دو شرکت تازه‌کار می‌خواهند در مسابقه رسیدن به مریخ، اسپیس ایکس را شکست دهند

ایلان ماسک، بنیان‌گذار و مدیرعامل اسپیس ایکس از سال‌ها پیش با صحبت درباره‌ی ارسال انسان به مریخ، رویای تبدیل بشر به گونه‌ای میان‌سیاره‌ای را مطرح کرده است. بدین منظور، این شرکت مشغول ساخت فضاپیمایی غول‌پیکر به نام استارشیپ است.

بااین‌حال به‌گزارش نیویورک‌تایمز، یک شرکت موشکی جدیدتر به نام رلتیویتی اسپیس و استارتاپی کوچک که به دست مهندس ارشد سابق در اسپیس ایکس بنیان‌گذاری شده، روز سه‌شنبه برنامه‌هایشان برای ارسال مریخ‌نشین رباتیک خصوصی به سیاره سرخ را اعلام کردند. دو شرکت به‌طور بسیار خوش‌بینانه می‌گویند می‌توانند با همکاری یکدیگر این هدف را تا دو سال و نیم آینده، وقتی موقعیت زمین و مریخ دوباره در یک راستا قرار گیرد، تحقق بخشند.

تیموتی الیس، مدیرعامل و بنیان‌گذار رلتیویتی اسپیس می‌گوید اینکه اسپیس ایکس اشتیاق داشت کارها را با جسارت و بلندپروازی محض انجام دهد، برای آن‌ها الهام‌بخش بود. به‌گفته‌ی او: «این گونه اهداف، بهترین افراد را برای کار روی آن‌ها جذب می‌کنند. ما از برخی شرکت‌های دیگر جسورتر هستیم.»

اگر مأموریت مریخی خصوصی موفقیت‌آمیز باشد، می‌تواند مسیر را برای شکل‌گیری بازاری جدید هموار و این امکان را فراهم کند که مؤسسه‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های فضایی ملی محموله‌هایشان را با هزینه‌ی اقتصادی به سیاره سرخ بفرستند. این اتفاق مشابه همان چیزی خواهد بود که اکنون در مورد ماه درحال وقوع است. درحال‌حاضر برخی شرکت‌ها امیدوار هستند با ارسال محموله به قمر زمین برای مشتریان پولی ازجمله ناسا، درآمد کسب کنند. بااین‌حال سفر به مریخ دشوارتر و پرهزینه‌تر است؛ به‌گونه‌ای که یک مأموریت ناسا به سیاره سرخ دست‌کم نیم‌میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.

الیس از صحبت درباره‌ی میزان هزینه‌ی مأموریت خودداری کرد؛ اما گفت درآمد حاصل از قراردادهایی که رلتیویتی اسپیس به‌منظور پرتاب‌های تجاری دراختیار دارد، می‌تواند برای تأمین هزینه‌ی مأموریت مریخی کافی باشد. به‌عنوان مثال، این شرکت برای پرتاب ماهواره‌های اینترنتی به مدار، با وان‌وب قرارداد امضا کرده است. الیس می‌گوید: «فکر می‌کنم شانس واقعی وجود دارد که بتوانیم با آنچه فعلاً داریم، این کار را انجام دهیم.»

این انیمیشن مراحل سفر رلتیویتی اسپیس و ایمپالس اسپیس به مریخ را به تصویر می‌کشد.

بااین‌حال دلایل بسیاری برای بدبینی وجود دارد. به‌عنوان مثال، یک دهه پیش چندین شرکت فضایی درآمدزایی از معدن‌کاوی سیارک‌ها را وعده دادند؛ اما بدون آنکه حتی نزدیک یک سیارک هم شوند، به فعالیتشان خاتمه دادند. حتی ایلان ماسک به‌طور مرتب پیش‌بینی‌های بیش از حد خوش‌بینانه در مورد دستاورد بعدی اسپیس ایکس ارائه می‌دهد. مثلاً او در سال ۲۰۱۶ گفت استارشیپ که در آن زمان سامانه‌ی حمل‌ونقل میان‌سیاره‌ای نامیده می‌شد و حتی طراحی بزرگ‌تری داشت، نخستین پرواز بدون سرنشین خود به مریخ را تا سال ۲۰۲۲ انجام خواهد داد.

علاوه‌براین، الیس فاقد اغلب دستاوردهایی است که ماسک درنهایت آن‌ها را تحقق بخشید. رلتیویتی اسپیس هنوز هیچ موشکی پرتاب نکرده است. نخستین پرواز موشک «تران ۱» این شرکت احتمالاً ظرف مدت چند هفته‌ی آینده از کیپ کاناورال فلوریدا انجام خواهد شد. اما مأموریت مریخی به موشکی بسیار بزرگ‌تر به نام «تران آر» وابسته است که از نظر اندازه و ظرفیت حمل می‌توان آن را با فالکون ۹ مقایسه کرد. به‌گفته‌ی الیس، این موشک تا اواخر سال ۲۰۲۴ یا اوایل ۲۰۲۵ پرتاب خواهد شد.

