جمعه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۲، روز جهانی نجوم در ایران

روز نجوم، جنبشی مردمی است که با هدف جلب توجه عامه مردم به ستاره‌شناسی و تقسیم لذت تماشای آسمان با آن‌ها طراحی شده است. در روز نجوم، هزاران نفر از مردم که هرگز با تلسکوپ به آسمان نگاه نکرده‌اند، برای نخستین‌بار این احساس هیجان‌انگیز را تجربه می‌کنند.

باشگاه‌های نجوم، موزه‌های علم، رصدخانه‌ها، دانشگاه‌ها، آسمان‌نما‌ها و کتابخانه‌ها میزبان رویداد‌هایی برای آشنایی مردم با ستاره‌شناسی، فضا و همچنین فعالیت‌ها، تجهیزات و امکانات محلی برای پرداختن به این علاقه هستند. بسیاری از این رویداد‌ها در مکان‌های نامرتبط با ستاره‌شناسی مانند مراکز خرید، پارک‌ها و مراکز شهری برگزار می‌شوند تا ستاره‌شناسی را به دل جامعه بیاورند. روز نجوم، رویدادی ترویجی است که کمک می‌کند عامه مردم با مسیر‌های پرداختن به ستاره‌شناسی آشنا شوند یا حداقل پاسخی برای پرسش‌های خود درباره کیهان بیابند.

ایده برگزاری روز نجوم برای نخستین بار در سال ۱۹۷۳ توسط داگلاس برگر، رئیس وقت انجمن نجوم کالیفرنیای شمالی پیشنهاد شد. او پیشنهاد داد به جای اینکه مردم را مجاب به پیمودن مسیری طولانی برای شرکت در برنامه‌های عمومی رصدخانه‌شان کنند، اعضای انجمن، تلسکوپ‌های خود را جایی که مردم هستند یعنی مناطق پر تردد شهری، مراکز خرید، پارک‌ها و ... بر پا کنند. موفقیت چشمگیر این طرح، باعث گسترش و جهانی شدن این روز شد.

روز نجوم هر ساله در نزدیک‌ترین تعطیلی آخر هفته به تربیع اول ماه (ماه شب هفتم) بین ۱۵ آپریل (۲۶ فروردین) و ۱۵ می‌(۲۵ اردیبهشت) برگزار می‌شود. هفته نجوم نیز از دوشنبه پیش از آن تا یکشنبه هفته‌ی بعد برگزار می‌شود تا فرصت بیشتری برای اجرای برنامه‌های ترویج علم فراهم کند.

روز نجوم، امسال برابر با جمعه ۸ اردیبهشت خواهد بود. انجمن نجوم ایران شعار «نجوم ایران، افق یکهزار و چهارصد و دوازده» را برای امسال پیشنهاد کرده است. هدف از این نام‌گذاری، جلب توجه علاقه‌مندان ستاره‌شناسی به خورشیدگرفتگی کامل سال ۱۴۱۲ خورشیدی و فرصت‌هایی است که این رویداد برای گسترش دانش بین مردم ایجاد می‌کند.

برنامه‌های هفته نجوم از دوشنبه ۴ اردیبهشت آغاز شده‌اند و تا یکشنبه ۱۰ اردیبهشت ادامه خواهند داشت.

علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی در قالب انجمن‌های نجوم، موسسه‌های ستاره‌شناسی و رصدخانه‌ها برنامه‌های متنوعی در این هفته برگزار خواهند کرد.

آنچه در ادامه می‌خوانید، در بر گیرنده همه‌ی رویداد‌های روز نجوم امسال نیست؛ بعضی از موسسات و انجمن‌ها، برنامه‌های خود را جداگانه در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند و مراکزی مانند کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان، رصدخانه‌ها و دانشگاه‌ها در شهر‌های مختلف نیز برنامه‌هایی در این هفته برگزار می‌کنند که ما نتوانستیم راه ارتباطی برای اطلاع از این برنامه‌ها پیدا کنیم ولی شما می‌توانید در هفته‌ی نجوم به این مراکز نیز مراجعه کنید.

