با Terran-R آشنا شوید؛ موشکی کاملا چندبارمصرف و ساخته‌شده با فناوری چاپ سه‌بعدی

رلتیویتی اسپیس (Relativity Space)، شرکت هوافضای خصوصی آمریکایی، امروز سه‌شنبه اعلام کرد که به‌لطف جذب ۶۵۰ میلیون دلار سرمایه شخصی، پروژه جاه‌طلبانه موشک‌های چاپ سه‌بعدی‌شده بزرگ و چندبارمصرف آن‌ها تقویت خواهد شد. به‌گفته تیم الیس، مدیرعامل شرکت، این سرمایه سرعت ساخت موشک تران-آر (Terran-R) را افزایش خواهد داد.

پرتابگر مداری رلتیویتی اسپیس تقریباً هم‌اندازه فالکون ۹ اسپیس ایکس خواهد بود؛ اما کل موشک شامل مرحله اول و فوقانی و فرینگ محموله چندبارمصرف خواهد بود. افزون‌براین، تران-‌آر در حالت چندبارمصرف، توان حمل ۲۰ تن محموله را به مدار نزدیک زمین خواهد داشت. این مقدار تقریباً ۲۰ درصد بیشتر از ظرفیت حمل بوستر فالکون ۹ هنگام بازیابی پس از پرتاب است؛ درنتیجه، رلتیویتی اسپیس نه‌تنها آرزو دارد موشکش حریف پرتابگر توانمند فالکون ۹ شود؛ بلکه می‌خواهد عملکردی بهتر از آن داشته باشد.

تران-‌آر به هفت موتور اصلی مجهز خواهد بود و در ابتدا از پایگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا پرتاب خواهد شد. رلتیویتی اسپیس ۲۰۲۴ را به‌عنوان سال پرتاب این موشک تعیین کرده؛ اما هزینه هر پرتاب هنوز به‌طور علنی اعلام نشده است.

سال ۲۰۱۵، الیس رلتیویتی اسپیس را بنیان‌گذاری کرد. او به ارز تکنیکا گفت به‌همراه جردن نون، هم‌بنیان‌گذار شرکت، تحت‌تأثیر دستاوردهای اسپیس ایکس و هدف ایلان ماسک مبنی‌بر استقرار سکونتگاه انسانی در مریخ بودند. اسپیس ایکس در آن زمان تازه فرود عمودی موشک‌های مداری را آغاز کرده بود. الیس گفت:

از فرود موشک‌های اسپیس ایکس و اتصال به ایستگاه فضایی الهام گرفتم. بااین‌حال با وجود تمام این موفقیت‌ها، پی بردیم که دو مسئله اساسی وجود دارد: ۱. فقدان برنامه‌ریزی برای چگونگی زندگی در مریخ است؛ ۲. صنعت فضایی همچنان از روش‌هایی استفاده می‌کند که نیازمند نیروی کار فراوان است. در هر انیمیشن اسپیس ایکس، درست وقتی افراد با خروج از موشک روی مریخ قدم گذاشتند، سیاه‌شدن صفحه را شاهد بودیم. بنابراین، به‌وضوح لازم است شرکتی دیگر برای ساخت پایگاه صنعتی بشریت روی مریخ وجود داشته باشد. مشابه‌سازی زیرساخت‌ها برای میلیون‌ها انسانی که روی مریخ زندگی می‌کنند، مسئولیتی بزرگ است و تصور می‌کنم افراد زیادی باید روی آن کار کنند.

با آنکه رلتیویتی اسپیس درصدد تکمیل و تقویت اقدامات ماسک و اسپیس ایکس برای تبدیل انسان به گونه‌ای چندسیاره‌ای است، درعین‌حال مستقیما با این رقیب بسیار باسابقه‌ترش نیز رقابت می‌کند. تران-‌آر درصورت ساخت موفقیت‌آمیز، فالکون ۹ اسپیس ایکس را هم در میدان قراردادهای دولتی و هم تجاری به چالش خواهد کشید. بااین‌حال، الیس می‌گوید مقایسه موشک تران-‌آر با فالکون ۹ اشتباه خواهد بود. به‌گفته او، موشک رلتیویتی اسپیس بیشتر باید به‌عنوان نسخه‌ای کوچک‌شده از موشک استارشیپ اسپیس ایکس در نظر گرفته شود که مرحله فوقانی‌اش می‌تواند محموله‌های فضایی را به ماه و شاید حتی مریخ حمل کند. ازنظر شکل ظاهری نیز، تران-‌آر بیشتر به استارشیپ شباهت دارد.

موشک تران-‌آر به مرحله اولی مجهز خواهد بود که روی کشتی بدون سرنشین در دریا فرود خواهد آمد و مرحله دوم فرینگ محموله‌اش را پس از جدایی ماهواره حفظ خواهد کرد. سپس، این دو بخش شامل مرحله دوم و فرینگ محموله فرودی هدایت‌شده از مدار انجام خواهند داد. الیس گفت تا آنجا که می‌داند، تران-‌آر پس از استارشیپ دومین پرتابگر کاملاً چندبارمصرفی به‌شمار می‌آید که طرح ساخت آن ریخته شده است.

مرحله اول موشک از آلیاژ آلومینیوم سفارشی چاپ و مرحله فوقانی از مواد کم‌نظیرتر مقاوم دربرابر حرارت ساخته خواهد شد تا بتواند گرمای شدید ایجادشده هنگام ورود دوباره به جو را تاب آورد. به‌گفته الیس، رلتیویتی اسپیس برای اولین مأموریت‌های موشک درصدد بازگرداندن مرحله اول خواهد بود و در طول زمان چندبارمصرف‌پذیری کامل را در نظر خواهد گرفت.

تصویر هنری از موشک تران ۱ (چپ) و تران-آر (راست)

اگر تمام این برنامه‌ها جاه‌طلبانه به‌نظر می‌آیند، دلیلش این است که رلتیویتی اسپیس هنوز هیچ موشکی پرتاب نکرده یا حتی آزمایش احتراق ثابت نیز انجام نداده است. باوجوداین‌‌، رشد مداوم شرکت و دراختیار داشتن تقریباً ۴۰۰ کارمند و جذب سرمایه ۱/۳۴ میلیارد دلاری، می‌تواند نویدبخش موفقیت آن‌ها باشد.

مقاله‌های مرتبط:

• چین طرح مفهومی موشکی مشابه با استارشیپ اسپیس ایکس را رونمایی کرد
• روسیه برنامه ساخت آمور را رونمایی کرد؛ راکتی چندبارمصرف مشابه با فالکون ۹ اسپیس ایکس

رلتیویتی اسپیس در حال نزدیک‌شدن به نخستین تلاش برای پرتاب تران ۱ (Terran 1) است؛ موشکی بسیار کوچک‌تر که توانایی حمل ۱/۲۵ تن محموله را به مدار نزدیک زمین دارد. الیس می‌گوید شرکت هم‌اکنون ۸۵ درصد از نخستین نسخه پروازی تران ۱ شامل مراحل اول و دوم را چاپ کرده است.

رلتیویتی اسپیس مرحله دوم موشک را برای انجام آزمایش‌های احتراق داغ تا پایان تابستان به مرکز فضایی استنیس ناسا در می‌سی‌سی‌پی ارسال خواهد کرد. سایت پرتاب شرکت قرار است اوایل پاییز جاری فعال شود. الیس می‌گوید هدف رلتیویتی اسپیس در سال جاری پرتاب موشک تران ۱ برای نخستین‌بار است. شرکت به تحقق این هدف مصمم است؛ اما به‌وضوح قصد ندارد در آنجا متوقف شود.