ایمپالس اسپیس، دیگر رقیب اسپیس ایکس، شرکتی به‌مراتب تازه‌کارتر با سوابق کمتر است. بااین‌حال توماس مولر، بنیان‌گذار آن، فردی کارکشته در کسب‌وکار فضایی و کارمند شماره‌ی یک اسپیس ایکس در زمان آغاز به کار این شرکت در سال ۲۰۰۲ بود. مولر مدیریت ساخت موتور مرلین را که را در فالکون ۹ به‌کار می‌رود، برعهده داشت.

مولر در سال ۲۰۲۰ از اسپیس ایکس جدا شد و یک سال بعد با هدف ساخت فضاپیمایی برای جابه‌جایی بین مکان‌ها در فضا، شرکت ایمپالس اسپیس را بنیان‌گذاری کرد. مولر می‌گوید: «ما باید کارهایی را انجام دهیم که مردم فکر می‌کنند امکان انجامشان وجود ندارد.»

فرود روی مریخ که شامل رسیدن با سرعت تقریباً ۱۹ هزار کیلومتر به سیاره و نسوختن در جو و سپس توقف موفقیت‌آمیز روی سطح فقط هفت دقیقه بعد است، در رده‌ی کارهای چالش‌برانگیز قرار می‌گیرد. فقط ناسا و چین مأموریت‌های موفقیت‌آمیز به سطح سیاره سرخ انجام داده‌اند.

فضاپیمای ایمپالس هنگام رسیدن به فضا خود را از مرحله‌ی فوقانی موشک جدا می‌کند و رهسپار سفری ۹ ماهه به مقصد مریخ می‌شود. فضاپیما از مرحله‌ی کروز برای مدیریت پیش‌رانش و ارتباطات درطول سفر به مریخ و کپسول حاوی مریخ‌نشین تشکیل شده است. در نزدیکی مریخ، کپسول خود را از مرحله‌ی کروز جدا می‌کند و مانند اینسایت، مریخ‌نشین ناسا که در سال ۲۰۱۸ روی سیاره سرخ فرود آمد، برای فرود به جو وارد می‌شود.

طراحی اولیه‌ی مریخ‌نشین ساخت ایمپالس اسپیس.

مولر می‌گوید اندازه و شکل این کپسول با نمونه‌ی به‌کاررفته برای مأموریت اینسایت یکسان خواهد بود. او افزود از همان نوع مواد سپر حرارتی و طراحی چتر نجات استفاده خواهد شد؛ درنتیجه آن‌ها چیزی را به‌کار می‌برند که ناسا از قبل بارها تجزیه‌وتحلیل کرده و در هر مأموریت در این اندازه که به مریخ رفته، موفقیت‌آمیز بوده است.

مریخ‌نشین هم‌اندازه با اینسایت اما سبک‌تر خواهد بود. پیکربندی اصلی حتی شامل صفحه‌های خورشیدی نیست و فضاپیما صرفاً تا وقتی باتری‌هایش تمام نشده باشند، فعال خواهد بود. به‌گفته‌ی مولر، ایمپالس اسپیس امسال با آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا که مأموریت اینسایت را مدیریت می‌کند، وارد گفتگو شده است. بااین‌حال، اریک ایانسون، مدیر برنامه‌ی اکتشافات مریخی ناسا به‌نقل از نیویورک‌تایمز گفت سازمان فضایی هیچ ارتباط مستقیمی با ایمپالس اسپیس نداشته است و هیچ شناختی از اهداف دقیق این شرکت ندارد.

رلتیویتی اسپیس تنها شرکت خصوصی نیست که قصد دارد مأموریت‌های اکتشاقی میان‌سیاره‌ای انجام دهد. سال ۲۰۲۰، راکت لب اعلام کرد می‌خواهد در سال ۲۰۲۳ فضاپیمایی کوچک برای پرواز از کنار زهره و رهاکردن کاوشگر برای جستجوی نشانه‌های احتمالی حیات در جو ضخیم این سیاره پرتاب کند. این شرکت همچنین قرارداد ناسا برای پرتاب دو مدارگرد کوچک به مریخ در اوایل سال ۲۰۲۴ را دراختیار دارد. راکت‌لب هم‌اکنون ۲۵ پرتاب موفقیت‌آمیز با موشک کوچک الکترون انجام داده است و اوایل این ماه با پشتیبانی مالی ناسا فضاپیمایی کوچک به نام کپستون را نیز به ماه پرتاب کرد.