هواوی و روزهای دشواری که در نظر افکار عمومی جهان سپری می‌کند

هواوی غول ارتباطات و مخابرات چین محسوب می‌شود. در روزها و هفته‌های اخیر، این شرکت بزرگ هدف انتقادات و بررسی‌های موشکافانه‌ی بین‌المللی بوده است. بسیاری از کشورهای جهان، اتهاماتی را در حوزه‌ی امنیت محصولات به هواوی وارد کرده‌اند.

منگ وانژو، مدیر مالی هواوی در تاریخ یکم دسامبر (۱۰ آذر) در کانادا دستگیر شد. در دادگاه ۷ دسامبر (۱۶ آذر) برای اتهامات او، دلیل دستگیری، تقاضای آمریکا برای بررسی اتهامات تقلب بیان شد. تقلب مورد بررسی نیز، باهدف شکستن تحریم‌های آمریکا در برابر ایران بوده است. علاوه‌بر این بحران، خبرها حاکی از آن بود که ژاپن نیز خرید تجهیزات از هواوی و هم‌وطن دیگرش یعنی ZTE را متوقف خواهد کرد.

ترسی در برخی کشورها وجود دارد که چین، بااستفاده از هواوی در حال جاسوسی از کشورهای دیگر است و اطلاعات مورد نیاز خود را از آن طریق جمع‌آوری می‌کند. هواوی پیش از این اعلام کرده بود که به‌عنوان یک شرکت مستقل فعالیت می‌کند و به‌جز مالیات‌های مربوطه، هیچ چیزی به دولت چین نمی‌دهد.

منتقدان در جریان اخیر، این چالش را مطرح می‌کنند که یک شرکت، تا چه حد می‌تواند مستقل از حکومت پکن فعالیت کند؟ آن‌ها یادآور می‌شوند که بنیان‌گذار شرکت یعنی رن ژنگ‌فی (که میانه‌ی خوبی هم با رسانه‌ها ندارد) یک مهندس سابق در ارتش چین بوده و در سال ۱۹۷۸، به حزب کمونیست کشور ملحق شده است.

منتقدان هواوی اعتقاد دارند دولت چین توانایی اجبار این شرکت به همکاری در حمله‌های هکری را دارد. همکاری می‌تواند شامل دستکاری در تجهیزات، استراق سمع مکالمه‌ها یا دسترسی سطح بالا به شبکه‌های حساس باشد.

سوالی که در این بخش مطرح می‌شود آن است که آیا چین به شرکتی چنین عظیم، اجازه‌ی مستقل ماندن می‌دهد؟ شرکتی که به‌صورت عمیق در زیرساخت‌های دولت‌ها و ملت‌های رقیب، نفوذ می‌کند. هواوی، امروز به‌عنوان دومین شرکت بزرگ تولیدکننده‌ی گوشی هوشمند در جهان شناخته می‌شود.

کشورهایی که ابراز نگرانی کرده‌اند

بریتانیا، هیچ ممنوعیتی در برابر تجهیزات هواوی وضع نکرده است؛ اما محصولات این شرکت عموما تحت بررسی‌های امنیتی آژانس امنیت GCHQ قرار می‌گیرند. یکی از قراردادهای بریتانیا با هواوی، شامل یک مجموعه به نام Cell در بن‌بری آکسفوردشایر می‌شود. کارمندان تحت استخدام شرکت چینی در آن منطقه، تحت بازجویی‌های آژانس امنیتی در ارتباط با نقص‌های امنیتی در محصولات شرکت قرار گرفته‌اند.

هفته‌ی گذشته، روزنامه‌ی فایننشال تایمز اعلام کرد که هواوی به توافقی با سازمان امنیت بریتانیا دست پیدا کرده است. طبق توافق اعلام‌شده، شرکت چینی درخواست‌های GCHQ را برای افزایش مقاومت محصولات دربرابر حملات، اجرا خواهد کرد. هواوی در پاسخ به این گزارش بیان کرد که تغییرات ایجادشده، در مسیر همکاری‌های گذشته با بریتانیا بود و نشان‌دهنده‌ی تسلیم شرکت در برابر درخواست‌های بریتانیایی‌ها نیست.

