ناسا پس از سه تلاش ناموفق برای سوخت‌رسانی، موشک غول‌پیکرش را از سکوی پرتاب خارج می‌کند

سازمان فضایی آمریکا شنبه‌شب اعلام کرد که قصد دارد موشک بزرگ اسپیس لانچ سیستم را در روزهای پیش‌ رو از سکوی پرتاب در مرکز فضایی کندی خارج کند و به ساختمان مونتاژ بازگرداند؛ تصمیمی که نشان‌دهنده‌ی عقب‌نشینی بزرگی برای برنامه‌ی SLS است. ناسا از اوایل فروردین در تلاش بوده است تا آزمایش به‌اصطلاح «تمرین خیس» را انجام دهد؛ آزمونی که در آن موشک سوخت‌گیری و فرایند شمارس معکوس پرتاب اجرا می‌شود.

این تصمیم ناسا پس از سه تلاش ناموفق در دو هفته‌ی گذشته گرفته می‌شود. هر تلاش برای سوخت‌رسانی به‌دلیل یک یا چند مشکل فنی مربوط به موشک، برج پرتاب متحرک آن یا سامانه‌های زمینی که سوخت و گاز را تأمین می‌کنند، با ناکامی مواجه شد. در تازه‌ترین تلاش در پنجشنبه ۱۴ آوریل، ناسا موفق شد ۴۹ درصد از مخزن اکسیژن مایع مرحله‌ی اصلی موشک و ۵ درصد از مخزن هیدروژن مایع را پر کند.

در واپسین تلاش، پیشرفتی نسبی حاصل شد؛ اما مهم‌ترین بخش آزمایش ناتمام ماند؛ مرحله‌ای که در آن موشک فرایند سوخت‌گیری کامل و قرارگیری زیر فشار را به‌پایان می‌برد و سامانه‌های زمینی و سامانه‌های کامپیوتری وقف فرایند شمارش معکوس می‌شوند تا تمام متغیرها از نزدیک تحت‌نظارت قرار گیرند. ناسا امیدوار بود این تمرین خیس را به‌منظور بررسی پیچیدگی‌های سامانه‌ی پرتاب تکمیل کند تا وقتی موشک را تا چند ماه آینده برای پرتاب واقعی دوباره به سکوی پرتاب منتقل می‌کند، فرایند شمارس معکوس به‌خوبی پیش برود.

ناسا می‌گوید وقتی موشک به ساختمان مونتاژ بازگردد، به‌همراه پیمان‌کاران خود چند هفته‌ی آتی را برای رسیدگی به مشکلات پیش‌آمده در حین آزمایش‌های سوخت‌رسانی صرف خواهد کرد. به‌عنوان مثال، شرکت ایر لیکوئید، تأمین‌کننده‌ی سامانه‌ی نیتروژن گازی، ظرفیت‌های خود را ارتقا خواهد داد. ناسا نیز شیر یک‌طرفه‌ی معیوب در مرحله‌ی فوقانی موشک را تعویض و نشتی دکل سرویس مرکزی را برطرف خواهد کرد. این دکل سازه‌ای ۱۰ متری است که خطوط سوخت و برق را برای موشک روی سکو تأمین می‌کند.

سازمان فضایی درباره‌ی جدول زمانی اقدامات آتی اطلاعاتی ارائه نداد؛ اما به‌نوشته‌ی آرس‌تکنیکا، ظاهراً محتمل است که آماده‌سازی و انتقال دوباره‌ی اسپیس لانچ سیستم به ساختمان مونتاژ یک هفته یا بیشتر طول بکشد. کار روی موشک در آن ساختمان نیز احتمالاً دست‌کم یک ماه زمان خواهد برد.

ناسا سپس باید برخی تصمیم‌های دشوار بگیرد. سازمان فضایی می‌تواند موشک و برج پرتاب متحرکش را برای بار دوم به سکو انتقال دهد و دوباره تلاش کند تا آزمایش تمرین خیس را به‌پایان ببرد. آن‌گاه اگر همه‌چیز به‌خوبی پیش برود، ناسا اسپیس لانچ سیستم را به ساختمان مونتاژ بازخواهد گرداند تا پیش از انتقال موشک به سکو برای سومین مرتبه، آن را به «سامانه‌ی ایمنی پرواز» مجهز کند. به‌نظر می‌آید در چنین سناریویی، زودهنگام‌ترین زمان پرتاب احتمالاً اواخر مرداد یا اوایل شهریور باشد؛‌ اما پرتاب در پاییز محتمل‌تر است.

گزینه‌ی بعدی که ناسا می‌تواند پیگیری کند، بازگرداندن موشک و انجام آزمایش تمرین خیس روی سکو و سپس درصورت موفقیت، آمادگی برای پرتاب در چند روز بعد است. در چنین سناریویی، ناسا ممکن است بتواند اسپیس لانچ سیستم را در بازه‌ی زمانی اواخر خرداد تا اوایل مرداد پرتاب کند. بااین‌حال در چنین حالتی، سامانه‌ی ایمنی پرواز می‌تواند مشکل‌ساز و پرتاب را خطرناک کند.

چارلی بلکول تامپسون، مدیر پرتاب برنامه آرتمیس، روز جمعه در کنفرانسی ویدئویی تأیید کرد که به‌محض تجهیز موشک به سامانه‌ی ایمنی پرواز، پنجره‌ی ۲۰ روزه‌ای برای پرتاب وجود خواهد داشت. این سامانه مکانیزم ایمنی برد است که تمام موشک‌های مداری از آن استفاده می‌کنند و درصورت انحراف موشک از مسیر، آن را منهدم می‌کند.

پس از فعال‌سازی سامانه، آماده‌سازی‌های نهایی در ساختمان مونتاژ تقریباً یک هفته و انتقال موشک به سکو و انجام آماده‌سازی‌ها در آنجا نیز یک هفته‌ی دیگر زمان خواهد برد. در آن صورت، پیش از آنکه پنجره‌ی ۲۰ روزه بسته شود، فقط یک هفته برای آزمایش سوخت‌رسانی و احتمالاً یک یا دو تلاش برای پرتاب باقی خواهد ماند.

درنهایت، مهندسان ناسا باید عوامل دیگر نظیر فرسودگی موشک و بوسترهای جانبی قرارگرفته درمعرض محیط بیرون و ظاهراً بی‌شمار ملاحظات درباره‌ی طول عمر سخت‌افزارها را نیز در نظر بگیرند. به‌عنوان مثال، مقام‌های سازمان فضایی از نزدیک بر سلامت سوخت بوسترهای جامدی نظارت می‌کنند که تقریباً ۱۶ ماه پیش تزریق شدند.

بااین‌حال، ناسا اطمینان دارد که فرایند پرتنش و طاقت‌فرسا برای پرتاب اسپیس لانچ سیستم را پشت‌سر خواهد گذاشت؛ موشکی که اکنون ۱۱ سال دارد و ناسا بیش از ۳۰ میلیارد دلار روی آن سرمایه‌گذاری کرده است. بلکول تامپسون روز جمعه گفت:

شک ندارم که این کارزار آزمایش را تمام خواهیم کرد. ما به سخت‌افزار گوش خواهیم داد و داده‌ها ما را به مرحله‌ی بعدی هدایت خواهند کرد. اقدامات مناسب را انجام خواهیم داد و این موشک را پرتاب می‌کنیم. نمی‌دانم دقیقاً چه زمان؛ اما شک ندارم که کارزار آزمایش را به‌اتمام می‌رسانیم و آماده‌ی پرواز خواهیم شد.