چرا صبحها قدبلندتر و شبها کوتاهتر هستیم؟
هر شب وقتی به خواب میرویم، پدیدهای طبیعی و شگفتانگیز رخ میدهد: قد ما کمی بلندتر میشود. و در طول روز، به تدریج کمی کوتاهتر میشویم. با وجود اینکه فرآیند پشت این تغییر پیچیده بهنظر میآید، توضیح آن نسبتاً ساده است.
این تفاوت چند سانتیمتری، واقعی و قابل اندازهگیری است و در تمام انسانها مشاهده میشود. قد ما ظاهراً یک ویژگی ثابت است، اما در طول شبانهروز اندکی تغییر میکند. این پدیده که به آن تغییر روزانه قد (Diurnal Height Variation) میگویند، نشاندهنده سازوکار طبیعی ستون فقرات و واکنش بدن به نیروی گرانش در طول روز است.
ستون فقرات فقط یک ستون استخوانی سخت نیست؛ این ستون از مهرهها تشکیل شده است که بین آنها دیسکهای بینمهرهای قرار دارند. این دیسکها نرم، ژلهای و پرآب هستند و نقش ضربهگیر و انعطافپذیری ستون فقرات را ایفا میکنند.
هر دیسک دارای دو بخش اصلی است: لایه خارجی سخت و هسته ژلهای و پرآب. این دیسکها تحت فشار تغییر میکنند، درست مثل یک اسفنج که آب خود را از دست میدهد یا جذب میکند. در طول روز، نیروی گرانش زمین باعث میشود که دیسکها و مفاصل تحمل فشار کرده و کمی فشرده شوند. همین فشرده شدن، باعث میشود قد ما در طول روز کاهش یابد، هرچند ما آن را حس نمیکنیم.
- چرا با افزایش سن کوتاهتر میشویم؟10 شهریور 03مطالعه '4
- کشف راز ژنتیکی اختلاف قد؛ چرا مردان بلندتر از زنان هستند؟02 خرداد 04مطالعه '3
- دانشمندان سرانجام فهمیدهاند که چرا خواب کلید رشد عضلات است03 مهر 04مطالعه '4
وقتی شب به خواب میرویم و در حالت افقی قرار میگیریم، فشار روی ستون فقرات کاهش مییابد و دیسکها فرصت پیدا میکنند تا آب جذب کنند و حجم خود را باز یابند. به این ترتیب صبح روز بعد، ستون فقرات در بیشترین طول خود قرار دارد و ما بلندترین قد روزانه را داریم. این فرآیند آرام و طبیعی است و بدون هیچ درد یا ناراحتی رخ میدهد.
تفاوت قد بین صبح و شب معمولاً یک تا دو سانتیمتر است، اما این مقدار به چند عامل بستگی دارد. افراد جوانتر که دیسکهای هیدراته بیشتری دارند، تغییر قد بیشتری تجربه میکنند. همچنین فعالیت روزانه، مانند ایستادن طولانی یا بلند کردن اجسام سنگین، باعث فشرده شدن بیشتر ستون فقرات میشود و نوشیدن کافی آب نیز به بازسازی و هیدراته شدن دیسکها کمک میکند.
تفاوت قد بین صبح و شب معمولاً یک تا دو سانتیمتر است
لازم به ذکر است که کاهش قد در طول روز به معنای کوچک شدن استخوانها نیست؛ تغییر تنها در فاصله بین مهرهها رخ میدهد و نشانه بیماری یا مشکل پزشکی محسوب نمیشود. حتی هیچ حرکتی، از جمله کشش یا اصلاح وضعیت بدن، نمیتواند این تغییر طبیعی را بهطور کامل از بین ببرد، چرا که گرانش زمین همیشه اثر خود را دارد.
در عمل، این تغییر قد میتواند باعث تجربههایی کوچک اما ملموس شود. لباسها و کفشها ممکن است صبح کمی آزادتر باشند و ورزشکاران یا افرادی که فعالیت بدنی شدید دارند ممکن است بیشتر این تغییر را حس کنند. از سوی دیگر، اندازهگیری قد معمولاً در صبح انجام میشود تا دقیقترین نتیجه حاصل شود.
تغییر روزانه قد نمونهای از پویایی بدن انسان است؛ حتی استخوانهایی که به نظر ثابت میآیند، تحت تأثیر نیروهای فیزیکی و فیزیولوژی بدن، روزانه دستخوش تغییر میشوند. بنابراین، اگر فردا صبح احساس کردید کمی بلندتر هستید، بدانید که بدن شما در حال بازیابی انرژی و هیدراتاسیون طبیعی خود است و ستون فقرات شما زنده و پاسخگو باقی مانده است.