اگر ربات دستور ایست بدهد، به حرفش گوش میکنید؟
وقتی ربات پلیس به شما دستور ایست میدهد، آیا از آن تبعیت میکنید؟ چین اکنون در حال آزمودن عملی این پرسش است.
شهر هانگژو تازهترین نمونه از تلاش این کشور برای ارتقای مدیریت ترافیک با اتکا به فناوریهای نوین به شمار میرود؛ جایی که یک ربات پلیس مجهز به هوش مصنوعی در یکی از تقاطعهای اصلی شهر مستقر شده تا عبور خودروها و عابران پیاده را هدایت کند و به متخلفان، با لحنی مؤدبانه، هشدار دهد.
طبق گزارش نیواطلس، این پلیس ترافیک انساننما با قد حدود ۱٫۸ متر و نام «هانگشینگ شمارهٔ ۱» در تقاطع پرتردد خیابانهای بینشِنگ و چانگهه در منطقهٔ بینجیانگ مستقر شده و از همان روزهای نخست توجه رهگذران را جلب کرده است. این ربات قادر است تردد اتوبوسها، خودروها و دوچرخهها را مدیریت کند، تخلفات را تشخیص دهد و بهصورت کلامی به متخلفان هشدار بدهد.
دوربینهای با وضوح بالا و مجموعهای از حسگرها امکان پایش دقیق محیط را برای آن فراهم میکنند و حتی میتواند با سوت زدن توجه کاربران راه را جلب کند. هانگشینگ شمارهٔ ۱ به سامانهٔ چراغهای راهنمایی تقاطع نیز متصل است و حرکات خود را با تغییر وضعیت چراغها هماهنگ میکند.
در طراحی فعلی، این ربات بهعنوان مکمل نیروهای انسانی در نظر گرفته شده و نه جایگزین آنها. با این حال، مقامهای پلیس اعلام کردهاند که در آینده قصد دارند آن را به قابلیتهای مدلهای زبانی بزرگ مجهز کنند؛ قابلیتی که امکان راهنمایی مسیر، پاسخ به پرسشها و تعامل طبیعیتر با شهروندان را فراهم میکند.
در وضعیت کنونی، وظایف این ربات شامل اجرای حرکات استاندارد «ایست» و «حرکت»، شناسایی موتورسواران بدون کلاه ایمنی، عابرانِ عبورکننده از محلهای غیرمجاز و رانندگانی است که قوانین تقاطع را نقض میکنند.
هانگشینگ شمارهٔ ۱ از ابتدای ماه دسامبر و در قالب برنامهٔ آزمایشی واحد تاکتیکی پلیس راهنمایی و رانندگی هانگژو فعالیت خود را آغاز کرده است. گزارشها نشان میدهد این ربات بهویژه در میان عابران پیاده با استقبال خوبی مواجه شده؛ شاید به این دلیل که حضور آن هم جنبهای نمایشی دارد و هم یادآور نظم و قانون است، بدون آنکه حس برخورد سختگیرانه ایجاد کند.
البته حضور رباتهای پلیس در چین پدیدهای کاملاً جدید نیست. پیش از این، مدل PM01 شرکت EngineAI با پوشیدن جلیقههای شبتاب در خیابانهای شنژن به کمک پلیس آمده بود و ربات کروی RT-G از شرکت لوگَن تکنولوژی نیز در دسامبر سال گذشته در شهر وِنژو به کار گرفته شد. علاوه بر این، در ماه ژوئن، شهر چنگدو هم یک پلیس ترافیک انساننما را برای مدیریت خیابانهای شلوغ خود معرفی کرد.
روند یاد شده نشان میدهد فناوری رباتیک در کمتر از یک دهه چه مسیر سریعی را طی کرده است. نخستین نمونهها، مانند ربات «اَنبات» که در سپتامبر ۲۰۱۶ در فرودگاه شنژن به خدمت گرفته شد و ظاهری ساده و ابتدایی داشت، در زمان خود پیشرفته محسوب میشدند. اما با شتاب فعلی پیشرفت در حوزهٔ هوش مصنوعی و رباتیک، بعید نیست نسل جدیدی مانند هانگشینگ شمارهٔ ۱ نیز به زودی جای خود را به مدلهایی پیشرفتهتر بدهد.