یک ویتامین رایج میتواند از ریههای شما در برابر آلودگی هوا محافظت کند
پژوهشی جدید نشان میدهد که مصرف دوزهای بالای ویتامین C ممکن است تا حدی از ریههای ما دربرابر ذرات ریز موجود در هوا محافظت کند. این ذرات که به نام PM2.5 شناخته میشوند، اندازهای کمتر از ۲٫۵ میکرومتر دارند و میتوانند به عمق ریهها نفوذ کنند. آلودگیهای PM2.5 با بیماریهایی مانند آسم، مشکلات تنفسی و حتی سرطان ریه مرتبط هستند.
بهگزارش ساینس آلرت، محققان دانشگاه فناوری سیدنی (UTS) با انجام مجموعهای از آزمایشها، اثرات ویتامین C را روی موشهای نر و بافتهای انسانی رشدیافته در آزمایشگاه بررسی کردند. آنها دریافتند که ویتامین C میتواند از برخی آسیبهای اصلی به سلولها که آلودگی هوا معمولاً به ریهها وارد میکند، محافظت کند.
ویتامین سی تخریب میتوکندریها (که مانند نیروگاههای کوچک تولید انرژی در سلول هستند) را کاهش داد، از التهاب مضر کاست و از آسیب سلولها دراثر استرس اکسیداتیو جلوگیری کرد. استرس اکسیداتیو زمانی رخ میدهد که مولکولهای ناپایدار و واکنشگر به سلولها حمله میکنند و باعث خرابی و عملکرد نادرست آنها میشوند. ویتامین C به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی خود میتواند این اثرات مخرب را کاهش دهد.
- آلودگی هوا و راهکارهای مقابله با آن10 آذر 98مطالعه '10
- راهنمای تغذیه در مواقع آلودگی هوا15 آذر 02مطالعه '8
- ویتامین های گروه ب احتمالا بدن را از اثرات مخرب آلودگی هوا محافظت میکنند27 اسفند 95مطالعه '4
پژوهشگران میگویند: «مصرف مکمل ویتامین C به عنوان آنتیاکسیدان در کاهش اثرات منفی قرارگرفتن در معرض PM2.5 در سطح پایین مؤثر است و ممکن است به افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند توصیه شود.»
توجه به این نکته ضروری است مطالعه هنوز محدود به آزمونهای آزمایشگاهی و مدلهای موش است و مشخص نیست دوزهای مشابه در انسانهای زنده نیز همین اثر محافظتی را داشته باشند. در آزمایشگاه، میزان آلودگی و مقدار ویتامین C دقیقاً کنترل شده بود و ممکن است با تجربه واقعی زندگی روزمره متفاوت باشد.
برایان اولیور، زیستشناس مولکولی از دانشگاه فناوری سیدنی میگوید: «این مطالعه نشان میدهد مصرف بالاترین دوز مجاز ویتامین سی برای فرد میتواند مفید باشد، اما لازم است با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید نوع و دوز مکمل درست را مصرف میکنید و به طور تصادفی دچار مصرف بیش از حد سایر مواد موجود در مکملها نشوید.»
مطالعه هنوز محدود به آزمونهای آزمایشگاهی و مدلهای موش است
ذرات PM2.5 معمولاً از ترافیک خودرو، آتشسوزی جنگلها و طوفانهای گرد و غبار تولید میشوند. این ذرات آنقدر کوچک هستند که به راحتی وارد ریهها میشوند و باعث آسیبهای جدی سلامتی میشوند. حتی آلودگیهای کم این ذرات میتوانند باعث تخریب سلولی شوند و بافتهای ریه را تحت تاثیر قرار دهند. در آزمایشها، موشها در معرض سطحی از PM2.5 قرار گرفتند که با میزان آلودگی در بسیاری از کشورهای توسعهیافته مطابقت داشت.
به گفته محققان، هرچند بهترین راهحل بهبود کیفیت هوای محیط است، مصرف ویتامین C ممکن است راه ساده و کمهزینهای برای کاهش برخی اثرات منفی آلودگی هوا باشد. اولیور میگوید: «برای اولین بار امیدی برای درمان پیشگیرانهای کمهزینه در برابر یک مسئله جهانی که صدها میلیون نفر را تحت تاثیر قرار میدهد، ارائه شده است.»
محققان همچنین هشدار میدهند که هیچ سطحی از آلودگی هوا کاملاً امن نیست. حتی مقدار کم آلودگی میتواند باعث التهاب ریهها شود و خطر بیماریهای تنفسی و مشکلات مزمن را افزایش دهد؛ به ویژه در شرایطی مانند آتشسوزیهای جنگلی که میزان ذرات معلق در هوا به شدت بالا میرود.
پژوهش در ژورنال Environment International منتشر شده است.