علت سرد بودن پاها چیست؟

سردی پا زمانی اتفاق می‌افتد که احساس می‌کنید دمای پاهای شما پایین‌تر از سایر قسمت‌های بدن شما است. برای مثال، شاید دست‌های شما گرم باشد، درحالی‌که پاهای شما چنان سرد است که حس می‌کنید پابرهنه روی برف راه رفته‌اید. سردی پا اتفاقی طبیعی محسوب می‌شود، خصوصاً اگر در آب‌وهوای سردتر زندگی کنید. اگرچه، این وضعیت می‌تواند نشانه مشکلات سلامتی نیز باشد.

سردی پا می‌تواند هر کسی را تحت‌تاثیر قرار دهد، اما در میان افراد دچار مشکلات زیر شایع‌تر است:

• اختلالات خود ایمنی
• مشکلات گردش خون
• بیماری‌هایی که بر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارند
• بیماری‌هایی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند

اگر پاهایتان سرد است، ممکن است علائمی را تجربه کنید که گاهی اوقات ظاهر می‌شوند یا اینکه به‌طور مداوم رخ می‌دهند. علائم سردی پا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• دمای پاهای شما پایین‌تر از دمای سایر قسمت های بدنتان است.
• درد خفیف و ضربان‌داری را در پاها و انگشتان پاهای خود احساس می‌کنید.
• اگر درمعرض دمای سرد قرار بگیرید، مدت بیشتری طول می‌کشد تا پاهای شما گرم شود.
• رنگ پاهای شما (رنگ‌پریده، قرمز، آبی یا بنفش) با رنگ بقیه بدن شما فرق دارد.
• در ساعات مشخصی از شبانه‌روز مثلا هنگام شب، سردی پاها را تجربه می‌کنید.

وقتی درمعرض دمای سرد قرار گیرید، ممکن است متوجه شوید پاها و دست‌های شما اول از همه سرد می‌شوند، اما تنه شما هنوز گرم است. ازآن‌جا که پاهای شما در دورترین نقطه نسبت‌ به قلبتان قرار دارد، مدت بیشتری طول می‌کشد تا جریان خود به آن‌ها برسد. این امر می‌تواند موجب شود گرم شدن دست و پاهای شما بیشتر طول بکشد.

دلایل متعددی برای سردی پا وجود دارد. اگر در آب‌وهوای سرد زندگی می‌کنید، ممکن است به‌طور مکرر دچار سردی پا شوید. علاوه‌براین، برخی از شایع‌ترین علت‌های سردی پا جریان خون ضعیف، نشانه بیماری زمینه‌ای یا عارضه جانبی دارو است.

سردی پا یکی از واکنش‌های طبیعی بدن به سرما است. وقتی بدن وارد منطقه سردتری می‌شود، رگ‌های خونی از اندام‌های انتهایی مانند دست و پاها منقبض می‌شود. این امر موجب کاهش جریان خون در این نواحی می‌شود و مقدار گرمایی را که بدن از دست می‌دهد، نیز کاهش می‌دهد. اندام‌های دورتر بخش‌هایی از بدن هستند که دورتر از اندام‌های حیاتی هستند، بنابراین کاهش جریان خون به این اندام‌ها به حفظ گرما و جریان خون در قسمت‌های مهم‌تر بدن کمک می‌کند.

بیماری‌های مختلف از دیابت گرفته تا کم‌خونی می‌توانند بر دمای پاهای شما تاثیر بگذارد. سردی پاها گاهی می‌تواند با بیماری خاصی مرتبط باشد که به درمان نیاز دارد.

چندین بیماری که بر جریان خون تأثیر می‌گذارند، عبارت‌اند از:

• بیماری‌های خودایمنی (کم‌خونی)
• بیماری قلبی
• تغییرات هورمونی (کم‌کاری غده تیروئید)
• باریکی، انسداد و انقباض شریان‌ها
• بیماری‌های عصبی (فیبرومیالژیا)
• بیماری شریان محیطی
• پدیده رینود

افراد مبتلا به دیابت ممکن است درمعرض خطر مشکلات گردش خون مانند سردی دست و پاها قرار داشته باشند. اگر سطوح قند خون به‌طور مکرر بالا باشد، می‌تواند منجر به باریک شدن رگ‌ها و کاهش خونرسانی به بافت‌ها شود. این وضعیت شاید موجب سردی پاها شود. در برخی از افراد، دیابت می‌تواند به نوروپاتی دیابتی منجر شود که نوعی آسیب عصبی است.

آسیب عصب دیابتی معمولاً در افرادی اتفاق می‌افتد که قند خون آن‌ها برای مدت طولانی بالا و تحت کنترل نبوده است. سایر علائم آسیب عصب دیابتی شامل احساس سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا درد سوزش‌دار در پاها است. علائم می‌تواند در شب بدتر شود.

