد کردند. ستاره‌شناسان در بهترین حالت انتظار دارند در هر سال یک نواختر کلاسیک ببینند و دیده‌شدن بیش از یکی از این انفجارها به‌طور همزمان، بسیار نادر است.
آخرین بار در سال ۱۹۳۶ به ظهور همزمان نواخترها نزدیک شدیم. در آن زمان نواخترهای V630 Sgr و V368 Aql در فاصله‌ی چندهفته‌ای از هم دیده شدند.
درخشندگی V462 Lupi در ۲۰ ژوئن با قدری ظاهری ۵٫۵+ به اوج خود رسید. این نواختر از آن زمان اندکی کم‌نورتر شد، اما همچنان بالاتر از آستانه‌ی قابل مشاهده با چشم غیرمسلح (قدر ۶+) باقی مانده است. نواختر V572 Velorum به‌مراتب درخشان‌تر است و در ۲۷ ژوئن به قدر ۴٫۸+ رسید. (قدر کمتر به معنای جرم آسمانی درخشان‌تر است؛ برای مقایسه، ماه دارای قدر ۱۲٫۷- است.)
- چه می‌شود اگر ستاره‌ای در نزدیکی زمین منفجر شود؟07 10 03مطالعه '7
عکاس نجومی الیوت هرمن، دو نواختر یادشده را با دوربین کنترل از راه دور در شیلی ثبت کرده است. V572 Velorum که در تاریخ ۲۷ ژوئن ثبت شد، نوری آبی-سفید و درخشان دارد؛ در حالی که V462 Lupi در تصویر ثبت‌شده در ۲۶ ژوئن، ته‌رنگی بنفش دارد. نواخترها به‌تدریج قرمز و سپس ناپدید می‌شوند؛ زیرا طول‌موج‌های آبی سریع‌تر از دید خارج می‌شوند.
هر دو صورت فلکی گرگ و بادبان در آسمان جنوبی قرار دارند و این امر باعث می‌شود که نواخترهای جدید از نیم‌کره جنوبی راحت‌تر دیده شوند. بااین‌حال، V462 Lupi را می‌توان از آمریکای شمالی نیز درست پس از غروب آفتاب و نزدیک افق جنوبی دید. صورت فلکی بادبان گاهی از بخش‌های جنوبی آمریکای شمالی مانند مکزیک، کالیفرنیا و تگزاس نیز قابل مشاهده است، بنابراین برخی از ساکنان این مناطق شاید بتوانند V572 Velorum را ببینند، هرچند احتمال آن کمتر است.
از نظر فنی، نواخترها به‌قدری درخشان هستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند. بااین‌حال، اگر تلسکوپ مناسب یا یک دوربین دوچشمی مخصوص رصد ستارگان داشته باشید، به‌ویژه در نیم‌کره‌ی شمالی، راحت‌تر می‌توانید آن‌ها را ببینید.
انفجارهای ستاره‌ای
برخلاف ابرنواخترها که به خاطر قدرت بالایشان ستاره را کاملاً از هم می‌پاشند، نواختر فقط لایه‌های بیرونی یک ستاره را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نواخترهای کلاسیک مانند V462 Lupi و V572 Velorum در نوع خاصی از منظومه‌های دوتایی رخ می‌دهند که در آن یک ستاره‌ی کوتوله‌ی سفید، ماده را از شریک بزرگ‌تر خود بیرون می‌کشد. وقتی مقدار کافی از این ماده روی سطح کوتوله جمع شد، فشار بالا می‌رود و باعث انفجاری می‌شود که بیشتر گاز دزدیده‌شده را می‌سوزاند و پالس‌هایی از نور درخشان به فضا می‌فرستد که گاهی از زمین قابل مشاهده است.
برخی نواخترها پدیده‌هایی تکرارشونده هستند و به‌طور منظم منفجر می‌شوند: برای مثال، نواختر موردانتظار T Coronae Borealis یا همان «ستاره‌ی شعله‌ور»، حدوداً هر ۸۰ سال یک‌بار آسمان ما را روشن می‌کند. اخترشناسان بیش از ۱۵ ماه است که پیش‌بینی کرده‌اند این ستاره به‌زودی دوباره پدیدار خواهد شد.
از آنجا که این نخستین ظهور ثبت‌شده‌ی V462 Lupi و V572 Velorum است، هنوز مشخص نیست این نواخترها دوباره چه زمانی منفجر خواهند شد. به احتمال زیاد، هر دوی آن‌ها در هفته‌های آینده از دید خارج می‌شوند.