آمازون برای ساخت پروژه کایپر با تمام شرکت‌های پرتاب مطرح غربی به جز اسپیس ایکس قرارداد بسته است

به‌گزارش آرس‌تکنیکا، آمازون روز سه‌شنبه از بزرگ‌ترین قرارداد پرتاب تجاری جهان خبر داد. این شرکت می‌گوید قرادادها با سه شرکت موشکی را برای انجام مجموعاً ۸۳ پرتاب نهایی کرده است. این موشک‌ها بخش عمده‌ی منظومه‌ی اینترنت ماهواره‌ای آمازون در مدار نزدیک زمین را به فضا ارسال خواهند کرد.

با قرارداد اخیر، آمازون حجم چشمگیری از ظرفیت پرتاب موشک‌های متوسط و سنگین را در طول پنج سال آینده تصاحب کرده و پرتاب‌های تمام ارائه‌دهندگان مطرح غربی به جز اسپیس ایکس، رقیب مستقیم خود در زمینه‌ی اینترنت ماهواره‌ای را به دست آورده است. صرف‌نظر از اسپیس ایکس، خرید اخیر آمازون بخش عمده‌ی ظرفیت پرتاب اضافی موشک‌های بزرگ‌تر آمریکایی و اروپایی را در نیم‌دهه‌ی آینده نشان می‌دهد.

آمازون با هدف ساخت منظومه‌ای متشکل از ۳۲۳۶ ماهواره، قراردادهای پرتاب با شرکت‌های زیر را اعلام کرده است:

• آریان‌اسپیس: ۱۸ پرتاب موشک جدید آریان ۶ اروپا.
• بلو ارجین: ۱۲ پرتاب موشک جدید نیوگلن این شرکت به همراه گزینه‌هایی برای ۱۵ پرتاب اضافی.
• ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی: ۳۸ پرتاب موشک ولکان این شرکت.

علاوه‌براین، آمازون پیش‌تر اعلام کرده بود که ۹ پرتاب نهایی اتلس ۵ را پیش از آنکه این موشک متکی به موتورهای روسی بازنشست شود، از ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی خریده است.

«پروژه کایپر» آمازون درصدد آن است که اینترنت ماهواره‌ای سریع و مقرون به‌صرفه را برای ده‌ها میلیون مشتری در جوامع محروم و کم‌برخوردار سرتاسر جهان ارائه دهد. این شرکت قصد دارد دو ماهواره‌ی آزمایشی را در سه‌ماهه‌ی چهارم سال ۲۰۲۲ پرتاب کند. آمازون هنوز اعلام نکرده است که استقرار ماهواره‌های عملیاتی‌اش از چه زمانی آغاز خواهد شد؛ اما سخنگوی این شرکت می‌گوید اطلاعات دراین‌باره پس از مأموریت آزمایشی انتهای امسال منتشر خواهد شد.

قرارداد آمازون با شرکت‌های پرتاب معامله‌ای بسیار مهم است که پیامدهای بی‌شماری برای صنعت فضایی دارد. مقام‌های آمازون درباره هزینه‌ها صحبتی به میان نیاورده‌اند؛ اما این شرکت احتمالاً دست‌کم ۱۰ میلیارد دلار برای این پرتاب‌ها پرداخته است. این هزینه‌ای هنگفت برای صنعت پرتاب تجاری محسوب می‌شود.

آمازون در مسیر ساخت منظومه‌ی پروژه کایپر به صورت مستقیم درحال رقابت با اسپیس ایکس و منظومه‌ی استارلینک این شرکت است. براساس زمان‌بندی نخستین پرتاب‌ها، آمازون تقریباً چهار سال از اسپیس ایکس عقب است.

آمازون همچنین ازآنجاکه فاقد موشک اختصاصی است، پشت سر اسپیس ایکس قرار دارد. درواقع هیچ شرکتی در صنعت فضا در زمینه‌ی قیمت یا سرعت پرتاب، توان رقابت با فالکون ۹ اسپیس ایکس را ندارد. موشک فالکون ۹ می‌تواند در سال جاری تا ۶۰ مرتبه پرتاب شود و ازآنجاکه اسپیس ایکس از توانایی استفاده‌ی دوباره از مرحله‌ی اول و فرینگ محموله‌ی موشک‌ها برخوردار است، هزینه‌ی داخلی هر پرتاب برای این شرکت احتمالاً به‌طرز چشمگیری زیر ۳۰ میلیون دلار درمی‌آید. آمازون احتمالاً به‌طور میانگین دست‌کم سه برابر این مبلغ را برای هر پرتاب می‌پردازد.

