واکنش روسیه به درخواست فضانوردان اروپایی: به شما فضاپیمای مستقل می‌دهیم
هفته‌ی گذشته، فضانوردان اروپایی با انتشار بیانیه‌ای خواستار آن شدند که این قاره وسیله‌ی حمل‌ونقل مستقل خود را برای پرتاب انسان به فضا بسازد. این فضانوردان به‌عنوان بخشی از استدلال خود گفتند اروپا نباید برای دسترسی شهروندانش به فضا، وابسته‌ی دیگر کشورها یا شرکت‌های خصوصی باشد؛ زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که نیازها و ارزش‌های این قاره برای تأمین‌کنندگان خارجی حمل‌ونقل فضایی در اولویت باشد.
فضانوردان اروپایی در واقع احساس می‌کنند که برنامه‌ی پرواز فضایی انسانی اروپا نباید تابع خواسته‌های دیگر بازیگران باشد. آن‌ها در بیانیه‌ی خود نوشتند: «قدرت، توانمندی و ظرفیت عمل است و ما تنها در صورت داشتن آن، به‌عنوان شریکان جهانی کاملاً مستقل، صاحب صندلی در میز تصمیم‌گیری خواهیم بود.»
اکنون به گزارش ارز تکنیکا، دیمیتری راگوزین، مدیر روسکاسموس (سازمان فضایی روسیه) تصمیم گرفته است که به اروپاییان راهکار بدهد. راگوزین در مجموعه‌ای از سه توییت پیشنهاد داده است که اروپا برای رساندن فضانوردانش به فضا از موشک و فضاپیمای ارزشمند سایوز استفاده کند. او افزود فضاپیمای مسافربری روسیه می‌تواند مانند نسخه‌ی باربری موشک سایوز که هم‌اکنون برای مأموریت‌های ترابری در پایگاه فضایی اروپا در کورو در گویان فرانسه به کار می‌رود، از همین مکان پرتاب شود.
ترجمه‌ی کامل سه توییت راگوزین به شرح زیر است:
فکر می‌کنم درحال‌حاضر برای روسیه و اروپا مهم است که زمینه‌ها و مسیرهای جدیدی برای همکاری پیدا کنند. یکی از این پروژه‌ها می‌تواند بهبود مجتمع پرتاب سایوز در گویان فرانسه با هدف صدور مجوز برای پروازهای سرنشین‌دار باشد. اگر فضانوردان اروپایی می‌خواهند توانایی اختصاصی برای رسیدن به ایستگاه فضایی بین‌المللی داشته باشند، در آن صورت از نظر من دیدن آموزش زیر دست متخصصان ما و سپس به‌کارگیری نسخه‌ای کاملاً عیب‌زدایی‌شده از فضاپیمای سایوز ام‌اس بر فراز پرتابگر مطمئن سایوز ۲ از پایگاه فضایی فرانسه در کورو به‌عنوان بخشی از سایت پرتاب اروپا، ایده‌ای برجسته است. این امر موجب صرفه‌جویی میلیاردها یورو برای مالیات‌دهندگان اروپایی می‌شود و با فراهم کردن تمام صلاحیت‌های لازم برای پروازهای سرنشین‌دار، پیوستن برنامه‌ی فضایی اروپا به باشگاه قدرت‌های فضایی را امکان‌پذیر می‌کند.
از نظر اریک برگر، سردبیر ارشد بخش فضا در آرس‌تکنیکا، اظهارات راگوزین به چند دلیل به کلی مضحک به‌نظر می‌آید. اول این راهکار، دسترسی مستقل مدنظر فضانوردان اروپایی به فضا را به سخره می‌گیرد. پیشنهاد راگوزین مستلزم آن است که روسیه فضاپیماهای کامل را بسازد و به اروپایی‌ها تحویل بدهد. معلوم نیست چرا راگوزین فکر می‌کند ایده‌ی او در مقایسه با زمانی که سازمان فضایی اروپا صرفاً صندلی‌های کپسول کرو دراگون را بخرد، راهکاری مستقل‌تر است.
دوم، راگوزین پیشنهادش را در زمانی مطرح می‌کند که روسیه در آستانه‌ی تهاجم به اوکراین قرار دارد. دلایل ژئوپلیتیکی این حمله پیچیده است؛ اما این اقدام روسیه، بزرگ‌ترین تهدید برای ثبات اروپا از زمان جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود.
فضانوردان اروپایی در بیانیه‌شان حتی به وابستگی این قاره در حوزه‌ی انرژی نیز به‌عنوان مثالی برای توجیه داشتن وسیله‌ی حمل‌ونقل فضایی اختصاصی اشاره کردند. (بسیاری از کشورهای اروپایی برای تأمین گاز طبیعی عمدتاً به روسیه وابسته هستند). آن‌ها نوشتند: «ما در موقعیت ضعف به مشتریان پول پرداخت خواهیم کرد و اشتباه‌های گذشته را در سایر حوزه‌های راهبردی تکرار می‌کنیم؛ رویکردی که موجب وابستگی ما در زمینه‌ی انرژی به بازیگران خارجی شد.»
در نهایت ایده‌ی راگوزین پیش‌تر در نظر گرفته شده بود. تقریباً دو دهه‌ی پیش در زمانی که اوضاع سیاسی بسیار خوشایندتر بود، احتمال استفاده از فضاپیمای سایوزی که اروپا برای مأموریت‌هایش پرتاب کند، در نظر گرفته و در نهایت رد شد. در فضای سیاسی کنونی، به نظر می‌رسد که این راهکار اصلاً مورد توجه قرار نگیرد.
دفتر رسانه‌ای سازمان فضایی اروپا در پاسخ به سؤال آرس‌تکنیکا درباره‌ی توییت‌های راگوزین، بیانیه‌ای ملایم منتشر کرد که به نشست بین مدیران سازمان‌های فضایی در تابستان گذشته اشاره داشت. در بیانیه‌ی این سازمان آمده است:
به‌دنبال نشست بین مدیرکل سازمان فضایی اروپا و مدیرکل روسکاسموس در ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۱، مدیران سازمان‌ها توافق کردند که کارگروهی مشترک برای بررسی فرصت‌های همکاری احتمالی در آینده در زمینه‌ی استفاده از سایوز در مرکز فضایی گویان تشکیل دهند. این کارگروه راه‌اندازی شده است و کارشناسان مشغول کار روی سناریوهای همکاری احتمالی در این زمینه هستند. کارگروه به‌محض تکمیل گزارش، آن را به مدیران دو سازمان ارائه خواهد داد.»
بااین‌حال اریک برگر بعید می‌داند که کارگروه مشترک، پرتاب فضانوردان را با سایوز از گویان فرانسه پیشنهاد بدهد.
نظرات