امروزه، اطراف ما پُر از انواع شبکههای مختلف (از نوع بیسیم گرفته تا بیسیم) است و بهراحتی میتوانیم کارهای مختلف را با استفاده از شبکهای از کامپیوترها به افراد متفاوتی بسپاریم که با کامپیوترهای متصل به فرایند پیشرفت کار را دنبال میکنند و هرکدام سهم خود را از وظایف تعریفشده انجام میدهند.
اگر هنگام ورود به بانک دقت کرده باشید، تعدادی کامپیوتر وجود دارد که پشت هرکدام یکی از متصدیان نشسته است و پاسخ مراجعان را میدهد. گاهی اوقات بخشی از کار را یک نفر و بخش دیگری را فرد دیگری با دو کامپیوتر متفاوت انجام میدهند. این کامپیوترها به یکدیگر متصلاند و یک شبکه را تشکیل میدهند.
اگر کمی بیشتر کارتان در بانک طول بکشد، شاید نگاهی به اطراف و بالا سر خود بیندازید و متوجه دوربینهای امنیتی شوید، یا اگر شعبهی بانکی کوچکی باشد شاید حتی بتوانید محفظهای را پیدا کنید که تعداد زیادی کابل به آن وارد و از آن خارج شده است.
آن کابلها ارتباط بین دستگاهها و کامپیوترها و تجهیزات مختلف شبکه را ممکن میکنند و همهی آنها به محفظهای وارد و خارج میشوند که مانند ترمینالهای مسافربری شهری با راههای مختلف به مقصدهای سطح شهر وصل میشود و بستههای دادهای را در سطح شبکه منتقل میکنند. به این محفظه بهطورکلی سرور میگویند که خودش میتواند بخش کوچکی از شبکهای بزرگتر باشد.
تجهیزات شبکه
تجهیزات شبکه را میتوان باتوجهبه نوع فعالیت به دو دسته اکتیو (Active) و پسیو (Passive) یا بهعبارتدیگر، فعال و غیرفعال تقسیم کرد. تجهیزات شبکه سختافزارها و دستگاههای فیزیکی هستند که با برقراری ارتباط و تعامل بین یکدیگر، نقلوانتقال داده را در سطح شبکه انجام میدهند.
هرکدام از تجهیزات و قطعات شبکه عملکرد خاصی دارند و بهطورکلی وظیفهی ارائهی خدمات مختلف به کاربران را برعهده دارند. یکی از نکات مهمی که برای کنترل و مدیریت شبکه باید مدنظر قرار داد، شناخت تجهیزات شبکه و نوع کاربری آنها است تا فرایند عیبیابی راحتتر انجام شود.
تفاوت تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه
بیان تفاوت این دو دسته تجهیزات شبکه بدون ارائهی تعریف آنها غیرممکن است و با تعریف هرکدام تفاوت آنها نیز مشخص میشود.
تجهیزات اکتیو شبکه به سختافزارها و دستگاههایی گفته میشود که سیگنالهای الکترونیکی تولید، هدایت، مسیریابی و بازتولید میکنند. درواقع، تجهیزات فعال شبکه شامل تمام دستگاهها و قطعاتی میشود که سیگنالهایی را تولید میکنند و با استفاده از تجهیزات پسیو شبکه (تجهیزات غیرفعال شبکه) آنها را در سطح منتقل میکنند.
برای مثال، سوئیچ، هاب، روتر، مودم، سرور، کارت شبکه، فایروالها و... همگی جزو تجهیزات اکتیو شبکه بهحساب میآیند.
تجهیزات پسیو شبکه نیز قطعاتی از شبکه هستند که سیگنال الکترونیکی نمیتوانند تولید کنند و فقط برای نقلوانتقال سیگنالها و دریافت سیگنالهای منتقلشده از تجهیزات اکتیو کاربرد دارند. تجهیزات پسیو شامل انواع کابل و سوکتهای شبکه، پچ کرود، داکت، رک شبکه، ابزار و تجهیزات نصب و... میشوند.
انواع تجهیزات پسیو شبکه
هاب: هاب ازجمله تجهیزات شبکه است که در دو نوع اکتیو و پسیو طراحی میشود. هاب پسیو هابهایی هستند که یک ورودی را به چند خروجی تقسیم میکنند و با استفاده از آن میتوانید یک کابل را به یک سمت آن متصل کنید و در طرف دیگر خروجیهای بیشتری بگیرید تا برای اتصال به چند دستگاه دیگر استفاده شوند.
کابل: کابلهای مختلفی ممکن است در یک شبکه به کار گرفته شود که یکی از معروفترین آنها کابلهای دارای RJ45 هستند که در بین عموم کاربران بهعنوان کابل شبکه شناخته میشوند. کابلها در شبکه حکم مسیرها و راههای سطح شهر را دارند که تمام نقاط و مناطق را بههم متصل و امکان نقلوانتقال افراد و خودروها را فراهم میکنند.