معلوم نیست آیا آمازون صرفاً تصمیم گرفت به سمت اسپیس ایکس نرود یا اسپیس ایکس تمایل به همکاری با این شرکت نداشت. سناریو اول محتمل‌تر به‌نظر می‌آید؛ زیرا اسپیس ایکس هم‌اکنون مشغول همکاری با وان‌وب، دیگر رقیب ارائه‌دهنده‌ی اینترنت ماهواره‌ای است. در هر صورت، آمازون با انتخاب دیگر ارائه‌دهندگان پرتاب، خود را درمعرض خطر قرار می‌دهد.

هیچ‌کدام از سه موشکی که آمازون انتخاب کرده، هنوز عملکردشان را در پرواز اثبات نکرده‌اند. هر دو موشک آریان ۶ و ولکان احتمالاً نزدیک به ۱۲ ماه با نخستین پروازشان فاصله دارند. موشک نیوگلن نیز احتمالاً دست‌کم تا دو سال دیگر پرواز نخواهد کرد.

علاوه‌براین، پرتاب سایر مأموریت‌ها به همراه مأموریت‌های پروژه کایپر، مستلزم دستیابی به سرعت پرتاب بالای سالانه است. به‌عنوان مثال، موشک آریان ۶ برای ۶ تا ۹ پرتاب در سال برنامه‌ریزی شده بود؛ اما با کنار رفتن سایوز، آیا اکنون می‌تواند از پس تقاضای اضافی بربیاید؟

درهمین‌حال، قرارداد اخیر آمازون با شرکت‌های پرتاب، محرکی نیروزا برای رقیبان اصلی اسپیس ایکس محسوب می‌شود. موشک فالکون ۹ هم‌اکنون تعداد درخورتوجهی از پرتاب‌های تجاری و دولتی را که پیش‌تر در انحصار آریان‌اسپیس و ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی بودند، از آن خود کرده است. اکنون درحالی‌که این ارائه‌دهندگان پرتاب در تکاپو برای رقابت با اسپیس ایکس هستند، جف بزوس پول نقد هنگفتی را به آن‌ها می‌پردازد. دیدن اینکه کدام یک از شرکت‌ها زودتر می‌توانند موشک‌های جدیدشان را عملیاتی کنند و به سرعت پرواز بالا دست یابند، جالب خواهد بود.

جف بزوس همچنین روی موشک اختصاصی خود شرط بزرگی می‌بندد. نه‌تنها بزوس مالک بلو ارجین و موشک نیوگلن است، بلکه بلو ارجین مشغول ساخت موتورهایی به نام BE-4 است که در موشک ولکان به کار خواهند رفت؛ بدین معنا که ۷۸ درصد از پرتاب‌های خریداری‌شده به دست آمازون، برفراز موتورهای بلو ارجین پرواز خواهند کرد. این تعداد بالای پرتاب به موتورهای زیاد نیاز دارد.

هفت موتور BE-4 نیروی نیوگلن را تأمین خواهند کرد. اما بلو ارجین قصد دارد از مرحله‌ی اول این موشک دوباره استفاده کند؛ درنتیجه فرایند تولید آن‌ها نباید معضل بزرگی باشد. بااین‌حال، ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی در ابتدا قصد استفاده‌ی دوباره از موتورهای BE-4 را ندارد. بلو ارجین هنوز نسخه‌ی پروازی موتور BE-4 را تولید نکرده است؛ هرچند این شرکت احتمالاً دو نسخه‌ی اول از موتور خود را تابستان امسال به ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی تحویل خواهد داد.

در نهایت قرارداد پرتاب اخیر بدین معنی است که منظومه‌ی ماهواره‌ای آمازون قطعاً به‌زودی از راه می‌رسد. همچنین ساخت پروژه‌ی کایپر به معنای قرارگیری هزاران ماهواره‌ی بیشتر در آسمان، شلوغ‌شدن بیش از پیش مدارها و افزایش خطر تولید زباله‌های فضایی است.