محبوب‌ترین اسکرین‌ سیورهای قدیمی ویندوز؛ شما کدام را به یاد دارید؟

خیلی از ما خاطرات شیرینی از تماشای بی‌پایان اسکرین‌سیورهای جذابی داریم که مایکروسافت در دهه‌ی ۹۰ و اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ ارائه کرد. در واقع می‌توان گفت این انیمیشن‌های رنگارنگ بخشی جدانشدنی از اولین تجربه‌ی کار با کامپیوتر بودند؛ حتی اگر در آن زمان بسیاری از ما هنوز متوجه کارکرد اصلی آن‌ها نشده بودیم.

بیایید با هم این آثار دیجیتال نوستالژیک را مرور کنیم و نگاهی بیندازیم به مشهورترین اسکرین‌سیورهایی که از ویندوز ۳ تا ویندوز XP روی مانیتورهای ما خودنمایی می‌کردند.

اسکرین‌سیور Starfield که ابتدا با نام Starfield Simulation معرفی شد، اولین‌بار در ویندوز ۳٫۱ دردسترس قرار گرفت. در این اسکرین سیور، ستاره‌های متعددی روی صفحه‌ی سیاه به‌تدریج بزرگ‌تر می‌شوند و حس سفر در سفینه‌ی فضایی را القا می‌کنند.

هرچند انیمیشن اسکرین‌سیور Starfield بسیار ساده بود، اما تماشای آن برای بسیاری از کاربران تجربه‌ای خیره‌کننده به‌شمار می‌رفت. نکته‌ی جذاب اینکه سرعت و تعداد ستاره‌ها قابل تغییر بود.

خیلی‌ها، مخصوصاً در کودکی، با حداکثر کردن این گزینه‌ها حس پرش در اعماق فضا را تجربه می‌کردند؛ تجربه‌ای که حتی باعث اولین حالت تهوع ناشی از حرکت در کامپیوتر شد.

Flying Windows شباهت زیادی به Starfield دارد، با این تفاوت مهم که مربع‌های سفید که نمایانگر ستاره‌ها بودند، جای خود را به لوگوهای رنگی ویندوز داده‌اند.

همین تغییر کوچک باعث شد Flying Windows حال و هوای کاملاً متفاوتی داشته باشد. این اسکرین‌سیور درست به اندازه‌ی Starfield خیره‌کننده بود، اما لوگوی قدیمی ویندوز لایه‌ای از خلاقیت و نوستالژی به آن اضافه می‌کرد. البته تماشای طولانی‌مدت آن هم به همان اندازه می‌توانست سرگیجه‌آور باشد.

اسکرین‌سیور Jungle یکی از گزینه‌هایی است که یا فوراً آن را به یاد می‌آورید یا اصلاً با آن روبه‌رو نشده‌اید. این اسکرین‌سیور با نمایش برگ‌ها و حیوانات جنگلی به‌صورت تصادفی و همراهی صداهای ترسناک حیوانات، حتی می‌توانست بزرگسالان را هم غافلگیر کند؛ چه برسد به کودکی که تنها در اتاق خود آن را می‌دید.

اطلاعات زیادی درباره‌ی پیشینه‌ی Jungle در دسترس نیست؛ اما به‌نظر می‌رسد بخشی از مجموعه‌ی Microsoft Plus! for Kids باشد که شامل تم‌های دیگری مانند Baseball ،Space ،Underwater و چند مورد دیگر بود. طبق گزارش‌ها این اسکرین‌سیور تا ویندوز XP نیز حضور داشت. حتی یک والپیپر مرموز و عجیب هم همراه آن ارائه شده بود که حال‌وهوای سینمای دیوید لینچ را تداعی می‌کرد.

اسکرین‌سیور Mystify یا همان Mystify Your Mind یکی از مینیمالیستی‌ترین نمونه‌ها در تاریخ ویندوز است. در این انیمیشن، دو چندضلعی رنگارنگ برای علاقه‌مندان به ریاضی، با تغییر رنگ مداوم در صفحه حرکت می‌کنند و شکل و اندازه‌شان هم‌زمان تغییر می‌کند.

افکت سه‌بعدی ظریفی هم در Mystify وجود داشت، به‌طوری که اضلاع شکل‌ها از پنج خط نازک تشکیل می‌شدند و به آرامی دور خود می‌چرخیدند. این اسکرین‌سیور با سادگی و ریتم دلنشین خود، به‌ویژه در کنار سیستم صوتی قدیمی و موسیقی الکترونیک، تجربه‌ای جذاب برای کاربران رقم می‌زد.

نکته‌ی جالب اینکه Mystify هنوز هم در ویندوز ۱۱ قابل استفاده است و به‌خصوص برای مانیتورهای OLED انتخاب بسیار مناسبی به حساب می‌آید.

3D Flower Box اسکرین‌سیور جذابی به‌حساب می‌آید که یک شیء رنگارنگ و درحال تغییر مداوم را نمایش می‌دهد که روی صفحه‌ی سیاه حرکت می‌کند. شیء پیش‌فرض یک مکعب است که تیغ‌ها و گلبرگ‌هایی می‌کارد، سپس به توپ والیبال تبدیل و دوباره سریعاً به حالت مکعب تبدیل می‌شود.

سایر اشیای قابل انتخاب شامل تتراهدراون، هرم، سیلندر و فنر بودند. کاربران می‌توانستند انیمیشن‌ها را نیز تغییر دهند و نحوه‌ی چرخش و شکل‌دهی هر شیء را تنظیم کنند. این اسکرین‌سیور یکی از آن تجربه‌های منحصربه‌فرد بود که به‌راحتی ذهن کاربران را درگیر می‌کرد.

