موشک فالکون هوی اسپیس ایکس تلسکوپ فضایی پرچم‌دار بعدی ناسا را پرتاب خواهد کرد

به‌گزارش اسپیس‌نیوز، ناسا روز سه‌شنبه اعلام کرد که قرارداد پرتاب تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن را به اسپیس ایکس واگذار کرده است. براین‌اساس، تلسکوپ جدید سازمان فضایی آمریکا در اکتبر سال ۲۰۲۶ برفراز موشک فالکون هوی از مرکز فضایی کندی پرتاب خواهد شد. ارزش این قرارداد که پرتاب و سایر هزینه‌های مرتبط با مأموریت را پوشش می‌دهد، ‌۲۵۵ میلیون دلار است.

نانسی رومن مأموریت اخترفیزیکی پرچم‌دار بعدی پس از تلسکوپ فضایی جیمز وب محسوب می‌شود. این فضاپیما دربردارنده‌ی آینه‌ای اصلی به قطر ۲٫۴ متر است که یک دهه پیش دفتر ملی شناسایی آمریکا آن را به ناسا اعطا کرد. تلسکوپ نانسی رومن نیز از دوربینی به نام ابزار میدان وسیع و تاج‌نگار برای انجام پژوهش‌ها درزمینه‌ی کیهان‌شناسی، سیاره‌های فراخورشیدی و اخترفیزیک عمومی بهره می‌برد.

فضاپیما با وزن تقریباً ۴۲۰۰ کیلوگرم از نقطه‌ی لاگرانژی ۲ فعالیت خواهد کرد که منطقه‌ای در فاصله‌ی تقریباً ۱٫۵ میلیون کیلومتری از زمین در سمت دور از خورشید است. لاگرانژی ۲ همان موقعیتی است که تلسکوپ فضایی جیمز وب و شماری از دیگر فضاپیماهای اخترفیزیکی در آن مستقر هستند.

نکته‌ی جالب درباره‌ی قرارداد اخیر، ارزش بسیار بیشتر آن درمقایسه‌با سایر قراردادهای واگذارشده‌ی ناسا به اسپیس ایکس برای استفاده از فالکون هوی است. تقریباً یک سال پیش، ناسا برای پرتاب مأموریت اروپا کلیپر به سیاره مشتری در سال ۲۰۲۴ برفراز فالکون هوی، قراردادی را به اسپیس ایکس واگذار کرد که ۱۷۸ میلیون دلار ارزش داشت. در سپتامبر ۲۰۲۱ نیز، قراردادی دیگر برای استفاده از فالکون هوی به‌منظور پرتاب ماهواره‌ی هواشناسی GOES-U در سال ۲۰۲۴ به ارزش ۱۵۲٫۵ میلیون دلار به اسپیس ایکس واگذار شد.

اسپیس ایکس فالکون هوی را با قیمت تجاری ۹۷ میلیون دلار ارائه می‌دهد. این شرکت اوایل سال جاری قیمت را از ۹۰ میلیون دلار افزایش داد و دلیل آن را تورم بیش‌ازحد ذکر کرد.

اسپیس ایکس احتمالاً هیچ رقیبی برای پرتاب تلسکوپ نانسی رومن نداشت. توری برونو، مدیرعامل ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی، ماه فوریه در توییتر نوشت که این شرکت در مناقصه‌ی پرتاب تلسکوپ بعدی ناسا شرکت نخواهد کرد. ولکان قنطورس، موشک بعدی این شرکت، هنوز نخستین پروازش را انجام نداده است و نیوگلن، موشک بلو ارجین، نیز همچنان زمان زیادی تا پرتاب در پیش دارد.

نانسی رومن مأموریتی مهم برای ناسا به‌شمار می‌آید. این مأموریت که پیش‌تر تلسکوپ نقشه‌برداری میدان باز فروسرخ (WFIRST) نامیده می‌شد، در بررسی ده‌سالانه‌ی اخترفیزیک سال ۲۰۱۰ جزو مأموریت‌های پرچم‌دار اولویت‌دار بود. تازه‌ترین گزارش ده‌سالانه که در نوامبر ۲۰۲۱ منتشر شد، از تلسکوپ نانسی رومن به‌عنوان ابزاری همچنان قدرتمند و ضروری برای دستیابی به اهداف علمی ذکرشده در بررسی قبلی نام برد.

با وجود مشکلات اولیه و پیشنهاد چندین‌باره برای لغو مأموریت در لوایح بودجه، نانسی رومن به پیشرفت خود ادامه داد. بااین‌حال، سال گذشته مأموریت به‌دلیل تأثیرات همه‌گیری جهانی کووید ۱۹، با تأخیر هفت‌ماهه در پرتاب و افزایش ۳۸۲ میلیون دلاری هزینه‌ها مواجه شد. هزینه‌ی کل مأموریت اکنون ۴٫۳۲ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

دیوان محاسبات آمریکا در گزارش ارزیابی خود از برنامه‌های اصلی ناسا که در ماه ژوئن منتشر شد، با اشاره به مشکلات مربوط به مونتاژ آینه‌ی اصلی فضاپیما و عملگرهای مکانیکی آزادسازی، درباره‌ی تاخیرهای بیشتر در پروژه تلسکوپ نانسی رومن هشدار داد.

مقام‌های ناسا گفتند برای افزایش اطمینان درباره‌ی اینکه این سازمان پس از معضلات مربوط به جیمز وب، می‌تواند مأموریت‌های علمی بزرگ را مدیریت کند، بسیار مهم است که نانسی رومن به جدول زمانی و حرکت در چهارچوب بودجه پایبند بماند. براساس استدلال آن‌ها، صرفاً در این صورت ناسا می‌تواند تلسکوپ‌های فضایی بزرگ مانند نمونه‌های پیشنهادشده در آخرین بررسی ده‌سالانه‌ی اخترفیزیک، ازجمله یک تلسکوپ فضایی ۶ متری برای رصد در طول موج‌های مرئی، فرابنفش و فروسرخ را بسازد.

پل هرتز، مدیر واحد اخترفیزیک ناسا، در نشست انجمن نجوم آمریکا در ماه ژوئن گفت اولویت اول سازمان فضایی آمریکا اطمینان از این است که تلسکوپ فضایی نانسی رومن مطابق با هزینه‌ها و تعهدات زمانی پرتاب خواهد شد. او افزود:

درصورتی‌که ناسا نتواند نشان دهد از اشتباهاتی که در مدیریت تلسکوپ فضایی جیمز وب مرتکب شد، درس گرفته است و ثابت نکند که می‌توانیم آن درس‌ها را در رصدخانه بزرگ و بسیار گران دیگری مانند نانسی گریس رومن به‌کار ببریم، هیچ‌کس ما را جدی نخواهد گرفت.