لینوکس در همه‌جا؛ ۱۰ جایی که لینوکس حکمرانی می‌کند

در دنیای تکنولوژی گفته می‌شود که تقریباً هر کاری را می‌توان با لینوکس انجام داد، اما تا چه حد این ادعا درست است؟ سهم سیستم عامل‌های گنو/لینوکس در دسکتاپ‌ها زیاد نیست اما درخشش لینوکس در جایی دیگر است. شاید شما هم در جایی که انتظارش را ندارید از این سیستم عامل استفاده می‌کنید؛ همراه زومیت باشید.

وقتی از سیستم عاملی منطبق بر لینوکس در دستگاه‌هایی غیر از دسکتاپ صحبت می‌کنیم اکثراً تلفن‌های همراه و تبلت‌ها را به خاطر می‌آوریم و سیستم عامل اندروید که بیشترین سهم را از این بازار دارد. اما بجز این دستگاه‌های فوق‌العاده که سبک زندگی ما تغییر داده‌اند تکنولوژی‌های بسیاری هستند که بر پایه‌ی سیستم عاملی لینوکسی توسعه یافته‌اند.

اینکه لینوکس را در همه جا می‌توان یافت چند دلیل عمده دارد:

• لینوکس سیستم عاملی بسیار انعطاف پذیر است و با توجه به ماهیت متن باز خود هر کسی می‌تواند کدهای منبع لینوکس را برداشته، آن‌ها را تغییر دهد و بنا به نیاز خود و به رایگان از آن استفاده کند.
• لینوکس سیستم عاملی بسیار قابل حمل و قابل تغییر است، این بدان معناست که می‌توان از آن تقریباً بر روی هر پردازنده و با هر نوع معماری استفاده کرد.
• لینوکس بسیار سریع است، سبکی و سرعت فوق‌العاده‌ی این سیستم عامل آن را به گزینه‌ای مناسب جهت سیستم‌های کم مصرف و یا قدیمی تبدیل کرده است.
• امنیت فوق‌العاده به واسطه‌ی ماهیت متن باز و لحاظ شدن قوی‌ترین شرایط امنیتی از پایه در ساخت این سیستم عامل، بنابراین امنیت سیستم‌های مبتنی بر لینوکس در بالاترین کلاس جهانی قرار می‌گیرد. در‌واقع اکثر آسیب پذیری‌هایی که به نام این سیستم عامل منتشر می‌شوند توسط جامعه‌ی کاربری نرم افزارهای آزاد و متن باز کشف شده‌اند و قبل از هر سواستفاده به سرعت تصحیح می‌شوند.
• و از همه مهمتر، لینوکس رایگان است و این بزرگترین انگیزه برای هر کسی می‌تواند باشد.

با لحاظ کردن موارد بالا لینوکس به بهترین انتخاب برای بسیاری از صنایع و تکنولوژی‌های دنیا تبدیل شده است که در ادامه به ۱۰ مورد از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

آیا فکر می‌کنید استفاده از لینوکس کار اشتباهی است؟ پس چرا نگاهی به لیست ۵۰۰ سوپر کامپیوتر برتر دنیا نمی‌اندازید، به نظر می‌رسد تولید کنندگان این غول‌های پردازشی با شما مخالفند زیرا بر روی ۹۷.۶ درصد از آن‌ها لینوکس اجرا می‌شود.

یکی از مهمترین تکنولوژی‌ها برای شرکت‌های بزرگ هواپیمایی سیستم‌های سرگرمی پرواز است. این سیستم‌ها به مسافران امکان می‌دهد که وقت خود را پُر کرده و از مسافرت‌های طولانی کمتر خسته شوند، و در نتیجه مشتریان خطوط هوایی به جای گرم گرفتن و صحبت کردن با یکدیگر و ایجاد همهمه و شاید درگیری از تماشای فیلم و یا بازی لذت می‌برند و در نهایت هواپیما را با رضایت ترک می‌کنند.