بیماری شریان محیطی جریان خون را در پاها کند یا مسدود می‌کند. گردش خون ضعیف می‌تواند پاهای شما را سرد کند. سیگار کشیدن، فشار خون بالا، کلسترول بالا و سن همگی شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

پاها و دست‌ها مستعد احساس سرما هستند، زیرا جریان خون اندام‌های انتهایی در دمای سرد محدود می‌شود. مشکلات گردش خون یکی از دلایل شایع سردی پا است. فردی که گردش خون ضعیفی دارد، اغلب ازنظر رسیدن مقدار خون گرم کافی به اندام‌های انتهایی مشکل دارد و ممکن است از سردی دست و پاها شکایت کند.

جریان خون ضعیف به این معنا است که زمان بیشتری طول می‌کشد تا خون به پاهای شما برسد. خون ازطریق عروق خونی سیستم گردش خون حرکت می‌کند. این مسیرها می‌توانند بسته، سفت و باریک شوند و مانع از جریان پیوسته خون شوند. اگر عروق خونی مسدود یا باریک شود، حرکت خون ممکن است کند شود. این تاخیر در جریان خون موجب علائم سردی پا می‌شود.

گردش خون ضعیف می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. داشتن سبک زندگی کم‌تحرک یا نشستن پشت میز در تمام طول روز می‌تواند گردش خون در پاها را کاهش دهد و موجب سردی پاها شود. مصرف تنباکو نیز می‌تواند رسیدن خون را به تمام قسمت‌های بدن دشوارتر کند، بنابراین، افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر از سردی پاها شکایت کنند.

تیروئید غده پروانه‌ای‌شکلی در گردن است که ممکن است علت سردی پاهای شما باشد. این غده هورمون‌هایی را تولید می‌کند که تقریباً بر همه ارگان‌های شما تاثیر می‌گذارد. این هورمون‌ها همچنین به تبدیل غذا و اکسیژن به انرژی کمک می‌کنند.

کم‌کاری تیروئید ناشی از کم‌کاری غده تیروئید است که سطح پایینی از هورمون تیروئید را تولید می‌کند و بر متابولیسم بدن تأثیر منفی دارد. متابولیسم بدن بر گردش خون، ضربان قلب و دمای بدن تاثیر می‌گذارد، بنابراین، هر چیزی که بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارد و موجب کم‌کاری تیروئید شود، می‌تواند به سردی پاها منجر شود. افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است نسبت‌ به سرما حساس‌تر باشند و علائم دیگری مانند خستگی، اضافه وزن و مشکلات حافظه را تجربه کنند.

رینود موجب می‌شود بدن نسبت‌به سرما واکنش بیش‌ازحدی نشان دهد. وقتی دما کاهش پیدا می‌کند، انگشتان دست و پا ممکن است احساس بی‌حسی و یخزدگی کنند. حتی گاهی اوقات رنگ آن‌ها تغییر می‌کند و ابتدا رنگ‌پریده و سپس آبی می‌شود. با گرم شدن، پاها ممکن است احساس سوزش کند و قرمز شود. آب‌وهوای سرد، تهویه مطبوع، استرس و اضطراب می‌توانند موجب این حملات شوند.

اگر دچار رینود باشید، سرخرگ‌های دست و پا دچار اسپاسم می‌شوند و باریک می‌شوند. این امر باعث کاهش جریان خون در انگشتان دست و پا و گاهی بینی، لب‌ها، گوش‌ها و نوک سینه‌ها می‌شود. رینود در آب‌وهوای سرد شایع‌تر است و زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند. دو نوع رینود وجود دارد:

۱. رینود اولیه (که بیماری رینود نامیده می‌شود) و شایع‌ترین نوع رینود است و علائم خفیف‌تری دارد.

۲. رینود ثانویه (که پدیده رینود یا سندرم رینود نیز نامیده می‌شود). رینود ثانویه ممکن است جدی‌تر باشد و در سنین بالاتر بروز کند. تعدادی از موارد مختلف ماند لوپوس، آرتریت روماتوئید، صدمه‌ها یا سندرم تونل کارپال می‌تواند موجب آن شوند. داروهایی مانند بتابلاکرها و برخی از داروهای میگرن نیز می‌توانند موجب سندرم رینود شوند.

سردی پاها می‌تواند نشانه کم‌خونی باشد. این بدان معنا است که بدن شما سلول‌های قرمز خون کافی ندارد یا آن‌ها به اندازه کافی سالم نیستند که وظیفه بردن اکسیژن از ریه‌ها یا بقیه بدن شما را انجام دهند. کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولات یا بیماری مزمن کلیوی می‌تواند موجب کم‌خونی شود.

بیماری بورگر نادر است، اما اگر سیگار می‌کشید یا تنباکو می‌جوید و پاهای شما سرد است، این امر می‌تواند علت سردی پاهای شما باشد. این بیماری که با مصرف تنباکو ارتباط دارد، موجب تورم عروق خونی دست و پا می‌شود. این مسئله جریان خون را کند می‌کند و می‌تواند موجب لخته شدن خون و عفونت شود. در صورت داشتن علائم بیماری بورگر به پزشک مراجعه کنید. این بیماری در مردان و در افراد کمتر از ۴۵ سال شایع است. تنها درمان برای بورگر قطع کامل استعمال دخانیات است.

