سطح پایین سروتونین احتمالاً عامل کووید طولانی است

اگرچه تئوری‌ها فراوان است، هنوز توضیح روشنی برای این موضوع وجود ندارد که چگونه عفونت ویروس کرونای عامل دنیاگیری کووید ۱۹ یا SARS-CoV-2 باعث مشکلات پایدار در تمرکز، توجه و حافظه می‌شود.

اکنون پژوهشگران احتمال جدیدی را مطرح کرده‌اند: التهاب در پاسخ به عفونت SARS-CoV-2 موجب کاهش سروتونین می‌شود. سروتونین، پیام‌رسانی شیمیایی است که در تنظیم خلق‌و‌خو، گوارش و عملکردهای بی‌شمار دیگر نقش دارد. و کاهش آن موجب مشکلات شناختی می‌شود.

پژوهش جدید که در مجله‌ی Cell منتشر شده است، با مشاهدات پژوهشگران سیستم بهداشت دانشگاه پنسیلوانیا آغاز شد: افرادی که دچار علائم کووید طولانی بودند، درمقایسه‌با افرادی که به‌کلی از عفونت بهبود پیدا کرده بودند، دارای سطوح پایین‌تر سروتونین در خون خود بودند.

به‌نوشته‌ی ساینس، مطالعه جدید که بیشتر بر آزمایش روی موش‌ها متکی است، به همه سؤال‌ها پاسخ نمی‌دهد. به‌عنوان مثال، سروتونین فقط در خون حیوانات کم می‌شود و نه در مغز آن‌ها و این موضوع توضیح‌های ا‌حتمالی برای نحوه اعمال اثرات عصبی شناختی سروتونین را پیچیده می‌کند. همچنین مشخص نیست آزمایش‌های حیوانی این تیم تاچه حد منعکس‌کننده علائم کووید طولانی‌مدت در انسان هستند.

برای کشف این موضوع، پژوهشگران گروهی از موش‌ها را به ویروس SARS-CoV-2 آلوده و به گروه دیگر دارویی تزریق کردند که واکنش التهابی مشابهی را موجب می‌شود. هر دو درمان باعث کاهش سروتونین خون شد.

پژوهشگران مکانیسم‌های متعدد پشت‌صحنه کاهش سروتونین خود را شناسایی کردند. اول، ویروس یا درمان دارویی مانع از جذب تریپتوفان موجود در غذا در روده موش‌ها شد. (تریپتوفان نوعی پیش‌ساز سروتونین است که در بسیاری از غذاها ازجمله ماهی و لبنیات وجود دارد.) ثانیاً، این امر انتقال مولکول را ازطریق پلاکت‌های خون مختل کرد. در نهایت، فعالیت آنزیم تجزیه‌کننده سروتونین نیز افزایش پیدا کرد.

حافظه موش‌های مورد آزمایش نیز ارزیابی شد. دانشمندان اشیایی مانند چسب ماتیکی و گیره کاغذ را در قفس حیوانات قرار دادند و سپس شیء جدیدی اضافه کردند. ازآنجا که موش‌ها اشیاء جدید را ترجیح می‌دهند، حیواناتی که حافظه بهتری دارند، سریع‌تر علاقه خود را به موارد آشنا از دست می‌دهند. طبق این آزمایش، موش‌های آلوده‌ به ویروس و موش‌های دریافت‌کننده داروهای محرک التهاب، حافظه ضعیف‌تری داشتند و تجزیه‌وتحلیل بافت مغز آن‌ها کاهش فعالیت در هیپوکامپ را نشان داد. هیپوکامپ ناحیه‌ای از مغز است که با حافظه ارتباط دارد.

پژوهشگران تفاوتی در سطح سروتونین مغز موش‌های مورد مطالعه پیدا نکردند و تفاوت فقط در سطح سروتونین خون قابل مشاهده بود. کریستوف تایس از دانشکده پزشکی پرلمن می‌گوید کاهش سروتونین محیطی که در خارج از مغز و نخاع در گردش است، ازطریق کاهش فعالیت عصب واگ روی هیپوکامپ اثر می‌گذارد. عصب واگ مجموعه‌ای از رشته‌های عصبی است که اطلاعات را از سراسر بدن به مغز می‌فرستد.

چندین یافته مطالعه نشان می‌دهد نتایج مشاهده‌شده در موش‌ها می‌تواند برای درک کووید طولانی در انسان مهم باشد. بیماران مبتلا به کووید طولانی سطح تریپتوفان پایینی در خون خود دارند. تجزیه‌و‌تحلیل نمونه‌های مدفوع، آر‌ان‌ای ویروس عامل کووید ۱۹ را در تعدادی از بیماران شناسایی کرد که می‌تواند نشانگر ماندگاری ویروس در سیستم گوارشی و ایجاد اختلال در جذب تریپتوفان باشد.

کارشناسان مستقل هشدار می‌دهند تئوری مطرح‌شده در ارتباط با کاهش سطح سروتونین و علائم کووید طولانی نقایصی دارد. جفری مایر، عصب‌شناس مرکز اعتیاد و سلامت روان دانشگاه تورنتو می‌گوید: «سروتونین محیطی جدا از سروتونین مغز است.» او شک دارد که کاهش سروتونین محیطی بتواند علائم بیماران را توضیح دهد. با‌این‌حال، به گفته‌ی وی، از آن‌جا که سطح سروتونین مغز تحت‌تاثیر غلظت تریپتوفان خون قرار دارد، کاهش تریپتوفان ممکن است با کووید طولانی ارتباط داشته باشد.

پژوهشگران مطالعه‌ی حاضر به دنبال آزمایش این موضوع هستند که آیا مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین یا رژیم‌های غذایی حاوی مکمل تریپتوفان می‌تواند موجب بهبود اختلالات طولانی‌مدت کووید ۱۹ شود یا خیر.

افراد شرکت‌کننده در مطالعه، دارای طیف وسیعی از علائم کووید طولانی بودند و فقط دچار اختلالات شناختی نبودند، بنابراین مشخص نیست کدام زیرمجموعه از بیماران ممکن است از درمان‌های افزایش‌دهنده سطح تریپتوفان یا سروتونین سود ببرند. کووید طولانی احتمالاً انواع مختلفی دارد و سروتونین پایین ممکن است مشخصه یکی از انواع آن باشد.