از آنجا که لینوکس بسیار انعطاف پذیر و سریع و البته رایگان است در تعداد بالا به بهترین انتخاب برای شرکت‌های هوایی تبدیل شده است که همراه با کاهش قیمت‌ها می‌تواند خدمات بسیار مناسب و مطمئنی نیز ارائه کند. تصور کنید شرکت‌های هواپیمایی اگر به ازای هر کدام از هزاران صندلی خود مجبور بودند مبلغی را بابت مجوز ویندوز پرداخت کنند و همچنین نیاز به سخت‌افزار قوی‌تر و البته با مصرف انرژی بیشتر چه تأثیری در حمل و نقل هوایی می‌توانست بگذارد.

امروزه با همه گیر شدن اینترنت اشیاء استفاده از این تکنولوژی بیشتر و بیشتر می‌شود. لوازم خانگی مانند یخچال و اجاق گازهای هوشمند و همچنین ترموستات‌های معرف نِست عموماً از لینوکس استفاده می‌کنند. استفاده از سیستم عامل بر روی این دستگاه‌ها به این دلیل است که نوعی از برنامه باید بر روی آن اجرا شده و فرآیندهای پیشرفته‌ی دستگاه را کنترل کند، به عنوان مثال زمان روشن و خاموش شدن یا ارتباط با اینترنت بی‌سیم یا کسب فرمان از راه دور.

روی بعضی از گیرنده‌های ماهواره‌ای یا تلویزیون‌های هوشمند نیز از لینوکس استفاده شده است، همچنین جالب است بدانید بعضی از روترها و مودم‌ها نیز از سیستم‌عاملی لینوکسی استفاده می‌کنند. رایگان بودن و متن باز بودن و همچنین پیکربندی آسان و قابل انعطاف بالا این سیستم عامل را به بهترین انتخاب برای لوازم مصرفی خانگی تبدیل کرده است.

کامپیوترهای قدرتمند برخورد دهنده‌ی بزرگ هادرونی که بزرگترین سازه‌ی آزمایشی و پیشرفته‌ترین ساخته‌ی دست بشر است با سیستم‌عاملی مبتنی بر لینوکس کار می‌کند. البته در این راه LHC تنها نیست و ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز لینوکس را جایگزین ویندوز کرده است. هنگامی که پای علم به میان می‌آید لینوکس بهترین انتخاب است.

آیا به اسلحه علاقه مندید و تکنولوژی که در این تجهیزات استفاده می‌شود برایتان جالب است؟ فکر می‌کنید به جز لینوکس چه سیستم عامل دیگری بتواند درون یک تفنگ هوشمند قرار گیرد. تفنگ هوشمند می‌تواند با توجه به فاصله بر روی یک هدف تنظیم شود و آن را تعقیب کند تا در لحظه‌ی مورد نظر به آن شلیک کند. این تنها یک مورد از استفاده‌ی لینوکس در صنایع نظامی است که به نوعی پیشتاز بقیه‌ی تکنولوژی‌ها هستند.

گوگل از نسخه‌ای تغییر یافته‌ای از اوبونتو، محبوب‌ترین توزیع گنو/لینوکس برای پروژه‌ی اتومبیل بدون راننده‌ی خود استفاده می‌کند. همانطور که در ویدئوی بالا می‌توانید ببینید در این اتومبیل یکی از پیچیده‌ترین سیستم‌های هوشمند کامپیوتری جهان نصب شده و تمام این ساز و کار بر بستری از سیستم عامل قدرتمند لینوکس بنا شده است. در صنعت حمل و نقل موارد دیگری نیز هست که از لینوکس استفاده می‌کنند، قطارهای فوق سریع که با سرعتی در حدود ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند توسط سیستم عاملی مبتنی بر لینوکس هدایت می‌شوند.

