دانشمندان تایید کردند: سیارک بنو غنی از عناصر سازنده حیات است

پنج‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ - ۲۲:۳۰
مطالعه 3 دقیقه
محفظه حاوی نمونه‌های سیارک بنو
بررسی مواد جمع‌آوری‌شده از سیارک بنو نشان می‌دهد که تمام عناصر سازنده حیات در دوران اولیه منظومه شمسی به‌طرز شگفت‌انگیز گسترده بوده‌اند.
تبلیغات

دانشمندان در مطالعه‌ای تازه تایید کرده‌اند که عناصر سازنده حیات در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از سیارک بنو وجود دارد. این نمونه‌ها که به‌وسیله‌ی فضاپیمای اسیریس رکس ناسا جمع‌آوری و در سال ۲۰۲۳ به زمین آورده شدند، علاوه‌بر هر پنج نوکلئوباز اصلی (اجزای تشکیل‌دهنده‌ی DNA و RNA)، حاوی ترکیباتی معدنی هستند که پیش‌تر هرگز در سنگ‌های فرازمینی مشاهده نشده بودند.

مواد معدنی نمونه‌ها سرشار از کربن، گوگرد، فلوئور و سدیم هستند و بدین ترتیب شباهت زیادی به رسوبات به‌جامانده در پوسته‌ی بسترهای خشک‌شده‌ی دریاچه‌های زمین دارند؛ با این تفاوت که قدمتشان به دوران پیدایش منظومه شمسی، یعنی تقریباً ۴٫۶ میلیارد سال پیش می‌رسد. این عناصر همراه با پنج نوکلئوباز اصلی، عناصر سازنده‌ی حیات در سیاره‌ی ما محسوب می‌شوند.

دو گروه پژوهشی که اکتشافات یادشده را انجام دادند، یافته‌هایشان را ۲۹ ژانویه در دو مقاله در نشریه‌ی نیچر استرونومی منتشر کردند. تیم مک‌کوی، سرپرست تیم پژوهشی و متصدی شهاب‌سنگ در موزه ملی تاریخ طبیعی اسمیتسونین، در بیانیه‌ای گفت: «اکنون به‌لطف بنو می‌دانیم که مواد اولیه‌ی حیات در جسم مادر این سیارک، به اشکال بسیار جالب و پیچیده ترکیب می‌شدند. ما گام بعدی را در مسیر شکل‌گیری حیات کشف کرده‌ایم.»

بنو سیارکی بالقوه خطرناک محسوب می‌شود و احتمال برخوردش با زمین در سال ۲۱۸۲، یک در ۲۷۰۰ است؛ بدین معنی که بنو بالاترین احتمال برخورد با زمین را در بین تمام اجرایی فضایی شناخته‌شده دارد. اما دانشمندان بیشتر به آنچه درون این سنگ فضایی به دام افتاده است، علاقه‌مند هستند. بنو به‌عنوان سیارکی غنی از کربن، احتملاً حاوی بسیاری از مولکول‌های اولیه‌ای است که هنگام پیدایش حیات روی زمین، وجود داشته‌اند.

اسیریس رکس در سپتامبر ۲۰۱۶ پرتاب شد و مسافتی به طول ۳۲۰ میلیون کیلومتر را برای رسیدن به بنو پیمود. وقتی فضاپیما به آنجا رسید، نزدیک به دو سال به دور بنو چرخید تا مهندسان پرواز، مکان مناسب برای فرود را شناسایی کنند. اسیریس رکس پس از فرود روی سیارک، انفجاری از نیتروژن را به‌وسیله‌ی ابزار نمونه‌برداری خود ایجاد کرد تا روی سطح بنو باقی بماند و درون آن غرق نشود. با این انفجار، ۱۲۱٫۶ گرم سنگ و خاک سیارک جمع‌آوری شد.

در اکتبر ۲۰۲۳، اسیریس رکس نمونه‌ها را درون یک کپسول به زمین آورد. این کپسول با ورود به جو زمین با سرعت ۴۳هزار کیلومتر در ساعت، زیر چترهای نجات در بیابان یوتا فرود آمد. برای جلوگیری از هر گونه آلودگی، محفظه‌ی حاوی نمونه پیش از بازشدن به اتاق تمیز منتقل شد.

پژوهشگران مسئول مطالعه‌ی اول، برش‌هایی از نمونه‌های بنو را دریافت کردند و آن‌ها را زیر میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد بررسی قرار دادند. این میکروسکوپ به تیم پژوهشی امکان داد تا ویژگی‌های سطحی نمونه را با وضوح یک‌صدم قطر موی انسان مطالعه کنند.

دانشمندان در سطح نمونه‌های بنو، سدیم کربنات را کشف کردند. این ترکیب غیرآلی معمولاً در دریاچه‌های تبخیرشده که زمانی حاوی حیات زمینی بودند، پیدا می‌شود. تیم پژوهشی در داخل سدیم کربنات، ۱۱ ماده‌ی معدنی را یافت که ازجمله پیش‌سازهای مهم ترکیبات آلی محسوب می‌شوند. ترکیبات معدنی بنو با ترکیبات مشابه روی زمین، تفاوت‌های ظریف داشتند. آن‌ها غنی از فسفر و حاوی مقدار پایین بور بودند؛ درحالی‌که در دریاچه‌های زمین برعکس است.

این اولین بار است که دانشمندان نوکلئوبازهای اصلی را در سیارکی دوردست پیدا می‌کنند

پژوهشگران بر این باورند که مشابه آب‌نمک یافت‌شده در بنو، ممکن است در اجرام دیگر منظومه شمسی، ازجمله سیاره کوتوله سرس و انسلادوس، قمر یخی زحل نیز وجود داشته باشد.

در مطالعه‌ی دوم که به دست دانشمندان ژاپنی انجام شد، قطعه‌ای جداگانه از نمونه‌های بنو، حاوی پنج نوکلئوباز (آدنین، گوانین، سیتوزین، تیمین و اوراسیل) بود. این نوکلئوبازها با ریبوز و فسفات ترکیب می‌شوند و ساختارهای نردبانی‌شکل دربردارنده‌ی کد ژنتیکی تمام موجودات زنده زمین، یعنی DNA و RNA را تشکیل می‌دهند.

این اولین بار است که دانشمندان نوکلئوبازهای یادشده را در سیارکی دوردست پیدا می‌کنند. در سال ۲۰۲۳، پژوهشگران دریافتند که نمونه‌های جمع‌آوری‌شده توسط فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲ از سیارک ریوگو حاوی اوراسیل هستند؛ اما اثری از سایر نوکلئوبازها پیدا نشد.

هنوز به‌طور دقیق معلوم نیست که یافته‌های اخیر چه معنایی برای حیات فرازمینی دارند. هرچند وجود مواد معدنی یادشده در بنو، به‌وضوح نشان می‌دهد که این سیارک عناصر مناسب برای شکل‌گیری حیات را دارد، پژوهشگران مطمئن نیستند که آیا محیط سیارک برای رشد ترکیبات به ساختارهای آلی پیچیده به اندازه‌ی کافی مناسب بوده است یا خیر. دانشمندان به‌منظور بررسی بیشتر قصد دارند نمونه‌های موجود را برای یافتن نمک‌ها و ترکیبات مشابه دوباره مورد بررسی قرار دهند.

مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟
داغ‌ترین مطالب روز
تبلیغات

نظرات