چین می‌گوید جسم اسرارآمیزی که به ماه برخورد خواهد کرد، موشک آن‌ها نیست

چین ادعا می‌کند قطعه زباله‌‌ی فضایی دوردستی که به‌زودی به ماه برخورد خواهد کرد، برخلاف آنچه اخترشناسان می‌گویند، متعلق به یکی از مأموریت‌های قمری این کشور نیست. بااین‌حال احتمال دارد که چین در تشخیص اینکه کدام مأموریت فضایی‌اش در اصل منشأ این زباله‌ی فضایی است، اشتباه کرده باشد؛ زیرا اغلب شواهد نشان می‌دهند که جسم برخوردی مورد بحث، یک موشک قدیمی چینی است.

جرم فضایی محکوم به فنا در طول چند هفته‌ی اخیر توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. نخستین‌بار بیل گری، اخترشناس و متخصص ردیابی اجرام فضایی پیش‌بینی کرد که این جرم پس از سال‌ها چرخیدن به دور زمین، در ۴ مارس (۱۳ اسفند) به ماه اصابت خواهد کرد. در ابتدا گری باور داشت جرم برخوردی، بخشی باقی‌مانده از یک موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس است که در سال ۲۰۱۵ ماهواره‌ای را برای اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا پرتاب کرد.

اما پس از تجزیه‌وتحلیل‌های بیشتر، گری ادعا کرد که در اشتباه بوده و جرم موردنظر در‌ واقع مرحله‌ی فوقانی یک موشک قدیمی از مأموریت چینی چانگ‌ای ۵ تی۱ است. این مأموریت در سال ۲۰۱۴ پرتاب شد و هدفش آزمودن فناوری مورد نیاز برای آوردن نمونه‌های قمری به زمین بود.

تجزیه‌وتحلیل آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا و تیمی از پژوهشگران دانشگاه آریزونا، نتیجه‌گیری گری را مبنی بر اینکه جرم برخوردی موشکی چینی است، تأیید کرد؛ اما چین اکنون به‌طور رسمی ادعاهای اخترشناسان آمریکایی را به چالش کشیده است. به گزارش خبرگزاری ورج، وانگ ون‌بین، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی چین این هفته در‌ جریان کنفرانسی خبری گفت مرحله‌ی فوقانی موشک مأموریت چانگ‌ای ۵ به‌طرز ایمن در جو زمین سقوط کرده و به‌طور کامل سوخته است.

وانگ به‌طور ویژه اظهار داشت که موشک مأموریت چانگ‌ای ۵ در جو زمین سوخته است؛ اما بر‌ اساس ادعای گری و دیگر اخترشناسان، موشک در‌ حال حرکت به سمت ماه از مأموریت چانگ‌ای ۵ تی۱ است که پرواز فضایی کاملاً متفاوتی محسوب می‌شود. چانگ‌ای ۵ تی۱ مأموریتی پیش‌زمینه در سال ۲۰۱۴ برای چانگ‌ای ۵ بود که در سال ۲۰۲۰ پرتاب شد. به‌ نقل از وبلاگ گری، بوستر مأموریت چانگ‌ای ۵ واقعاً به سمت زمین بازگشت و در جو سیاره سوخت.

وب‌سایت اسپیس‌نیوز به‌نقل از اسکادران ۱۸ام کنترل فضایی نیروی فضایی ارتش ایالات متحده (نیروی مسئول ردیابی بقایای فضایی) اشاره می‌کند که بوستر مأموریت چانگ‌ای ۵ تی۱ در اکتبر ۲۰۱۵ در جو زمین سوخت. بااین‌حال گری برای این تناقض نیز توضیح دارد. ظاهراً اسکادران ۱۸ام فقط اندکی پس از پرتاب مأموریت، یک به‌روزرسانی از مسیر موشک ارائه داد و دیگر هرگز آن را ردیابی نکرد؛ بدین معنی که نتیجه‌گیری اسکادران ۱۸ام مبنی بر سوختن موشک در جو احتمالاً صرفاً یک پیش‌بینی بر‌ اساس همان به‌روزرسانی اولیه است.

گری در وبلاگ خود می‌نویسد «اگر آن به‌روزرسانی اولیه تمام داده‌های موجود آن‌ها بود، پس تاریخ تعیین‌شده برای ورود دوباره‌ی [موشک] به جو، پیش‌بینی از یک سال قبل‌تر محسوب می‌شود و چندان معنادار نیست (مانند این است که بخواهید وضعیت هوا را یک سال جلوتر پیش‌بینی کنید). ورج برای دریافت اطلاعات بیشتر با فرماندهی فضایی ایالات متحده که فهرستی عظیم از بقایای فضایی ردیابی‌شده در اطراف زمین در‌ اختیار دارد، تماس گرفت؛ اما تا لحظه‌ی انتشار این خبر هیچ پاسخی از آن‌ها دریافت نکرد.

گری می‌گوید برای مدت کوتاهی به این فکر افتاده که شاید جسم بزرگ دیگری وجود دارد که هم‌زمان با مأموریت چانگ‌ای ۵ تی۱ به فضا رفته و تمام این هیاهو تقصیر آن است. بااین‌حال چنین جرم اسرارآمیز دومی فهرست‌بندی نشده است. گری همچنین می‌گوید پس از قدری جست‌وجو بعید به‌ نظر می‌رسد که جسمی دیگر بتواند مشاهدات اخترشناسان را توضیح دهد. او به ورج گفت «اگر دو جرم به بزرگی نمونه‌ی در‌ حال ردیابی و مرحله‌ی فوقانی [موشک چینی] وجود داشته باشد، واقعاً غافلگیر خواهیم شد.»

بنابراین تمام نشانه‌ها ظاهراً به موشک پرتاب‌شده از چین اشاره می‌کنند. از نظر گری، آنچه تمام این سردرگمی‌ها نشان می‌دهد، نیاز فزاینده به ردیابی بهتر اجرام فضایی دوردست است. نهادهای رسمی مسئول نظارت بر اجرام فضایی نظیر اسکادران ۱۸ام بیشتر بر ردیابی بقایای مداری در ارتفاعات پایین‌تر پیرامون زمین متمرکز هستند؛ زیرا این اجرام می‌توانند برای ماهواره‌ها و دیگر دارایی‌های ارزشمند فضایی، تهدیدی بالقوه باشند؛ اما زمانی که نوبت به اجرام پرتاب‌شده به فضای عمیق می‌رسد، هیچ‌ نهادی به‌طور رسمی وظیفه‌ی نظارت دائمی بر آن‌ها را بر عهده ندارد.

گری استدلال می‌کند که نهادهای پرتابگر اجرام نظیر جرم مورد بحث باید داده‌های موقعیت‌یابی موشک‌هایشان را به‌طور عمومی در‌ دسترس قرار دهند و یک سازمان یا احتمالاً نهاد بین‌المللی باید تمام این اطلاعات را نگه‌داری کند. مهم‌تر از همه، اقدامات لازم برای دفع مناسب این اجرام نیز باید انجام شود. در‌ مورد جرم برخوردی قمری، فعلاً هیچ‌کس از منشأ آن مطمئن نیست؛ اما می‌دانیم که هنگام برخورد به ماه در ۱۳ اسفند، گرد و خاک فراوان به پا خواهد کرد.