در ادامه به معرفی برنامه‌هایی که دریافت کرده‌ایم می‌پردازیم.

انجمن نجوم آیاز تبریز

امسال به مناسبت هفته‌ی جهانی نجوم، انجمن آیاز از ساعت ۱۸ تا ۲۱ چهارشنبه ۶ اردیبهشت، در فرهنگسرای شمس تبریزی به آدرس خیابان امام، میدان قونقا، روبروی بیمارستان شفا، ضلع غربی باغ گلستان (فجر)، میزبان علاقه‌مندان تبریزی خواهد بود.

در ادامه‌ی هفته نجوم نیز، برنامه‌های دیگری تدارک دیده‌اند که به مرور اعلام خواهد شد.

انجمن نجوم ابوریحان تبریز

این انجمن به مناسبت هفته‌ی نجوم، برنامه‌ی رصد ماه و سیارات با تلسکوپ را همراه با آموزش صورت‌های فلکی برای عموم مردم برگزار می‌کند. دوست‌داران آسمان شب می‌توانند پنجشنبه ۷ اردیبهشت از ساعت ۲۰ تا ۲۴ با حضور در فلکه‌ی بزرگ ولیعصر تبریز، در این برنامه شرکت کنند.

انجمن نجوم اردبیل

گروه‌های نجومی در اردبیل، در هفته‌ی جهانی نجوم، برنامه‌های مختلفی تدارک دیده‌اند. برنامه‌ی رصد عمومی، جمعه ۸ اردیبهشت از ساعت ۱۹ تا ۲۱ در پیاده راه عالی‌قاپو (اسفریس) یکی از این برنامه‌ها است.

مرکز نجوم ادیب

امسال برنامه‌های روز نجوم این مرکز همزمان با هفته‌ی فرهنگی اصفهان، با شعار «اصفهان به رنگ نجوم»، ۷ اردیبهشت از ساعت ۱۷ تا ۲۱ در گذر سعدی و عمارت سعدی اجرا خواهند شد.

از جمله این برنامه‌ها، رصد آسمان و نمایشگاه شهاب‌سنگ‌ها است.

آسمان سرای سُها اصفهان

آسمان سرای سُها که سال گذشته، با میزبانی مارتن مسیه، سال پر تلاشی را پشت سر گذاشت، روز نجوم سال ۱۴۰۲ را در پژوهش‌سرای صائب اصفهان برگزار می‌کند.

دوست داران آسمان شب در اصفهان می‌توانند از ساعت ۱۸ تا ۲۱ جمعه ۸ اردیبهشت، از برنامه‌های آسمان سرای سها استفاده کنند.

مرکز نجوم آوااستار

مرکز نجوم آوا‌استار رویداد روز جهانی نجوم را در عمارت مسعودیه تهران برگزار می‌کند و روز جمعه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ از ساعت ۱۴ تا ۲۰ میزبان علاقه‌مندان به دنیای نجوم و آسمان شب خواهد بود.

در این رویداد، علاقه‌مندان می‌توانند از ایستگاه‌های آشنایی با مقیاس عالم، صورت‌های فلکی، فناوری‌های فضایی، رصد آسمان و ... بازدید کنند.

انجمن نجوم مشهد

اعضای این انجمن پنجشنبه و جمعه، از ساعت ۱۶ تا ۲۲، در بوستان بهمن طرقبه، جنب باغ پونه، برنامه‌های عمومی روز نجوم خود را برای علاقه‌مندان برگزار می‌کنند.

کانون نجوم دانشگاه فردوسی مشهد

کانون نجوم این دانشگاه، یکشنبه ۱۰ اردیبهشت، در میدان علوم دانشگاه (سردیس فردوسی) برنامه‌ی رصد آسمان برای عموم شهروندان برگزار می‌کند. مشهدی‌ها می‌توانند از ساعت ۱۸ تا ۲۰ از این برنامه استفاده کنند.