کابلها میتوانند با توجه به قطر یا میزان مقاومت دربرابر نویز و نوع طراحی برای استفاده در محیطهای مختلف دستهبندی شوند. ازجمله کابلهای پرکاربرد دیگر میتوان به فیبرهای نوری اشاره کرد. خصوصیات کابلها شامل یهنای باند آنها و جنس روکش میشود که براساس نیاز از بین انواع آنها میتوانید انتخاب کنید.
داکت و ترانکت: محفظهای برای عبور کابلها که علاوهبر افزایش ایمنی کابلها، از نظر ظاهری نیز به دسته کابلها نظم میدهد. جنس داکت یا ترانکت معمولاً از PVC است و مقاومت مناسب دارد. داکت و ترانک بهدلیل تفاوت در اندازه در شرایط مختلفی کاربرد دارند. برای مثال، اگر دستهی کابلی که با آن سروکار دارید، تعداد بیشتری کابل را شامل میشود، باید سراغ ترانک بروید؛ وگرنه داکت پاسخگوی نیاز شما خواهد بود.
سوکت دیواری: کاربرد سوکت دیواری مانند پریز برق است، با این تفاوت که با اتصال به آن بهجای برق، امکان دسترسی به شبکه فراهم میشود.
جک کیستون: جک Keystone ورودیهایی هستند که برای برقراری اتصال بین کابل و تجهیزات مختلف بهکار گرفته میشوند. برای مثال، کابلی را قرار است به سوئیچ یا روتر وصل کنیم و با توجه به دستهبندیها کیستون مناسب را از بین Cat5 ،Cat5e ،Cat6 ،Cat6a ،Cat7 ،Cat7a و Cat8 انتخاب و با استفاده از آچار سوکتزن آن را روی کابل سوار میکنیم تا بتوانیم به دستگاه مدنظر متصل کنیم.
پچ پنل: در راهاندازی مراکز داده همیشه کابلهای زیادی استفاده میشود که برای مدیریت بهتر کابلکشی و سروسامان دادن به تعداد زیادی از کابلها میتوان از پچ پنل استفاده کرد. پچ پنل سختافزاری است که با فراهمکردن چندین درگاه، اتصال ورودی و خروجی به دستگاههای مختلف شبکه را آسان میکند.
پچ پنل در اغلب مواقع روی رک و زیر یا بالای سوئیچها نصب میشود. برای مثال، پچ پنلهای Cat5e ،Cat6 ،Cat6a ،Cat7 یا پچ پنل ۴۸ پورتی را میتوان نام برد. علاوهبراین، انواع پچ پنل دارای محافظ و بدون محافظ وجود دارند.
رک: در پاسخ به پرسش «رک شبکه چیست و چه کاربردی دارد؟» میتوان گفت که محفظهای برای نصب بخش اعظمی از تجهیزات اکتیو شبکه است که در ابعاد مختلف طراحی شده و هر شبکههای باتوجهبه نوع نیاز خود از انواع رک استفاده میکند. دستبهبندی رکها شامل مدلهای دیواری و ایستاده میشود و براساس کاربرد نمونههای دارای فن با اندازه عمق متفاوت را میتوان تهیه کرد.
جمعبندی
درمجموع، تجهیزات شبکه به دو دستهی بزرگ اکتیو و پسیو تقسیم میشوند که هرکدام از آنها را میتوان به مجموعههای کوچکتری تبدیل کرد. برای راهاندازی شبکه، قطعات اکتیو بهاندازهی تجهیزات پسیو اهمیت فراوانی دارند.
دقت کنید که انتخاب محصولات باکیفیت در خرید تجهیزات پسیو شبکه نیز باعث میشود که پایداری و ثبات بیشتری در سطح شبکه حاصل شود. این امر مستقیماً تجربه کاربری را تحتتأثیر قرار میدهد.
سوالات متداول
تجهیزات پسیو شبکه چه تفاوتی با تجهیزات اکتیو دارند؟
تجهیزات پسیو برخلاف تجهیزات اکتیو هیچگونه سیگنال الکترونیکی تولید یا بازتولید نمیکنند و فقط نقش انتقال غیرفعالانه دادهها را ایفا میکنند. این یعنی حتی مسیریابی دادهها نیز برعهده آن نیست.
آیا کیفیت تجهیزات پسیو روی شبکه تأثیر میگذارد؟
بله، تجهیزات پسیو ازجمله کابلها، ابزاری هستند که دراختیار تجهیزات اکتیو قرار دارند؛ بنابراین، کیفیت بهتر آنها علاوهبر امکان استفاده از حداکثر ظرفیت شبکه، پایداری و ثبات شبکه را نیز تضمین میکند.