شیوع سرطانی فراموش‌شده در میان جوانان رو به افزایش است

سرطان آپاندیس تا همین اواخر آن‌قدر نادر بود که بیشتر مردم اصلا به آن فکر نمی‌کردند. برای دهه‌ها، این بیماری ازجمله مواردی بود که پزشکان ممکن بود در تمام طول دوران کاری خود فقط یکی دوبار با آن مواجه شوند و تقریبا همیشه در افراد مسن تشخیص داده می‌شد.

اما اکنون روند عجیب و نگران‌کننده‌ای درحال ظهور است: سرطان آپاندیس بیش از گذشته تشخیص داده می‌شود و به‌طور فزاینده‌ای افراد جوان تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این تغییر که سردرگمی بسیاری از کارشناسان را در پی داشته، موجب انجام مطالعاتی برای یافتن علت این افزایش شده است.

آپاندیس، کیسه‌ی کوچک و انگشت‌مانندی که به روده‌ی بزرگ متصل است، نقشی همچنان بحث‌برانگیز در بدن دارد؛ اما بیشتر به‌دلیل ایجاد آپاندیسیت، التهاب دردناکی که معمولا نیازمند جراحی اورژانسی است، شناخته می‌شود. موضوع کمتر شناخته‌شده این است که احتمال دارد در آپاندیس نیز سرطان رخ بدهد و این بیماری معمولا فاقد علائم هشداردهنده است.

یافته‌های پژوهشی تازه نشان می‌دهد که شمار موارد ابتلا به سرطان آپاندیس در میان افرادی که پس از دهه ۱۹۷۰ متولد شده‌اند، به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافته است. درواقع، میزان بروز این سرطان در نسل‌های جوان نسبت به متولدین دهه ۱۹۴۰ سه تا حتی چهار برابر شده است.

گرچه تعداد کل موارد ابتلا به سرطان آپاندیس همچنان در سطح پایین قرار دارد (سالانه فقط چند نفر در یک میلیون نفر دچار آن می‌شوند)، افزایش سریع آن چشمگیر است. نکته قابل توجه‌تر این است که درحال‌حاضر حدود یک‌سوم موارد در بزرگسالان زیر ۵۰ سال رخ می‌دهد. این نسبت به‌مراتب بالاتر از چیزی است که در سایر انواع سرطان‌های دستگاه گوارش مشاهده می‌شود.

از دهه ۱۹۷۰ تاکنون، میزان چاقی به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است و اضافه‌وزن یکی از عوامل خطر شناخته‌شده برای بسیاری از سرطان‌ها، ازجمله سرطان‌های دستگاه گوارش، به شمار می‌رود. درهمین‌حال، الگوی تغذیه نیز به‌سوی مصرف بیشتر غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین و گوشت قرمز یا فرآوری‌شده تغییر یافته و تمام این عوامل با افزایش خطر ابتلا به سرطان در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش مرتبط دانسته شده‌اند. از سوی دیگر، فعالیت بدنی نیز کاهش یافته و افراد بیشتری ساعات طولانی را پشت میز یا در مقابل صفحات نمایش می‌گذرانند.

احتمال دیگر این است که ما درمعرض عوامل محیطی جدیدی قرار گرفته‌ایم که نسل‌های پیشین با آن‌ها مواجه نبوده‌اند. صنعتی‌شدن تولید مواد غذایی، استفاده گسترده از پلاستیک‌ها و مواد شیمیایی و تغییر کیفیت آب ممکن است در افزایش شیوع سرطان‌های دستگاه گوارش ازجمله سرطان آپاندیس نقش داشته باشند. با‌این‌حال، شواهد در این زمینه هنوز در مراحل اولیه قرار دارد.