چرا مدیر ارشد مالی هواوی دستگیر شد؟

وانژو در زمان جابه‌جایی بین پروازهایش در ونکوور دستگیر شد. البته، خبر دستگیری تا ۴ روز بعد و زمان اولین دادگاه، از طرف مقامات کانادایی منتشر نشد. جزییات اتهام نیز منتشر نشدند؛ چرا که قاضی کانادایی، حکم ممنوعیت انتشار را درمورد وانژو صادر کرد.

در یک جلسه‌ی بازپرسی در دادگاه عالی بریتیش کلمبیا، یک وکیل دولت کانادا اعلام کرد که خانم منگ از زیرمجوعه‌ای از شرکت هواوی با نام Skycom برای دور زدن تحریم‌ها علیه ایران در خلال سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ استفاده کرده است. در آن دادگاه گفته شد که او شرکت‌ اسکای‌کام را در انظار عمومی به‌عنوان شرکتی مستقل معرفی کرد. به‌هرحال، چین با ادعای بی‌گناهی منگ، درخواست آزادی او را به کانادا ارسال کرده است.

هواوی در بیانیه‌ای درباره‌ی دستگیری و اتهامات وارده، از هرگونه قانون‌شکنی صورت‌‌گرفته توسط منگ ابراز بی‌اطلاعی کرد. در ادامه‌ی بیانیه به این نکته اشاره شد که هواوی مطمئن است دولت‌های کانادا و آمریکا، درنهایت به جمع‌بندی عادلانه‌ای درباره‌ی پرونده خواهند رسید. هواوی در تمامی مناطق محل فعالیت، با قوانین جاری همکاری می‌کند. از جمله‌ی همکاری‌ها می‌توان به کنترل صادرات و قوانین تحریمی از سوی سازمان ملل متحد، ایالات متحده و اتحادیه‌ی اروپا اشاره کرد.

هواوی چگونه به یک غول فناوری تبدیل شد؟

به‌هرحال با وجود تمامی مشکلات و چالش‌های ایجادشده برای هواوی، شرکت چینی امروز برندی قابل احترام در دنیای فناوری و ارتباطات محسوب می‌شود. هواوی به‌تعریفی، فرزند تلاش‌های نوآورانه‌ی چین در حوزه‌ی فناوری است. شرکتی که از یک تولیدکننده‌ی کوچک سوئیچ‌های مخابراتی، به پیش‌گام جهانی صنعت تبدیل شد.

هواوی در نظر اکثر کاربران عادی به‌خاطر محصولاتش در حوزه‌ی گوشی هوشمند شناخته می‌شود، اما برند چینی در بخش‌های متنوع صنعت از جمله خدمات ابری و هوش مصنوعی نیز فعالیت دارد. با وجود تمام مشکلات ایجادشده برای این شرکت از جمله ممنوعیت محصولات در کشورهای مختلف، اتهام‌های امنیتی و دستگیری مذکور، هواوی هنوز به رشد سریع خود در سرتاسر جهان ادامه می‌دهد.

رشد هواوی در سال‌های اخیر، در بخش‌های متنوعی وام‌دار چین و حرکت جدی این کشور در مسیر تبدیل شدن به دومین اقتصاد بزرگ جهان بود. کشوری که در سال‌های گذشته پایه‌های لازم را برای تشکیل بازار اولیه‌ی هواوی فراهم کرد. همین پایه‌ها، رشد بین‌المللی برند را در سال‌های بعد، تضمین کرد.

