انتقاد شدید متخصصان حریم خصوصی از طرح جدید اروپا برای اسکن پیام خصوصی کاربران در تلگرام و واتساپ

کمیسیون اروپا طرح بحث‌برانگیز جدیدی را پیشنهاد کرده که به موجب آن اپلیکیشن‌های پیام‌رسان نظیر تلگرام و واتساپ مجبور می‌شوند به‌شکل گزینشی پیام‌‌های خصوصی کاربران را با هدف یافتن مطالب فریب کودکان یا سوءاستفاده‌‌ی جنسی از آن‌ها اسکن کنند. طرح پیشنهادی جدید کمیسیون اروپا مشابه طرح‌هایی است که اپل سال گذشته به بحث گذاشت، بااین‌حال منتقدان می‌گویند رویکرد اروپا بسیار تهاجمی‌تر و سخت‌گیرانه‌تر است.

براساس آنچه The Verge می‌نویسد، چند روز قبل پیش‌نویس اولیه‌ی طرح کمیسیون اروپا توسط برخی رسانه‌ها فاش شد و کارشناسان حریم خصوصی مخالفت شدید خود را با آن اعلام کردند. متیو گرین، استاد حوزه‌ی رمزنگاری، در توییتی می‌نویسد لایحه‌ی جدید کمیسیون اروپا «وحشتناک‌ترین» چیزی است که به عمرش دیده و در پی پیاده‌سازی «پیچیده‌ترین سیستم جاسوسی انبوه در خارج از چین و اتحاد جماهیر شوروی» است. متیو گرین می‌گوید این ادعایش اصلا اغراق‌آمیز نیست و طرح جدید اروپا تا همین حد نگران‌کننده به نظر می‌رسد.

یان پنفرات، از اعضای گروه حقوق دیجیتالی اروپا، نگرانی خود را از طرح جدید ابراز کرده و گفته است این طرح «شبیه قانونی شرم‌آور برای جاسوسی عمومی است» و با حکومت‌های دموکراتیک سازگاری ندارد. بین پیش‌نویس فا‌ش‌شده و طرح نهایی تفاوت‌هایی دیده می‌شود، اما مقایسه‌ی مستقیم نشان می‌دهد این تفاوت‌ها جزئی‌اند.

طرح جدید اروپا یک‌سری تعهدات جدید به «ارائه‌دهندگان خدمات آنلاین» تحمیل می‌کند. دسته‌ی «ارائه‌دهندگان خدمات آنلاین» وسعت زیادی دارد و فروشگاه‌های اپلیکیشن، شرکت‌های هاستینگ و تمامی ارائه‌دهندگان «خدمات ارتباطی بین‌فردی» را در بر می‌گیرد.

سخت‌ترین تعهدات شامل حال سرویس‌های محبوبی نظیر واتساپ، تلگرام و سیگنال خواهد شد. اگر شرکتی از سوی اتحادیه‌ی اروپا «حکم بازرسی» دریافت کند، موظف به اسکن پیام‌های خصوصی شماری از کاربران می‌شود تا به‌دنبال مطالب مربوط به سوءاستفاده‌ی جنسی از کودکان، فریب آن‌ها و هرگونه درخواست مجرمانه از کودکان بگردد.

شرکت‌ها برای پیدا کردن مطالب حاوی فریب یا درخواست مجرمانه از کودکان باید سراغ ابزارهای مبتنی‌بر بینایی ماشینی و سیستم‌های هوش مصنوعی بروند تا افزون‌بر پیام‌ها، تصاویر را نیز تحلیل کنند.

اپل سال گذشته طرح مشابهی پیشنهاد داده بود که محدودیت بیشتری داشت. در طرح کمیسیون اروپا پیام‌رسان‌ها موظفند دنبال موارد ناشناخته‌ی سوءاستفاده‌ی جنسی از کودکان بگردند، اما در طرح اپل اسکن پیام‌ها صرفاً برای پیدا کردن نمونه‌های شناخته‌شده انجام می‌گرفت. پس از انتقادات فراوان به طرح اپل، این شرکت هرگونه ارجاع به طرح را از وب‌سایتش حذف و آغازبه‌کار آن را تا مدت‌زمانی نامعلوم به تعویق انداخت.

براساس طرح جدید، کشورهای مختلف اتحادیه‌ی اروپا می‌توانند به‌طور مستقل «حکم بازرسی» صادر کنند. کمیسیون اروپا می‌گوید این حکم‌ها برای کاهش نقض حریم خصوصی «به‌شکل هدفمند و به‌طور مشخص» صادر می‌شوند. این کمیسیون نگفته که منظورش از صدور هدفمند حکم‌ها چیست؛ ممکن است این حکم‌ها فرد یا گروه خاصی را هدف قرار دهند یا این‌که افراد بیشتری را در بر بگیرند.

کارشناسان حریم خصوصی می‌گویند پیش‌نیاز مطرح‌شده در طرح اتحادیه‌ی اروپا ممکن است سیستم رمزنگاری سرتاسری را تضعیف کند یا به‌طور کامل از بین ببرد. طرح اروپا به‌طور صریح خواستار پایان خدمات رمزنگاری نشده است، اما متخصصان می‌گویند ملزم کردن شرکت‌ها به نصب نرم‌افزارهای مدنظر اتحادیه‌ی اروپا روی سیستم‌های مدیریتی، رمزنگاری سرتاسریِ مؤثر را اساسا غیرممکن می‌کند.

به دلیل تأثیرات اتحادیه‌ی اروپا روی سیاست‌های دیجیتالی در دیگر نقاط جهان، ممکن است طرح‌های مشابهی از سوی دیگر کشورها نیز ارائه شود.

یکی از اعضای مؤسسه‌ی Electronic Frontier Foundation می‌گوید به‌غیر از نظارت انبوه دولت‌ها روی پیام‌های خصوصی کاربران، هیچ راهی برای عملی کردن پیش‌نیازهای طرح جدید اتحادیه‌ی اروپا وجود ندارد:‌ «در صورت تبدیل شدن این طرح به قانون، شاهد فاجعه‌ای برای حریم خصوصی خواهیم بود؛ نه‌تنها در اتحادیه‌ی اروپا بلکه در تمام مناطق جهان.»

منتقدان همچنین به اهداف کمیسیون اروپا ازطریق طرح جدید انتقاد کرده‌اند. کمیسیون اروپا می‌گوید به‌دنبال پیدا کردن نمونه‌های فریب کودکان یا سوءاستفاده‌ی جنسی از آن‌ها است. کارشناسان می‌گویند عملی کردن این اهداف نیازمند استفاده از اسکنرهای الگوریتمیک است و ابزارهای این چنینی مستعد خطا هستند و در صورت بروز خطا حقوق افراد بی‌گناه ضایع می‌شود.