راهنمای رصد آسمان شب؛ فروردین ۱۴۰۲

اعتدال بهاری لحظه آغاز فصل بهار در نیمکره شمالی است. نقطه اعتدال بهاری در آسمان، محل تقاطع مسیر خورشید و استوای آسمان است که مبدا دستگاه مختصات استوایی نیز انتخاب شده است.

این نقطه حدود ۳ هزار سال پیش و در زمان تمدن بابلِ نو که برج‌های ۱۲ گانه را ابداع کردند، در صورت فلکی حَمَل یا برّه قرار داشت و به همین دلیل امروزه «نقطه اول حمل» نیز نامیده می‌شود. ولی اکنون به دلیل حرکت تقدیمی زمین، خورشید در لحظه اعتدال بهاری در صورت فلکی حوت یا ماهی قرار دارد.

در این روز، طول روز و شب در تمام سیاره زمین برابر و ۱۲ ساعت است. همچنین خورشید در این روز دقیقا از جهت شرق طلوع می‌کند و دقیقا در جهت غرب به زیر افق می‌رود.

اعتدال بهاری در سال ۱۴۰۲، در ساعت ۰۰:۵۴ روز ۱ فروردین روی می‌دهد.

ماه نو در فرودین ۱۴۰۲ مصادف با آغاز ماه رمضان خواهد بود که رویت‌پذیری آن برای مسلمانان با اهمیت است.

ماه نو در ساعت ۲۰:۵۴ سه‌شنبه ۱ فروردین اتفاق می‌افتد؛ ولی در این روز از هیچ نقطه‌ای روی سیاره زمین دیده نمی‌شود.

یک روز بعد، پس از غروب چهارشنبه ۲ فروردین، در صورت برقراری شرایط جوی مناسب، می‌توان هلال ماه را از ایران دید.

پنجشنبه ۳ فروردین، هلال ماه از سراسر زمین به آسانی دیده می‌شود.

هلال باریک ماه و سیاره زهره پس از غروب خورشید در ۴ فروردین، در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و چشم انداز زیبایی می‌سازند.

از ۳۰ دقیقه پس از غروب خورشید، سیاره زهره کمی پایین‌تر از ماه، با فاصله ۱ و نیم درجه‌ای از آن در افق غربی دیده می‌شود.

برای رصد این مقارنه زیبا تا ۲ ساعت پس از غروب آفتاب فرصت دارید.

در شب ۸ فروردین، ماه در آسمان به نزدیکی سیاره مریخ می‌رسد. مریخ در این مقارنه، پایین‌تر از ماه به شکل ستاره‌ای نسبتا پرنور و کمی سرخ‌رنگ دیده می‌شود.

از غروب خورشید تا نیمه‌شب که این دو در افق محو می‌شوند، می‌توانید این مقارنه را تماشا کنید.

پس از غروب آفتاب ۲۲ فروردین، سیاره عطارد به بیشترین ارتفاع خود در افق شامگاهی می‌رسد و در لحظه غروب خورشید، تقریبا ۱۸ و نیم درجه از افق فاصله دارد. البته مشاهده عطارد در این زمان به خاطر روشنایی آسمان امکان‌پذیر نیست و باید دست‌کم ۳۰ دقیقه برای تاریک شدن آسمان منتظر بمانید. در این زمان، عطارد تقریبا ۱۲ درجه بالاتر از افق غربی، به شکل ستاره‌ای درخشان از قَدر صفر می‌درخشد و این بهترین فرصت برای رصد سیاره عطارد در سال ۱۴۰۲ است.

برای تماشای عطارد تا یک ساعت و ربع پس از غروب آفتاب فرصت دارید و پس از آن در افق محو خواهد شد. برای اینکه از بیشترین زمان ممکن برای رصد عطارد بهره ببرید، به افقی بدون موانع زمینی (ساختمان‌ها، درختان و ...) نیاز دارید.

پس از این روز، ارتفاع عطارد از افق هر روز کاهش می‌یابد و در آسمان به خورشید نزدیک می‌شود و پس از مدتی باید این سیاره گریزپا را پیش از طلوع آفتاب جستجو کنید.

برای رصد این مقارنه باید از یک ساعت پیش از طلوع آفتاب، به افق شرقی نگاه کنید. سیاره زحل، سمت چپ و کمی بالاتر از هلال باریک ماه، در فاصله ۵ درجه‌ای از آن دیده می‌شود.

برای رصد این مقارنه، فرصت کوتاهی دارید و ۳۰ دقیقه پیش از طلوع خورشید، آسمان روشن خواهد شد.

دومین ماه نو فروردین، در آخرین روز آن اتفاق می‌افتد. این رویداد نیز به سبب پایان ماه رمضان و عید فطر، برای مسلمانان دارای اهمیت است.

ماه نو در ساعت ۰۷:۴۳ پنجشنبه ۳۱ فروردین اتفاق می‌افتد؛ ولی در این روز فقط در نیمکره غربی زمین دیده می‌شود و در ایران قابل رویت نیست.

یک روز بعد، پس از غروب جمعه ۱ اردیبهشت، هلال ماه تقریبا از سراسر زمین با چشم غیرمسلح دیده می‌شود.