اسپیس ایکس ظاهراً درصدد ساخت نسخه یک‌بارمصرف استارشیپ است

استارشیپ، فضاپیمایی فوق‌العاده بلندپروازانه است. حتی پیش از درنظرگرفتن خصوصیات اصلی و اثبات‌نشده‌ی استارشیپ ازجمله توانایی سوخت‌گیری دوباره در مدار و چندبارمصرف‌پذیری کامل و سریع، این موشک همچنان غولی بی‌مانند است. ارتفاع استارشیپ به ۱۲۰ متر می‌رسد و به‌لطف بهره‌گیری از موتورهای رپتور ۲، روی کاغذ می‌تواند تا تقریبا ۱۶٫۷ میلیون پوند نیروی رانش در سطح دریا تولید کند. این پرتابگر بزرگ‌تر، بلندتر، سنگین‌تر و قدرتمندتر از هر موشک دیگر ساخته‌شده در تاریخ است.

اسپیس‌ایکس می‌گوید می‌تواند استارشیپ را پس از بهینه‌سازی، به‌همراه ۱۵۰ تن محموله به مدار نزدیک زمین بفرستد و درعین‌حال، مرحله‌ی مداری را به‌همراه سوپرهوی یا بوستر زیرمداری برای استفاده‌ی دوباره بازیابی کند. طبق اظهارات ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس ایکس، آماده‌سازی استارشیپ برای استفاده‌ی دوباره درنهایت فقط چند ساعت طول می‌کشد؛ درنتیجه می‌توان هر فضاپیما و بوستر را روزانه چند مرتبه به پرواز درآورد و هزینه‌ی نهایی هر پرتاب را به فقط چند میلیون دلار کاهش داد.

درمقایسه، موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس که از موتورهای ساده‌تر مرلین 1D استفاده می‌کند، در مجموع فقط ۱۰ موتور دارد؛ درحالی‌که استارشیپ و سوپر هوی هرکدام به‌ترتیب از ۳۳ و ۶ موتور رپتور بهره می‌گیرند. فالکون ۹ همچنین هنگام برخاست تقریبا ۱۰ برابر نیروی رانش کمتر تولید می‌کند و درحالی‌که مرحله‌ی فوقانی‌اش را دور می‌اندازد، فقط درحدود ۱۱ درصد از ظرفیت استارشیپ، محموله درون مدار قرار می‌دهد. با این همه، ماسک در اوایل سال ۲۰۲۰ هزینه‌ی نهایی فالکون ۹ را ۱۵ میلیون دلار اعلام کرد که هرچند بسیار کم است، همچنان به‌وضوح با استارشیپ فاصله دارد.

صرفا تضمین اینکه استارشیپ می‌تواند اصلا به مدار برسد، چالشی بزرگ محسوب می‌شود. بازیابی موفقیت‌آمیز استارشیپ و سوپرهوی ممکن است چالشی به‌مراتب بزرگ‌تر باشد و تا وقتی موشک به‌طور مرتب و پایدار به مدار نرسد، نمی‌توان چندبارمصرف‌پذیری آن را به‌طور کامل نمایش داد. اسپیس ایکس تا زمانی که نتواند موشک‌ها و بوسترها را پس از هر پرتاب مداری به سلامت روی زمین فرود آورد، نمی‌تواند استارشیپ را به موشکی کاملا چندبارمصرف تبدیل کند. همچنین هیچ تضمینی وجود ندارد که نمونه‌های اولیه‌ی استارشیپ حتی درصورت بازیابی، قابل استفاده‌ی دوباره باشند.

به‌گزارش وب‌سایت تسلاراتی، ایلان ماسک به‌تازگی در پاسخ به سوالی از حساب کاربری Everyday Astronaut در توییتر گفت: «مرحله‌ی فوقانی یک‌بارمصرف [استارشیپ] ممکن است پرواز کند یا نکند، اما یک گزینه است.»

