دست‌ماهی، ماهی‌‌ای که عاشق پیاده‌روی است

این گونه که به دست‌ماهی یا هندفیش معروف است، به‌شدت در خطر انقراض قرار دارد. گمان می‌رود کمتر از ۳۰۰۰ ماهی از این گونه در طبیعت باقی مانده باشد.

دست‌ماهی خالدار، که به کمک باله‌های سینه‌ایِ شبیه به دست حرکت می‌کند، در اعماق تاریک آب‌ها کمین می‌کند و منتظر می‌ماند تا در زمان مناسب به هر طعمه‌ای که جذب می‌شود، حمله کند.

رنگ کرم و لکه‌های قهوه‌ای یا نارنجی تیره این ماهی چنان با کف شنی رودخانه ترکیب می‌شود که تشخیص و حتی عکاسی از آن را سخت‌ می‌کند.

عکاس فرانسوی، نیکلاس رمی (Nicolas Remy)، مصمم بود که این ماهی گریزان را خودش ببیند. در سال ۲۰۲۲، او از سیدنی به سردترین ایالت استرالیا سفر کرد و در آب‌های درونت با دمای ۱۱ درجه سانتی‌گراد، شیرجه زد. ۱ ساعت بعد، رمی اولین دست‌ماهی را دید، اما با انفجار فلاش دوربینش ماهی دست به فرار گذاشته بود. تمام عکسی که گرفته بود ابری از گل‌ولای بود.

رمی متوجه شد که برای عکاسی از این گونه باید باید تکنیک خود را تقویت کند. او ۳ روز متوالی و در مجموع ۹ ساعت را در رودخانه گذراند.

در نهایت، رمی پس از تسلط بر یک تکنیک ویژه شنا با کفش‌های غواصی که گل‌ولای را بهم نمی‌زد و با استفاده از یک وسیله نورپردازی متفاوت که نور کانونی باریکی ایجاد می‌کرد، عکس موردانتظار خود را گرفت؛ یک عکس نمای نزدیک از ماهی کاریزماتیک، با آن ‌دست‌ها و طعمه کرکی بالای دهانش. این عکس توانست مقام اول را در بخش آب سرد مسابقه عکاسی هنر Ocean Art سال ۲۰۲۲ کسب کند.

رمی امیدوار است که عکس‌هایش به این گونه کمیاب که بیشتر مردم آن‌ها را نمی‌شناسند و اهمیت چندانی بهشان نمی‌دهند، کمک کند. او می‌خواهد با استفاده از عکاسی پرتره، بین مردم و دست ماهی یک نوع ارتباط عاطفی ایجاد کند تا مردم را ترغیب کند درگیر حفظ این ماهی بسیار عجیب شوند.

به گفته CNN تلاش‌ها برای حفظ دست‌ماهی خالدار، و حتی اقوام در خطر انقراض آن، دست‌ماهی قرمز و دست‌ماهی زیبل، ادامه دارد. تیم ملی بازیابی دست‌ماهی قصد دارد هر سه گونه را که در آب‌های جنوب شرقی استرالیا یافت می‌شوند، احیا کند.

تصور می‌شود که از میان دست‌ماهی‌های قرمز، تنها ۱۰۰ ماهی بالغ باقی مانده‌اند، در حالی که ماهی زیبل از سال ۲۰۰۷ تاکنون در طبیعت دیده نشده است.

جمینا استوارت اسمیت، رئیس تیم ملی بازیابی دست‌ماهی؛ از‌دست‌دادن زیستگاه، آلودگی و توسعه شهری را تهدیدهای اصلی برای این گونه می‌داند. او می‌گوید قابلیت پراکندگی کم، جمعیت کوچک و بازده تولید‌مثلی نسبتاً کم، هندفیش‌ها را مستعد اختلالات محیطی می‌کند. علاوه‌بر‌این، روش عجیب‌وغریب آن‌ها در راه رفتن به جای شنا کردن، استفاده از جریان‌های اقیانوسی به‌منظور دورشدن از مناطق تخریب‌شده را برای دست‌ماهی‌ها دشوار کرده است.

تیم ملی بازیابی دست‌ماهی، برای تشویق تخم‌ریزی هندفیش‌های خالدار در رودخانه درونت زیستگاه مصنوعی کاشته‌اند. این نوع زیستگاه‌ قبلاً نتایج امیدوارکننده‌ای در تثبیت جمعیت‌ها نشان داده است.

استوارت اسمیت می‌گوید در حالی که پیشرفت‌هایی حاصل شده، وضعیت هنوز فوری است و تیم بازیابی به بودجه و منابع طولانی‌مدت نیاز دارد. او امیدوار است که طرح اقدام اخیر دولت استرالیا برای گونه‌های در معرض تهدید که هدف آن جلوگیری از هرگونه انقراض جدید است، کمک‌کننده باشد، زیرا دست‌ماهی قرمز در ۱۱۰ گونه اولویت‌دار این طرح فهرست شده است.

ایجاد آگاهی برای تلاش‌های حفاظتی ضروری است. عکاسی می‌تواند رسانه مهمی برای این امر باشد.

مارک استریکلند، عکاس آمریکایی و داور مسابقه عکس Ocean Art 2022 با این موضوع موافق است. به عقیده استریکلند، با ثبت و به اشتراک‌گذاری تصاویر زیبا از چنین گونه‌هایی که به ندرت دیده می‌شوند، عکاسان زیر آب می‌توانند نقش پررنگی داشته باشند. با عکاسی می‌توان در ایجاد آگاهی و نگرانی میان افرادی که از وضعیت اسفناک این گونه‌ها بی‌اطلاع هستند، نقش بزرگی ایفا کرد.

این بخش از شاتر به‌منظور بالا بردن آگاهی از زندگی زیر آب تهیه شده است؛ امیدواریم از تماشا و مطالعه آن لذت برده باشید. برای دیدن آثار بیشتر از این عکاس محافظ محیط‌ زیست به صفحه وب‌سایت نیکولاس رمی سر بزنید.