سیستم‌های کنترلی مهمی مانند سیستم کنترل ترافیک سان فرانسیسکو و یا کنترل ترافیک هوایی ملی ایالات متحده از سیستم عاملی مبتنی بر لینوکس استفاده می‌کنند. چنین پروژه‌های عظیمی نیاز به تنظیمات تخصصی و زیربنایی بزرگ دارند که لینوکس می‌تواند این مهم را به بهترین نحو انجام دهد. انعطاف پذیری، رایگان بودن و باز بودن کدها باعث شده این سیستم عامل به بهترین نحو بتواند از پس انجام این وظیفه برآید و این جای دیگری است که لینوکس زندگی، امنیت و آرامش بسیاری از انسان‌ها را به صورت غیر مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

صنایع کشاورزی، دامپروری و غذایی نیز به سرعت به سمت مکانیزه شدن پیش می‌روند و استفاده از تکنولوژی در آن‌ها به سهولت قابل مشاهده است، به عنوان مثال شاید مورد که از بقیه‌ی کاربردهای لینوکس عجیب‌تر به نظر برسد سیستم‌های شیر دوشی اتوماتیک یا VMS است. این ربات‌ها طوری طراحی شده‌اند که در زمان‌های مشخص و بدون دخالت انسان عملیات شیر دوشی از گاوها را انجام دهند، و با این سیستم علاوه بر بالابردن امنیت بهداشتی زمان دامپرور نیز به هدر نمیرود که در توسعه‌ی صنایع لبنی امری بسیار مهم تلقی می‌شود، و تمام این برنامه ریزی‌ها باز هم بر بستر سیستم عاملی مبتنی بر لینوکس انجام می‌شود.

در دنیای سیاست امنیت حرف اول را می‌زند، و برای هیچ کشوری عاقلانه نیست در حساس‌ترین امور از کامپیوترهایی استفاده کند که آسیب‌پذیر بوده و از ساز و کار لایه‌های درونی آن بی‌خبر است. به نظر می‌رسد ایالات متحده پیش از بقیه متوجه این مسأله شده و از سال ۲۰۰۱ در وب سرورهای خود استفاده از سیستم عاملی بر پایه‌ی لینوکس ردهت و سرورهای HTTP آپاچی را شروع کرد که از سال ۲۰۰۹ تمام سرورهای کاخ سفید بر بستری از لینوکس کار می‌کنند.

نهادهای دیگر این کشور مانند وزارت دفاع، سازمان امنیت اتمی، سازمان هوانوردی فدرال، اسکادران‌های هوایی و زیردریایی‌های اتمی این کشور نیز چند نمونه از جاهایی هستند که راه‌کاری مانند کاخ سفید را پیش گرفته‌اند. آفریقای جنوبی،‌چین، روسیه، ترکیه، هندوستان، پاکستان، فیلیپین، مالزی، کوبا،‌ برزیل، ونزوئلا، کانادا، اطریش، چک، فرانسه، آلمان، ایسلند، هلند، مراکش، اسپانیا، سوئیس تنها کشورهایی نیستند که حرکت به سمت لینوکسی کردن سیستم‌های ملی خود را آغاز کرده‌اند.

با توجه به خطرات امنیتی عمده که متوجه صنایع هسته‌ای، نظامی و سیاسی ارتباطی کشورمان است حرکت به سمت استفاده از لینوکس و سیستم عامل بومی مدت‌ها است که در دستور کار قرار گرفته ام به نظر می‌رسد به دلایلی مانند کمبود نیروی متخصص در این زمینه این حرکت به کندی پیش می‌رود.

آموزش آزاد و رایگان برای همه، این جملات به فلسفه‌ی وجودی نرم افزارهای آزاد بسیار نزدیک است. انعطاف پذیری و رایگان بودن همراه با سبکی و سرعت بالا امکان استفاده از گنو/لینوکس را بر روی سخت افزارهای قدیمی و یا ارزان‌ قیمت میسر می‌کند.

کشورهای جهان سوم و یا در حال توسعه تنها مناطقی نیستند که می‌توانند به خوبی از قدرت این سیستم عامل استفاده کنند، مدرسه‌ها، کالج‌ها و دانشگاه‌ها در کشورهایی مانند روسیه، آلمان، فیلیپین، سوئیس، قزاقستان و ایتالیا از دیگر مناطقی هستند که از لینوکس برای آموزش علوم مبتنی بر کامپیوتر استفاده می‌کنند.