سایر اختلالات عصبی نیز ممکن است علت سردی منظم پا باشند. آسیب عصبی ممکن است ناشی از ضربه یا آسیب مانند یخ‌زدگی شدید یا به دلیل بیماری زمینه‌ای باشد. نوروپاتی محیطی همچنین ممکن است به دلیل بیماری کبد یا کلیه، عفونت یا ژنتیک ایجاد شود. این وضعیت معمولاً باعث علائم دیگری ازجمله بی‌حسی و گزگز می‌شود.

کلسترول بالا می‌تواند به تشکیل پلاک‌ درون رگ‌ها منجر شود و این امر می‌تواند گردش خون پاها را کاهش دهد و منجر به سردی پا شود. برخی از بیماری‌های قلبی نیز می‌توانند باعث سردی پا شوند.

داشتن استرس یا اضطراب شدید می‌تواند موجب سردی پا شود. یکی از پاسخ‌های طبیعی بدن به استرس یا عصبی بودن پمپاژ آدرنالین به جریان خون است. آدرنالین موجب انقباض رگ‌های خونی محیطی می‌شود که جریان خون را به بیرونی‌ترین نواحی بدن کاهش می‌دهد. این پاسخ انرژی را ذخیره می‌کند و بدن را برای آسیبی آماده می‌کند که ممکن است درنتیجه‌ی موقعیت پراسترس رخ دهد.

دنیای مدرن مملؤ از عوامل استرس‌زا است، اما بسیاری از آن‌ها بدن را درمعرض خطر فوری قرار نمی‌دهند، بنابراین این واکنش محافظتی احتمال دارد درصورتی‌که موجب سردی دائمی پاها یا دست‌ها شود، بیشتر از اینکه مفید باشد، مضر باشد. کاهش استرس و تنش ممکن است به کاهش علائم در این موارد کمک کند.

برخی از داروها به خاطر تداخل با گردش خون می‌توانند موجب سردی پاها شود. داروهایی که می‌توانند موجب سردی پاها شوند، عبارتند از:

• بتا-بلاکرها (برای درمان فشار خون بالا )
• ارگوتامین (برای درمان سردرد)
• پزودوافدرین (برای درمان سرماخوردگی)

ازآن‌جایی که علائم سردی پا می‌تواند به سایر بیماری‌ها یا داروهایی که مصرف می‌کنید، مربوط باشد، پزشک برای تشخیص در ابتدا اطلاعاتی درمورد سابقه پزشکی شما جمع‌آوری می‌کند. او در ادامه معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و به دنبال آسیب عصبی یا آسیب‌هایی می‌گردد که می‌تواند موجب سردی پا شود. همچنین آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون برای تشخیص کم‌خونی یا کم‌کاری غده تیروئید یا آزمایش‌های تصویربرداری برای رد احتمال بیماری قلبی ممکن است انجام شود.

روش‌های مختلفی برای درمان سردی پا وجود دارد. می‌توانید با مدیریت هر گونه بیماری زمینه‌ای که موجب سردی پا می‌شود، سردی پا را درمان کنید. اگر سردی پا نتیجه دارویی است که مصرف می‌کنید، خودسرانه مصرف آن را قطع نکنید. ابتدا، با پزشک درمورد علائم خود صحبت کنید و او تصمیم می‌گیرد که باید مصرف دارو را ادامه دهید یا نه.

• جوراب گرم بپوشید و از راه رفتن با پای برهنه پرهیز کنید.
• به‌طور منظم ورزش کنید.
• از استعمال دخانیات پرهیز کنید (نیکوتین رسیدن خون به دست و پاها را دشوارتر می‌کند).
• رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و منابع غذایی حاوی آهن، ویتامین B12 و فولات را مصرف کنید.
• هنگام دراز کشیدن پاهای خود را به کمک بالش بلند کنید.
• آب بنوشید.
• کلسترول خود را ازطریق رژیم غذایی و دارو کاهش دهید.
• استرس خود را کاهش دهید.

سردی پا می‌تواند آزاردهنده باشد. در این حالت، درحالی‌که بقیه بدن شما گرم است، پاهای شما گرم نیستند. ممکن است درد خفیفی را در پاهای خود تجربه کنید تا زمانی که دمای پاهایتان به دمای بقیه قسمت‌های بدنتان برسد. سردی پا می‌تواند موقتی باشد، اما بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان حاصل کنید سردی پاهای شما نشانه بیماری جدی نیست. با اقدامات ساده ای مانند پوشیدن جوراب، دنبال کردن رژیم غذایی متعادل، ورزش، مدیریت استرس و اجتناب از استعمال دخانیات می‌توانید از سردی پاها رهایی پیدا کنید.