هواوی در ابتدای سال جاری، جایگاه اپل را به‌عنوان دومین عرضه‌کننده‌ی گوشی هوشمند در جهان تصاحب کرد. البته، عرضه‌ی محصول به‌معنای رسیدن آن به دست مصرف‌کننده‌ی نهایی است؛ اما نمادی از رشد تولید و توزیع و در نهایت، افزایش محبوبیت برند خواهد بود. این رشد هم در گوشی‌های پرچم‌دار و هم میان‌رده‌ها و محصولات برند جانبی honor نمایان شد.

شایان ذکر است بزرگ‌ترین بخش هواوی در کسب درآمد، تجهیزات مخابراتی و شبکه‌ای برند محسوب می‌شوند. در این بخش، آمریکا موانعی جدی را در برابر چینی‌ها ایجاد کرد. ایالات متحده، استفاده از تجهیزات هواوی را در شبکه‌های مخابراتی ممنوع کرده است. دلیل ممنوعیت استفاده از تجهیزات، مشکلات امنیتی ذکر شد و آمریکایی‌ها، از دولت‌های دیگر هم خواستند که از روند تحریم، پیروی کنند. بااین‌وجود، در تمامی مناطق جهان از جمله قاره‌ی آمریکای شمالی و جنوبی، تقاضا برای محصولات و تجهیزات هواوی همچنان ادامه دارد.

همان‌طور که در بخش‌های قبلی مقاله مطالعه کردید، آمریکایی‌ها در تأثیرگذاری بر کشورهای مختلف در زمینه‌ی تحریم هواوی، در چند کشور موفق بود. نیوزیلند،‌ استرالیا و ژاپن،‌ از تصمیم آمریکا پیروی کردند. روندهای مذکور این سؤال را ایجاد می‌کنند که آیا رشد هواوی در برخی از مناطق جهان در آینده‌ی نزدیک با چالش مواجه خواهد شد؟

با وجود تمام موانع ایجادشده، هواوی درحال‌حاضر در یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های کسب‌وکار خود، با قدرت به رشد و توسعه ادامه می‌دهد. فروش تجهیزات زیرساختی مخابراتی توسط هواوی، به‌خاطر نیاز بالای بازار به پیاده‌سازی سریع شبکه‌های 5G، پس از چالش‌های ایجادشده هم ادامه داشته است.

در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که سقف رشد هواوی و توسعه در مناطق مختلف جهان، وابسته به تصمیمات و عملکردهای سیاسی دولت‌های غربی نیست. مسئله‌ی اصلی در رشد هواوی، در رقابت شرکت با رقبای بزرگ بازار تعریف می‌شود. در گذشته، هواوی مانند بسیاری از شرکت‌های چینی به کپی کردن محصولات شرکت‌های غربی و شکست دادن آن‌ها با استفاده از جنگ قیمت‌ها متهم می‌شد؛ اما اکنون برند چینی به جایگاهی رسیده که بسیاری از رقبای جهانی خود را در بخش تحقیق و توسعه پشت‌سر می‌گذارد.

به‌هرحال، چشم‌انداز هواوی در آینده، به‌خاطر مشکلات سیاسی ایجادشده، مانند گذشته روشن نیست. البته این شرکت در سال‌های گذشته هم تنها با تکیه بر بازار داخلی از بحران‌های اقتصادی گریخته است. شاید همین بازار، درصورت وقوع اتفاقات ناخوشایند دیگر در عرصه‌ی بین‌المللی، به کمک برند چینی بیاید.

استفان ترال تحلیل‌گر شرکت IHS Markit اعتقاد دارد بازارهای داخلی، درصورت ادامه یافتن بحران، بار دیگر به کمک هواوی خواهند آمد. او دراین‌باره می‌گوید:

هواوی در جریان بحران اقتصادی، بدون مشکل خاصی به حرکت خود ادامه داد. دلیل آن نیز توانایی آن‌ها در تغییر رویه در زمانی بود که چین، مراحل اولیه‌ی رشد را طی می‌کرد. یکی از زمینه‌های رشد، زیرساخت مخابرات بود که برند چینی به‌خوبی به آن وارد شد.