شناسایی ناحیه‌ای از مغز که تجربه آگاهانه از آن منشأ می‌گیرد

پژوهشی جدید بینش‌هایی درباره این ایده پیچیده‌ی آگاهی ارائه می‌کند: بین آنچه مغز درک می‌کند و آنچه آگاهانه نسبت‌به آن آگاه هستیم، تفاوت وجود دارد.

گروه پژوهشی از دانشگاه عبری اورشلیم و دانشگاه کالیفرنیا فعالیت پایدار مغز را در ناحیه گیجگاهی پس‌سری قشر بینایی در پشت مغز ثبت کردند. به‌نوشته‌ی وب‌سایت ساینس آلرت، درحالی‌که این فعالیت حدود ۳۰۰ میلی‌ثانیه پس از محرک بصری اولیه به ۱۰ تا ۲۰ درصد سطح اولیه خود کاهش پیدا کرد، الگوی فعالیت حین مشاهده محرک همچنان باقی ماند. این درحالی بود که در نواحی دیگر مغز کل اطلاعات در عرض نیم ثانیه (۵۰۰ میلی‌ثانیه) ناپدید شد.

طبق استدلال پژوهشگران، ناحیه گیجگاهی پس‌سری همان جایی است که در آن نه تنها متوجه چیزی می‌شویم، بلکه همچنین درمی‌یابیم که درحال توجه به آن هستیم. با تغییر محرک بصری (مجموعه‌ای از تصاویر) فعالیت مغز نیز تغییر می‌کرد. برای شناسایی الگوهای موجود در داده‌ها از الگوریتم‌های یادگیری ماشین استفاده شد.

ده بیمار مبتلا به صرع برای مطالعه در نظر گرفته شدند. قرار بود الکترودهایی درون جمجمه‌ی بیماران مذکور کاشته شود. الکترودها در مقایسه‌ با سایر روش‌های اسکن مغز که از بیرون عمل می‌کنند، امکان اندازه‌گیری دقیق‌تر فعالیت مغز را فراهم می‌کنند.

پژوهشگران نمی‌توانند با اطمینان بگویند که یافته‌های آن‌ها چه ارتباطی با آگاهی دارد، اما پیشنهاد می‌کنند که فعالیت پایدار در قشر بینایی می‌تواند به شکل بازخورد به قشر پیش‌پیشانی که در آن افکار و اعمال مدیریت می‌شوند، منتقل شود.

بحث‌های علمی زیادی دراین‌باره وجود دارد که فرایند آگاهی چگونه می‌تواند دچار اشکال شود. برای مثال، در پی آسیب دیدن یک نیمکره مغز پس از سکته، برخی افراد دچار غفلت یکطرفه می‌شوند. در این وضعیت، افراد مبتلا فقط نیمی از تصویر یا صحنه را به شکل آگاهانه ادراک می‌کنند، اما ازنظر عاطفی به کل آن واکنش نشان می‌دهند.

برای دستیابی به درک بهتری از آگاهی، به پژوهش‌های بیشتری نیاز داریم. درک این موضوع درنهایت به دانشمندان کمک خواهد کرد تا دریابند که در سیستم شناختی و مغز بیماران مبتلا به مواردی مانند غفلت یک سویه چه مشکلی بروز کرده است.

این پژوهش در مجله‌ی Cell Reports منتشر شده است.