دانشمندان ۲۰۰ نقطه سکونت‌پذیر با دمای مناسب روی سطح ماه پیدا کرده‌اند
دانشمندان می‌گویند که احتمالاً توانسته‌اند گرم‌ترین مناطق ماه را به‌همراه ۲۰۰ نقطه‌ی دیگر شناسایی کنند که دمایشان نزدیک به میانگین دمای شهر سان‌فرانسیسکوِ آمریکا است. قمر زمین نوسان‌های شدید دمایی دارد؛ به‌طوری‌که دمای بخش‌هایی از آن در طول روز به ۱۲۷ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد و هنگام فرا‌رسیدن شب تا ۱۷۳- درجه‌ی سانتی‌گراد افت می‌کند.
به‌گزارش لایوساینس، دانشمندان موفق شده‌اند ۲۰۰ گودال در سطح ماه شناسایی کنند که داخل آن‌ها سایه ایجاد می‌شود و دمایشان همیشه ۱۷ درجه‌ی سانتی‌گراد است. این دما باعث می‌شود که گودال‌های سطح ماه مکانی بسیار مناسب برای محافظت از انسان دربرابر دماهای بسیار شدید باشند.
افزون‌براین، گودال‌ها می‌توانند از فضانوردان دربرابر خطرهایی محافظت کنند که باد خورشیدی و ریزشهاب‌سنگ‌ها و پرتوهای کیهانی به‌همراه دارند. دانشمندان می‌گویند گودال‌های تاریک که بخشی از آن‌ها سایه دارد، می‌توانند مکانی ایدئال برای احداث پایگاه در ماه باشند. تایلر هوروت، دانشجوی دکتری رشته‌ی علوم سیاره‌ای در دانشگاه کالیفرنیا لس‌آنجلس و نویسنده‌ی ارشد مقاله‌ی علمی مربوط به گودال‌های ماه می‌گوید:
زنده‌ماندن در شب‌های ماه بسیار دشوار است؛ چون به انرژی زیادی نیاز دارد. حضور در این گودال‌ها و غارها تقریباً این نیاز را بهطورکامل از بین می‌برد.
مدارگرد شناسایی ماه (LRO) ناسا توانسته است در شرایط نوری مختلف، تصاویری از گودال موجود در دریای آسایش (یکی از دریاوارهای ماه) ثبت کند
تلاش برای یافتن گودال‌های ماه به بیش از یک دهه پیش بازمی‌گردد. اولین گودال موجود بر سطح ماه را مدارگرد کاگویا (با نام قبلی SELENE) متعلق به آژانس پژوهش‌های هوافضای ژاپن در سال ۲۰۰۹ کشف کرد. بااین‌حال، در مطالعه‌ی جدید از دوربین حرارتی مدارگرد شناسایی ماه (LRO) به نام رادیوسنج دیواینر استفاده شده است.
از بین ۲۰۰ گودال شناسایی‌شده، دو تا سه گودال بیرون‌زدگی‌هایی دارند که به غار منتهی می‌شوند؛ درحالی‌که ۱۶ گودال ظاهراً روزنه‌هایی برای دالان‌های گدازه‌ی فروپاشیده هستند. روی زمین دالان‌های گدازه غارهایی توخالی‌اند که در مناطق آتشفشانی در نزدیکی سطح سیاره ایجاد می‌شوند و از بین معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به غار کازومورا در پارک ملی آتشفشان‌های هاوایی اشاره کرد. تایلر هوروت می‌گوید:
با جاری‌شدن گدازه، بخش بالایی آن به حالت جامد درمی‌آید؛ درحالی‌که گدازه‌ها در زیر این سطح جامد همچنان در حال حرکت‌اند. در برخی از مناطق، گدازه‌ی زیرین بهطورکامل تخلیه می‌شود و دالان گدازه برجای می‌ماند.
اگر دالان گدازه دچار فروپاشیدگی شود، گودالی ایجاد می‌شود که می‌تواند در نقش نورگیر برای حفره‌ای عمیق عمل کند. دانشمندان می‌گویند این فرایند میلیاردها سال پیش در ماه نیز رخ داده است. در آن زمان، رویدادهای آتشفشانی عظیم باعث ایجاد میدان‌های گدازه‌ی تاریک معروفی در ماه شد که به آن‌ها «ماریا» گفته می‌شود (ماریا معادل لاتین دریا است). هوروت می‌گوید:
این گودال‌ها احتمالاً نتیجه‌ی واردشدن ضربه‌هایی کوچک بر سقف گودال گدازه هستند. فعالیت‌های لرزه‌ای نیز ممکن است سقف گودال گدازه را ضعیف کرده باشند.
در مطالعه‌ی جدید، پژوهشگران دمای درون گودالی استوانه‌ای‌شکل به عمق تقریباً ۱۰۰ متر را تجزیه‌و‌تحلیل کردند که در دریای آسایش ماه (در نزدیکی استوای این قمر) قرار گرفته است. یافته‌های پژوهشگران نشان داد که هنگام ظهر در ماه، کف گودال روشن می‌شود و احتمالاً آن منطقه در آن زمان داغ‌ترین نقطه در کل ماه است و دمایش به ۱۴۹ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد. در همین حین، دمای بخش‌هایی از گودال که به‌طوردائمی در سایه به‌سر می‌برند، به‌میزان اندکی نوسان می‌کند.
گودال یادشده تا حدی به محل فرود دو مأموریت آپولوی ناسا نزدیک است. به‌گفته‌ی هوروت، گودال موجود در دریای آسایش ماه در فاصله‌ی برابری از محل فرود مأموریت‌های آپولو ۱۱ و آپولو ۱۷ قرار دارد (تقریباً ۳۷۵ کیلومتر). وی می‌افزاید: «اگر درنهایت خودمان را به آن‌‌‌جا برسانیم، دیدن بقایای پروژه‌ی آپولو بسیار شگفت‌انگیز خواهد بود.»
آنچه هوروت درباره‌ی گودال مطرح کرده، صرفاً یک احتمال است. مطالعه‌ی جدید در ابتدا با هدف کمک به ایجاد برنامه‌های آزمایشی برای مأموریت «مون دایور» انجام شده است که آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در سال ۲۰۲۰ پیشنهاد کرد. در این مأموریت، ناسا قصد دارد یک ماه‌نورد به درون گودال دریای آسایش بفرستد تا غارهای موجود را کشف کند. هوروت می‌گوید که کاوشگر ناسا می‌تواند روی لایه‌های گدازه در دیواره‌ی گودال مطالعه کند تا دانشمندان اطلاعات بیشتری درباره‌ی تاریخچه‌ی ماه به‌دست آورند.
نتایج این مطالعه در مجله‌ی علمی Geophysical Research Letters منتشر شده است.
نظرات