برخلاف سرطان روده بزرگ که گاهی از طریق کولونوسکوپی‌های غربالگری در مراحل اولیه قابل شناسایی است، سرطان آپاندیس معمولا به‌سختی تشخیص داده می‌شود و اغلب علائمی ندارد. علائم آن در صورتی که ظاهر شود، معمولا مبهم بوده و به‌راحتی نادیده گرفته می‌شود. ممکن است افراد مبتلا به این سرطان درد خفیف شکمی، نفخ یا تغییرات در عادات روده‌ای را تجربه کنند که این موارد شکایاتی شایع در بسیاری از بیماری‌های خوش‌خیم محسوب می‌شوند. درنتیجه، بیشتر موارد سرطان آپاندیس فقط پس از انجام جراحی برای آپاندیسیت مشکوک کشف می‌شوند و آن زمان اغلب برای مداخله زودهنگام دیر شده است.

با وجود افزایش موارد ابتلا، هنوز آزمایش غربالگری رایجی برای سرطان آپاندیس وجود ندارد. این بیماری به‌قدری نادر است که انجام غربالگری گسترده برای آن توجیهی ندارد و همچنین آپاندیس به‌سختی با روش‌های تصویربرداری یا آندوسکوپی استاندارد قابل مشاهده است. بنابراین، هر دو گروه بیماران و پزشکان باید هوشیاری بیشتری داشته باشند.

افزایش سرطان آپاندیس در میان بزرگسالان جوان‌تر بخشی از روند گسترده‌تری است که در سایر سرطان‌های دستگاه گوارش، مانند سرطان‌های روده بزرگ و معده نیز مشاهده می‌شود. این سرطان‌ها نیز به‌طور فزاینده‌ای در افراد زیر ۵۰ سال تشخیص داده می‌شوند که نشان می‌دهد عوامل خطر مشترکی ممکن است در این روند نقش داشته باشند. دلایل این تغییر پیچیده است و احتمالا ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی، محیط‌زیست و شاید حتی تغییر میکروبیوم روده (باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش که با ما زندگی می‌کنند) نقش دارند.

در چند دهه گذشته، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها چه در پزشکی و چه در کشاورزی به‌طور گسترده‌ای افزایش یافته است. این کاربرد وسیع می‌تواند تعادل باکتری‌های موجود در روده‌های ما را تغییر دهد و بر خطر ابتلا به سرطان تاثیر بگذارد. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که مواجهه با آنتی‌بیوتیک‌ها در اوایل زندگی می‌تواند تاثیرات بلندمدتی بر دستگاه گوارش داشته باشد، اما برای تایید این ارتباط به مطالعات بیشتری نیاز است.

در شرایط حاضر، بهترین توصیه تمرکز بر پیشگیری و افزایش آگاهی است. حفظ وزن سالم، پیروی از رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل و داشتن فعالیت بدنی منظم همگی از اقداماتی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان‌ها را کاهش دهند.

اجتناب از استعمال دخانیات و مصرف الکل نیز اهمیت بالایی دارد. گرچه این اقدامات نمی‌توانند تضمین‌کننده محافظت کامل در برابر سرطان آپاندیس باشند، راهکارهای اثبات‌شده‌ای برای حفظ سلامت کلی بدن محسوب می‌شوند.

پژوهشگران با جدیت در تلاش‌اند تا راز افزایش سریع سرطان آپاندیس در نسل‌های جوان‌تر را کشف کنند. درک علل این پدیده در ابداع روش‌های بهتر پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری اهمیت حیاتی خواهد داشت. درهمین‌حال، افزایش آگاهی در میان ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی و عموم مردم ضروری است. با شناسایی علائم و اقدام به موقع هنگام بروز آن‌ها، می‌توانیم شانس تشخیص زودهنگام سرطان آپاندیس را افزایش دهیم و بهترین نتایج ممکن را برای بیماران فراهم کنیم.

افزایش موارد سرطان آپاندیس یادآور این نکته است که حتی بیماری‌های نادر نیز می‌توانند در صورت تغییر محیط و سبک زندگی، شایع‌تر شوند. این موضوع همچنین هشداری است برای انجام تحقیقات بیشتر و برای همه ما که به بدن خود توجه کنیم و در صورت بروز هرگونه نشانه غیرطبیعی به پزشک مراجعه و از تلاش‌ها برای درک و مقابله با این روند پیچیده حمایت کنیم.

مطالعه در نشریه‌ی Annals of Internal Medicine منتشر شده است.