3D Flying Objects تقریباً مشابه 3D Flower Box است، اما به‌جای شیء انتزاعی درحال تغییر شکل، فقط یک شیء متحرک نمایش می‌داد. گزینه‌های انتخابی شامل لوگوی ویندوز، Explode (توپ قرمزی که می‌ترکد)، Ribbon ،Two Ribbons ،Splash ،Twist و پرچم سفارشی بود.

نسخه‌ای از این اسکرین‌سیور که در ویندوز XP ظاهر شد، محبوب‌ترین نسخه بود. در این نسخه، لوگوی XP به‌صورت انیمیشنی از صفحه عبور و در مرکز صفحه توقف می‌کرد؛ جایی‌ که لوگوی کامل مایکروسافت ویندوز XP نمایش داده می‌شد. این حرکت در آن زمان ترفند جالبی به‌نظر می‌رسید و هنوز هم پس از چند دهه جذاب است.

اسکرین‌سیور Aquarium به‌طور قابل‌ توجهی در طول تاریخ ویندوز تکامل یافته است. بسته به سن شما، امکان دارد نسخه‌ی اصلی ویندوز ۹۵ با نام Underwater را به یاد داشته باشید یا نسخه‌ی 3D آن که به‌عنوان بخشی از Microsoft Plus برای ویندوز XP ظاهر شد.

در هر نسخه‌ای که تجربه کرده باشید، ویژگی‌های اصلی مشترک بودند: ماهی‌های رنگارنگی که در صفحه‌ی پر از مرجان شنا می‌کنند و همراه با صداهای طبیعی، حس آرامش را به کاربر منتقل می‌کنند. این اسکرین‌سیور، مانند آکواریوم واقعی، آرامش‌بخش و البته بسیار سرگرم‌کننده بود.

اسکرین‌سیور Aquarium تاریخ جالبی دارد و نسخه‌های مختلف رسمی و محبوب زیادی مانند Serene Screen Marine Aquarium از آن منتشر شده است.

3D Text دقیقاً همان‌طور که از نامش برمی‌آید، شامل متنی کوتاه می‌شود که از یک صفحه‌ی سیاه عبور می‌کند. این اسکرین‌سیور از نظر مفهومی به‌قدری ساده به‌نظر می‌رسد که می‌توان آن را یکی از ابتدایی‌ترین‌ها دانست، اما واقعاً جادوی آن در قابلیت‌های سفارشی‌سازی نهفته است.

شما می‌توانستید متنی بنویسید که تقریباً هر چیزی را نشان دهد، که این‌ کار به روشی سرگرم‌کننده برای خنداندن دوستان و هم‌کلاسی‌ها تبدیل می‌شد. علاوه‌براین، می‌توانستید انیمیشن، فونت و حتی رنگ، بازتاب یا بافت حروف را تغییر دهید. این اسکرین‌سیور به‌قدری جذاب بود که حتی می‌توان آن را در رتبه‌ی سوم لیست بهترین‌ها قرار داد.

3D Maze یکی از اسکرین‌سیورهای منحصربه‌فرد و به‌نوعی انقلاب‌گونه است که مفهوم اسکرین‌سیورهای قدیمی سیستم‌عامل ویندوز را تغییر داد.

این اسکرین‌سیور یک هزارتوی تصادفی را به‌تصویر می‌کشد که با OpenGL ساخته شده است و شباهت زیادی به بازی‌های اول شخص دهه‌ی ۹۰ مانند Wolfenstein 3D یا Doom دارد.

دوربین شما از داخل هزارتو حرکت می‌کند و ممکن است در مسیر خود با تصاویری از موش‌ها، لوگوی OpenGL، یک کره یا یک چندوجهی خاکستری که دوربین را برعکس می‌کند، روبه‌رو شوید. هدف اصلی این بود که یک صورت خندان را پیدا کنید و وقتی این‌ کار انجام می‌شد، دیوارهای هزارتو سقوط می‌کردند و اسکرین‌سیور از نو شروع می‌شد. این اسکرین‌سیور از نظر تکنولوژیکی و از جهت سرگرمی تأثیر زیادی داشت.

3D Pipes یکی از کلاسیک‌ترین اسکرین‌سیورهای ویندوز محسوب می‌شود که به‌عنوان نماد این نوع انیمیشن‌ها در ذهن بسیاری از کاربران باقی مانده است. این اسکرین‌سیور مجموعه‌ای از لوله‌های رنگی است که به‌طور پیچیده‌ای در صفحه حرکت و فضای صفحه را پر می‌کنند، سپس ناپدید می‌شوند و انیمیشن دوباره شروع می‌شود.

این اسکرین‌سیور با وجود سادگی، جذابیتی بیشتر از 3D Text و 3D Flying Objects دارد و نسبت به 3D Maze به‌خوبی روی سیستم‌های قدیمی اجرا می‌شد.

علاوه بر لوله‌ها، سایر عناصر روی صفحه شامل اتصالات بودند که بیشتر آن‌ها از زانو و توپ‌های ساده تشکیل می‌شدند. یکی از اتصالات جالب، Utah teapot بود که به‌عنوان مدل مرجع در مدل‌سازی سه‌بعدی شناخته شده است و حتی در این اسکرین‌سیور به‌عنوان شوخی داخل برنامه وجود داشت. جالب اینکه بسیاری از کاربران هرگز متوجه آن نشده‌ بودند، اما حالا که به آن اشاره شد، شاید بخواهید به‌دنبال این کتری بگردید.

شما با کدام اسکرین‌سیور ویندوز خاطره دارید و کدام‌یک برایتان جذابیت بیشتری داشت؟