انجمن نجوم نیشابور

شهروندان نیشابوری می‌توانند در روز نجوم (۸ اردیبهشت) از ساعت ۱۶ تا ۱۹، با مراجعه به سالن همایش دانشگاه هنر این شهر، از سخنرانی کارشناسان این انجمن استفاده کنند و همچنین به رصد آسمان بپردازند.

انجمن نجوم هفت آسمان بجنورد

اعضای این انجمن، روز جمعه ۸ اردیبهشت، از ساعت ۱۹ تا ۲۳ در محل کانون پرورش فکری مرکزی بجنورد، به آدرس میدان خرمشهر، خیابان ولیعصر، میزبان علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی خواهند بود. در صورتی که شرایط جوی نامساعد باشد، گردهمایی با هدف ترویج نجوم برگزار خواهد شد.

مرکز علوم و ستاره‌شناسی سمنان

به مناسبت هفته‌ی جهانی نجوم، مرکز علوم و ستاره‌شناسی سمنان با همکاری انجمن نجوم آسمان کویر، پنجشنبه ۷ اردیبهشت از ساعت ۱۹:۳۰ الی ۲۱:۳۰ در ساختمان مرکز علوم و ستاره‌شناسی سمنان (گنبد گیتا) به آدرس میدان امام حسین (ع) به سمت میدان شهید دریادار، جنب دادگستری استان سمنان، برنامه‌ی رصد عمومی با توضیح مربیان نجوم برگزار می‌کند.

جمعه ۸ اردیبهشت نیز از ساعت ۱۹ الی ۲۱ در نشانی میدان جهادیه به سمت بلوار شریف واقفی بعد از میدان انار، خیابان جهادیه ۳۴، شهرک مسکونی جهادیه ۳۴، برنامه‌ی رصد عمومی دیگری برگزار خواهد شد.

انجمن نجوم خیام زاهدان

اعضای این انجمن، جمعه ۸ اردیبهشت از ساعت ۱۷ تا ۲۰ در باغ خانواده زاهدان واقع در بلوار معلم این شهر، منتظر علاقه‌مندان نجوم هستند. رصد تلسکوپی آسمان، آشنایی با مشاهیر، غرفه‌های متنوع ویژه کودکان، آشنایی با صور فلکی زیر چتر آسمان و پخش فیلم و عکس از برنامه‌های انجمن خیام برای این روز است.

انجمن نجوم بم

انجمن نجوم بم به مناسبت هفته‌ی جهانی نجوم، شنبه ۹ اردیبهشت از ساعت ۱۹ تا ۲۱ در پارک ۲۲ بهمن این شهر، برنامه‌ی رصد عمومی برگزار می‌کند.

انجمن نجوم ثاقب

انجمن ثاقب گیلان، جمعه ۸ اردیبهشت از ساعت ۱۰ تا ۲۲ در بوستان ملت رشت با برپایی کارگاه‌های آموزشی، نمایشگاه و در صورت همراهی آسمان، رصد آسمان با ابزار‌های نجومی، به استقبال روز نجوم می‌رود.

همچنین این انجمن، پنجشنبه ۷ اردیبهشت در بوستان ملت و شنبه ۹ اردیبهشت در پیاده‌راه فرهنگی شهرداری رشت از ساعت ۱۹ تا ۲۱، برنامه‌ی رصد عمومی برگزار می‌کند.

مرکز نجوم لونا

این مرکز به مناسبت هفته‌ی نجوم، ۸ اردیبهشت از ساعت ۲۰ تا ۲۲ در ورودی اصلی پارک ملل ساری، برنامه‌ی رصد عمومی برگزار می‌کند. از ۹ الی ۱۱ اردیبهشت نیز جنب پارکینگ بوستان ولایت این شهر، آموزش ستاره‌شناسی، جلسات پرسش و پاسخ و نمایشگاه محصولات نجومی دایر خواهد بود.