منظور ماسک احتمالا این است که اسپیس‌ایکس شاید برای ماموریت‌های غیرمهم، نسخه‌ای سفارشی از مرحله‌ی فوقانی استارشیپ بسازد. چنین مرحله‌ای احتمالا جای استارشیپ را می‌گیرد و با حذف تمام عناصر اضافی، وزن خود را تا حد ممکن پایین می‌آورد. ماسک پیش‌تر موشکی مشابه را پیشنهاد داده و اشاره کرده بود که اسپیس ایکس می‌تواند نسخه‌ای «سبک‌شده» از استارشیپ را بدون «سپر حرارتی یا باله‌ها و پایه‌ها» برای پرتاب‌های میان‌سیاره‌ای بسازد.

اسپیس‌ایکس هم‌اکنون در تاسیسات استاربیس خود در تگزاس مشغول ساخت چندین نسخه‌ی عمدا دورانداختی از استارشیپ است. نسخه‌‌های اولیه‌ی شیپ ۲۶ و شیپ ۲۷ استارشیپ فاقد کاشی‌های محافظ حرارتی و باله‌ها خواهند بود. به همین دلیل، بازیابی یا استفاده‌ی دوباره از آن‌ها امکان‌پذیر نیست. به احتمال زیاد از این نسخه‌ها برای آزمایش سایر فناوری‌های مهم استارشیپ مانند سوخت‌گیری دوباره در مدار و مدیریت سیال فوق‌سرد استفاده خواهد شد.

درهمین‌حال، قرارداد چندمیلیارد دلاری اسپیس ایکس برای استفاده از استارشیپ به‌منظور بازگرداندن فضانوردان ناسا به ماه، به نسخه‌ای متفاوت از این موشک نیاز دارد که سوخت مورد نیاز را در مدار ذخیره می‌کند و توانایی بازگشت به زمین را ندارد. علاوه‌براین، چند نسخه‌ی اولیه‌ی استارشیپ ماه‌نشین نیز ممکن است درعمل یک‌بارمصرف باشند و فقط برای فرود یک گروه از فضانوردان به‌کار روند. به‌طور خلاصه، اسپیس‌ایکس درحال‌حاضر برنامه‌های گسترده‌ای برای ساخت استارشیپ‌های مختلفی دارد که یا کاملا دورانداختنی هستند یا صرفا می‌توانند در مدار دوباره استفاده شوند.

اوایل سال ۲۰۲۳، اسپیس ایکس بخش استارشیپ وب‌سایت خود را به‌روز و فاش کرد که نسخه‌ی یک‌بار مصرف این موشک در هر پرتاب قادر خواهد بود تا ۲۵۰ تن محموله به مدار نزدیک زمین حمل کند. ساترن ۵، توانمندترین موشک یک‌بارمصرف بعد از استارشیپ، می‌توانست تا ۱۱۸ تن به مدار نزدیک زمین بفرستد و برای هر پرتاب یک تا دو میلیارد دلار هزینه داشت. اینکه اکنون اسپیس ایکس به‌طور عمومی یک‌بارمصرف‌بودن استارشیپ را تبلیغ می‌کند، مطابق انتظار تایید می‌کند که این شرکت مشغول بررسی تمام قابلیت‌هایی است که سامانه‌ی پرتاب جدیدش می‌تواند ارائه دهد.

و البته توانمندی‌های یک‌بارمصرفی استارشیپ چشمگیر است. ایستگاه فضایی بین‌المللی که به‌صورت تکه‌تکه درطول چندین سال ساخته شد، تقریبا ۴۲۰ تن وزن دارد. درصورتی که اسپیس‌ایکس بتواند استارشیپ را به سامانه‌ی پرتابی پایدار تبدیل کند، دو استارشیپ یک‌بارمصرف می‌توانند جرم کاربردی بیشتری به مدار نزدیک حمل کنند. چنین قابلیتی قطعا انقلابی در عرصه‌ی پروازهای فضایی خواهد بود.