موشک ناشناس سرگردان با سرعت ۹ هزار کیلومتر بر ساعت به ماه برخورد کرد

به گزارش لایوساینس، موشک ۲٫۷ تنی رها‌شده‌ای که در هفته‌های گذشته توجهات بسیاری را جلب کرده بود، سرانجام دیروز جمعه پس از دست‌کم هفت سال سرگردانی درون فضا با سرعت سرسام‌آور ۹۲۸۸ کیلومتر بر ساعت به ماه برخورد کرد.

براساس پیش‌بینی‌ها، موشک دورانداخته‌شده در ساعت ۱۵:۵۵ به وقت ایران در دهانه‌ی هرتسپرونگ در سمت پنهان ماه فرود آمد. دانشمندان باور دارند که انرژی حاصل از برخورد ممکن است دهانه‌ای به وسعت حداکثر ۲۰ متر روی سطح ماه ایجاد کرده باشد. اصابت موشک احتمالاً ستونی از گردو‌غبار قمری را نیز تا صدها کیلومتر به آسمان فرستاده است.

به‌‌نقل از دانشمندان، این نخستین بار است که زباله‌ای فضایی به‌طور تصادفی با سطح قمری برخورد می‌کند؛ اما ازآنجاکه برخورد در سمت پنهان ماه به وقوع پیوسته، یافتن دهانه‌ی برخوردی، تأیید برخورد و احتمالاً پیداکردن سرنخ‌هایی که بتوانند پایان‌بخش بحث‌ها درباره‌ی منشأ جسم باشند، ممکن است ماه‌ها برای دانشمندان به طول انجامد.

براساس باور اغلب متخصصان، زباله‌ی مورد بحث که در بیش از هفت سال گذشت در فضا سرگردان بود، مرحله‌ی فوقانی مصرف‌شده‌ی موشکی است که در جریان یکی از مأموریت‌های پیشگامانه‌ی چین به ماه در سال ۲۰۱۴ پرتاب شد. بااین‌حال همان‌طور که پیش‌تر در زومیت گزارش دادیم، مقام‌های چینی این موضوع را رد و ادعا می‌کنند که مرحله‌ی فوقانی موشکشان سال‌ها پیش در جو زمین سوخت. ناگفته نماند که در ابتدا تصور می‌شد موشک ناشناس متعلق به اسپیس ایکس است.

بیل گری، اخترشناس و متخصص ردیابی اجرام فضایی می‌گوید اطمینان دارد که جسم برخوردی به ماه، موشک چین است. او به لایوساینس گفت «تقریباً متقاعد شده‌ام که این جسم به هیچ‌وجه نمی‌تواند چیز دیگری باشد. درحال‌حاضر به ندرت درباره چیزی اینقدر مطمئن می‌شویم.»

جسم برخوردی ابتدا در مارس ۲۰۱۵ با مجموعه‌ای از تلسکوپ‌ها در آریزونا به نام نقشه‌برداری آسمانی کاتالینا که آسمان را به‌منظور یافتن سیارک‌های خطرناک برای زمین جستجو می‌کنند، شناسایی و نام موقتی WE0913A به آن داده شد. سپس گری نخستین کسی بود که پیش‌بینی کرد این جسم به ماه برخورد خواهد کرد. بااین‌حال WE0913A برخلاف سیارک‌ها نه به دور خورشید، بلکه به دور زمین می‌چرخید؛ درنتیجه گری گمان کرد جسم ناشناس در واقع ساخته‌ی دست انسان است.

پس از شناسایی اشتباه جسم به‌عنوان موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس، گری به سراغ بررسی دوباره‌ی داده‌ها رفت و فضاپیمای دیگری را پیدا کرد که مسیرش با زباله‌ی درحال حرکت به سمت ماه بسیار تطابق داشت: مرحله‌ فوقانی مأموریت چینی چانگ‌ای ۵ تی۱ که به‌عنوان بخشی از مأموریتی پیش‌زمینه برای ارسال نمونه‌های قمری به زمین، در اکتبر ۲۰۱۴ پرتاب شد.

بعداً مقام‌های وزارت خارجه‌ی چین اعلام کردند که موشک چانگ‌ای ۵ هنگام ورود دوباره به جو زمین از بین رفت؛ اما متخصصان آمریکایی باور دارند که مقام‌های چینی احتمالاً موشک ۲۰۱۴ را با موشک مأموریت چانگ‌ای ۵ در سال ۲۰۲۰ اشتباه گرفته‌اند و جسم اولی در واقع همان چیزی است که روز جمعه به ماه برخورد کرد. شواهد بیشتر یکم مارس منتشر شد؛ وقتی فرماندهی فضایی وزارت دفاع آمریکا که زباله‌های فضایی مدار نزدیک زمین را ردیابی می‌کند، با انتشار بیانیه‌ای تأیید کرد که موشک ۲۰۱۴ چین هرگز از مدار خارج نشد.

ازآنجاکه زباله‌ی فضایی به استوای ماه در سمت ناپیدا برخورد کرده است، تا وقتی ماهواره‌های دور ماه نظیر مدارگرد شناسایی قمری ناسا و فضاپیمای هندی چاندریان ۲ در مدار مناسب برای رصد دهانه قرار نگیرند، محل اصابت از چشم اهالی زمین پنهان خواهد ماند. درنتیجه شناسایی دهانه‌ی جدید قمری ممکن است ماه‌ها طول بکشد؛ اما دانشمندان امیدوار هستند که تصاویر دهانه بتوانند کمک کنند تا محتویات زیرسطحی ماه و همچنین چگونگی تغییر شکل آن‌ها هنگام برخورد جسمی با سرعت و جرم مشخص را بهتر درک کنیم.

با توجه به سرعت حرکت موشک، احتمالاً شواهد اندکی از بقایای آن در کنار دهانه‌ی تشکیل‌شده یافت خواهد شد. در لحظه‌ی برخورد موشک به ماه، موج ضربه‌ای در عرض چند میلی‌ثانیه از درون جسم برخوردی عبور و آن را به قطعات انفجاری ریز تبدیل کرد.

گری می‌گوید سردرگمی پیرامون هویت جسم، بدان معنی است که کشورها و شرکت‌های فضایی باید موشک‌های ارسال‌شده به اعماق فضا را بهتر ردیابی کنند؛ نه‌تنها بدین دلیل که موشک‌ها را با سیارک‌های تهدیدکننده برای زمین اشتباه نگیرند، بلکه به‌منظور اینکه فضای اطراف زمین را از زباله‌ها پاک نگاه دارند.