راهنمای رصد آسمان شب؛ اسفند ۱۴۰۱

شاید تماشای آسمان شب از میان آلودگی نوری شهر‌ها را غیرممکن بدانید؛ ولی باید یادآوری کنیم که هنوز پدیده‌هایی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها لذت ببرید و برای دقایقی از تنش‌های روزمره فاصله بگیرید.

برای تماشای بسیاری از این رویدادها به ابزار گران‌قیمت نیاز ندارید و کافی است دست‌کم ۱۵ دقیقه پیش از شروع رصد به پشت‌بام یا هر فضای باز دیگری بروید تا چشم‌هایتان به شرایط تاریکی عادت کند. حتی اگر با صورت‌های فلکی و جهت‌یابی در آسمان شب آشنایی ندارید، جای نگرانی نیست؛ چراکه اپلیکیشن‌های نقشه‌ی آسمان برای گوشی‌های هوشمند با استفاده از حسگرهای موجود در این گجت‌ها، پس از تایپ نام هدف مدنظر، شما را به‌سمت آن هدایت می‌کنند. بسیاری از این اپلیکیشن‌ها به قابلیت دید شب مجهز هستند تا با تبدیل تمام نور‌های موجود در صفحه‌نمایش به رنگ قرمز، به حفظ سازگاری چشم‌های شما با تاریکی کمک کنند.

اسفند امسال، صحنه‌ی نمایش دونفره‌ی سیاره‌های زهره و مشتری است و پایان سال خورشیدی را به تماشای رقص این‌ دو می‌نشینیم. در‌ادامه، فهرست رویداد‌های رصدی این ماه را با هم مرور می‌کنیم.

ماه نو در ساعت ۱۰:۳۶ دوشنبه ۱ اسفند اتفاق می‌افتد؛ ولی در این روز فقط از بخش‌هایی از قاره‌ی آمریکا و آفریقا دیده می‌شود.

یک روز بعد، پس از غروب سه‌شنبه ۲ اسفند، می‌توان هلال ماه را از سراسر زمین به آسانی دید.

در این شب، پرنورترین اجرام آسمان شبِ زمین گرد یکدیگر می‌آیند. پس از غروب خورشید در ۳ اسفند، هلال باریک ماه در افق غربی، در میان سیاره‌های زهره و مشتری قرار می‌گیرد و چشم‌انداز زیبایی می‌سازد.

از ۳۰ دقیقه پس از غروب خورشید، سیاره‌ی زهره که پرنور‌تر از مشتری است، در سمت راست و کمی پایین‌تر از ماه با فاصله‌ی ۳ درجه‌ای از آن و سیاره‌ی مشتری بالای ماه با فاصله‌ی ۶ درجه‌ای دیده می‌شوند. برای رصد این مقارنه‌ی زیبا تا ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه پس از غروب آفتاب فرصت دارید.

در شب ۸ اسفند، ماه در آسمان به نزدیکی سیاره مریخ می‌رسد. مریخ در این مقارنه، سمت چپ و بالاتر از ماه به‌شکل ستاره‌ای درخشان و کمی سرخ‌رنگ دیده می‌شود. از غروب خورشید در ۸ اسفند تا ساعت ۱:۱۵ روز بعد که ماه در افق غربی محو می‌شود، می‌توانید این مقارنه را تماشا کنید.

از ابتدای اسفند، دو سیاره‌ی زهره و مشتری هر روز در آسمان به یکدیگر نزدیک می‌شوند تا اینکه در شامگاه ۱۰ و ۱۱ اسفند، فاصله‌ای کمتر از یک درجه از هم داشته باشند. هم‌نشینی این دو سیاره‌ی پرنور در فاصله‌ی کم از یکدیگر، منظره‌ی زیبایی در آسمان ایجاد می‌کند. نمای این مقارنه در میدان دید تلسکوپی هم بسیار زیباست و کمربند‌های گازی سیاره‌ی مشتری به‌همراه ۴ قمر بزرگ آن، در‌کنار قرص سیاره‌ی زهره که کمی بیش از نصف آن با نور خورشید روشن شده است، تصویر جذابی می‌سازند.

برای رصد این مقارنه، باید پس از گذشت ۳۰ دقیقه از غروب آفتاب، به افق غربی نگاه کنید. پرنور‌ترین ستاره‌هایی که در آسمان می‌بینید، به‌ترتیب همان سیاره‌های زهره و مشتری هستند.

اگر آسمان در این شب‌ها ابری بود، همچنان فرصت برای رصد این مقارنه وجود دارد. از ۸ تا ۱۳ اسفند، زهره و مشتری کمتر از ۳ درجه در آسمان از هم فاصله دارند. در این شب‌ها تا ۱ ساعت ۴۵ دقیقه پس از غروب خورشید، برای رصد این سیاره‌ها زمان دارید و پس از این مدت، آن‌ها ارتفاع کمی از افق خواهند داشت و رصد آن‌ها تقریبا غیرممکن خواهد شد.