برخی سیاره‌ها شاید در پشتیبانی از حیات، بهتر از زمین باشند
زمین لزوما بهترین سیاره‌ی جهان نیست. پژوهشگرها تاکنون چندین سیاره‌ی فراخورشیدی را شناسایی کرده‌اند که به‌نظر می‌رسد شرایط بهتری برای حیات داشته باشند. برخی از این سیاره‌ها در فاصله‌ی مطلوب‌تری نسبت به ستاره‌ی خود قرار دارند. پژوهشی به سرپرستی درک اسکولز ماکوک از دانشگاه ایالتی واشنگتن، به ویژگی‌های سیاره‌های فراسکونت‌پذیر اختصاص یافت. این سیاره‌ها کهن‌تر، بزرگتر، اندکی گرم‌تر و حتی مرطوب‌تر از زمین هستند. حیات می‌تواند به سهولت روی سیاره‌هایی که با سرعت کمتری به دور ستاره‌ی خود می‌چرخند، رونق پیدا کند. عمر چنین ستاره‌هایی معمولا بیشتر از خورشید است.
۲۴ کاندید احتمالی سیاره‌های فراسکونت‌پذیر بیش از ۱۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارند؛ اما به گفته‌ی اسکولز، این پژوهش می‌تواند به متمرکز کردن رصدها از جمله رصدهای آینده‌ی تلسکوپ فضایی جیمز وب، رصدخانه‌ی فضایی LUVIOR و تلسکوپ فضایی PLATO از آژانس فضایی اروپا کمک کند. او می‌افزاید:
با نسل بعدی تلسکوپ‌ها به داده‌های بیشتری دست خواهیم یافت؛ بنابراین باید در انتخاب اهداف دقت کنیم. باید روی سیاره‌هایی مشخص تمرکز کنیم که شرایط امیدبخشی برای رونق حیات پیچیده دارند. نباید لزوما به‌دنبال زمین دوم باشیم؛ زیرا ممکن است سیاره‌هایی با شرایط بهتر نسبت به زمین وجود داشته باشند.
اسکولز، زیست زمین‌شناسی است که در زمینه‌ی سکونت‌پذیری سیاره‌ای تخصص دارد. او همراه‌با تیمی از ستاره‌شناسانی مثل رنه هلر از مؤسسه‌ی پژوهش‌های منظومهی شمسی ماکس پلانک و ادوارد گینان از دانشگاه ویلانوا، پژوهش خود را برای شناسایی معیارهای فراسکونت‌پذیری در میان ۴۵۰۰ سیاره‌ی فراخورشیدی شناخته شده آغاز کرد. سکونت‌پذیری لزوما به این معنی نیست که این سیاره‌ها دارای حیات باشند؛ بلکه صرفا باید شرایط مناسب برای شکل‌گیری حیات را داشته باشند.
پژوهشگران منظومه‌های ستاره‌ای دارای سیاره‌های سنگی را انتخاب کردند که احتمالا در ناحیه‌ی سکونت‌پذیر مدار ستاره‌ی میزبان قرار دارند. با اینکه خورشید، نقش اصلی را در منظومهی شمسی دارد، طول عمر آن به کمتر از ۱۰ میلیارد سال می‌رسد. ازآنجاکه تقریبا ۴ میلیارد سال صرف شکل‌گیری حیات پیچیده روی زمین شده، بسیاری از ستاره‌های مشابه با خورشید موسوم به ستاره‌های G ممکن است قبل از تشکیل حیات پیچیده، خاموش شوند. پژوهشگرها علاوه‌بر بررسی منظومه‌هایی با ستاره‌های G خنک‌تر به بررسی منظومه‌هایی با ستاره‌های کوتوله‌ی K هم پرداختند. این ستاره‌ها، کم‌جرم‌تر، خنک‌تر و دارای درخشش کمتری نسبت به خورشید هستند.
مزیت ستاره‌های K به طول عمر بالای آن‌ها بازمی‌گردد که بین ۲۰ تا ۷۰ میلیارد سال متغیر است. بدین‌ترتیب سیاره‌هایی که در مدار این ستاره‌ها قرار دارند برای شکل‌گیری حیات پیچیده‌ی مشابه حیات روی زمین، زمان بیشتری دارند. بااین‌حال سیاره‌ها برای سکونت‌پذیری نباید به قدری پیر باشند که میدان مغناطیسی و انرژی گرمایی خود را از دست داده باشند.
طول عمر زمین تقریبا ۴٫۵ میلیارد سال است؛ اما به گفته‌ی پژوهشگرها ۵ تا ۸ میلیارد سال، بهترین طول عمر سیاره برای شکل‌گیری حیات محسوب می‌شود. اندازه و جرم هم بر سکونت‌پذیری تأثیر می‌گذارند. برای مثال سیاره‌ای در ابعاد ۱٫۵ برابر زمین، گرمای داخلی بیشتری را تولید می‌کند و برای حفظ جو خود در بازه‌ای طولانی‌تر، جاذبه‌ی قوی‌تری دارد.
آب، کلید حیات است و به عقیده‌ی مؤلفان، آب به‌ویژه به شکل رطوبت و ابر اهمیت بیشتری دارد. دمای اندک بالاتری نسبت به زمین، برای مثال ۵ درجه‌ی سانتی‌گراد بیشتر از دمای زمین همراه‌با رطوبت و آب شرایط بهتری را برای حیات به وجود می‌آورد. اهمیت گرما و رطوبت روی زمین زمانی آشکار می‌شود که تنوع زیستی در جنگل‌های بارانی بیشتر از مناطق سرد و خشک است. از میان ۲۴ سیاره‌ی کاندید، هیچ کدام معیارهای سیاره‌های فراسکونت‌پذیر را برآورده نمی‌سازند؛ اما یکی از آن‌ها، چهار عدد از معیارها را دارد و نسبت به زمین کاندید مناسب‌تری برای حیات است. به گفته‌ی اسکولز:
گاهی توصیف سیاره‌های سکونت‌پذیر کار دشواری می‌شود؛ زیرا ما تصور می‌کنیم بهترین سیاره را داریم؛ اما شکل‌های حیات بسیار پیچیده‌تر و گسترده‌تر هستند و برخی از آن‌ها می‌توانند از محیط‌های خشن جان سالم به‌در ببرند. حیات تطبیق‌پذیر یک مزیت است؛ اما به این معنی نیست که ما بهترین هستیم.
نظرات