اگر با مشکلات گوارشی نظیر نفع، یبوست یا معده‌درد دست‌و‌پنجه نرم می‌کنید، احتمالاً قبلاً درمان‌های مختلفی را امتحان کرده‌اید. ممکن است در جست‌وجو به‌دنبال درمانی برای مشکل هضم خود با ادعاهایی در‌این‌باره رو‌به‌رو شده باشید که نوشیدن چای می‌تواند به حل مشکل شما کمک کند. اما آیا چای واقعا به هضم غذا کمک می‌کند یا فقط یک افسانه بازاریابی است؟
لایوساینس پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه را بررسی کرده و با کارشناسان درمورد سلامت گوارش و اینکه آیا چای به هضم غذا کمک می‌کند یا نه، صحبت کرده است. لایوساینس همچنین به این مسئله پرداخته است که چای چگونه می‌تواند به سلامت دستگاه گواشی کمک کند و چگونه می‌توانید این نوشیدنی را به روشی ایمن در برنامه روزانه خود بگنجانید.
منظور از هضم خوب چیست؟
دستگاه گوارش از تمام قسمت‌هایی از بدن تشکیل شده است که در خوردن و هضم غذا نقش دارند. هدف کلی این سیستم این است که غذایی را که می‌خورید، بگیرد و بخشی از آن را به انرژی و بخشی از آن را به مواد زائد تبدیل کند که از بدن دفع می‌شود. وقتی یکی از بخش‌های این سیستم مانند معده یا روده به درستی کار نمی‌کند، ممکن است احساس ناراحتی یا نفخ کنید. مشکلات گوارشی می‌تواند به دلایل متعددی ازجمله موارد زیر ایجاد شود:
- عدم تحمل غذایی
- استرس
- مشکلات خواب
- آلرژی
- الکل
- مشکلات مرتبط با رژیم غذایی
- تغییر در روال همیشگی
- عدم ورزش
- بیماری‌های مزمن
در درازمدت، مشکلات گوارشی ممکن است حتی به مشکلات سلامتی ازقبیل آرتریت یا دیابت منجر شود، بنابراین باید سلامت گوارشی خود را جدی بگیرید.
اگر دچار مشکلات هضم هستید، همیشه بهترین کار این است که با پزشک صحبت کنید تا ریشه مشکل رفع شود. اگرچه، اگر می‌خواهید به‌تنهایی مشکل را حل کنید، مواردی وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید. آدیلیا رنی گوتیرز، متخصص تغذیه در شرکت Yhorlife می‌گوید: «برخی افراد مستعد دچار شدن به مشکلات هضم هستند. باید با مصرف پروبیوتیکی که از رشد بی‌رویه باکتری‌های نامناسب در روده جلوگیری می‌کند، شروع کنید. سپس مصرف غذاهای پر از فیبر را افزایش دهید و مصرف الکل و کربوهیدرات‌های تصیفه‌شده و همچنین استرس خود را کاهش دهید.»
یکی دیگر از راه‌های بهبود سلامت گوارشی نوشیدن چای است.
آیا چای به هضم غذا کمک می‌کند؟
دکتر کلیان پتروچی، متخصص سلامت روده می‌گوید: «چای می‌تواند به هضم غذا کمک کند. طبق مطالعه مروری که سال ۲۰۱۹ در مجله‌ی Nutrients منتشر شد، نوشیدن چای می‌تواند میکروبیوم روده را درجهت مثبت تنظیم کند و به رفع عدم توازن باکتری‌ها که ناشی از چاقی و رژیم غذایی پر از چربی است، کمک کند. چای سیاه و چای اولونگ دو چای محبوبی بودند که این اثرات را موجب شدند.»
درحالی‌که برخی از چای‌ها می‌توانند به تسکین و تثبیت سیستم گوارشی کمک کنند، تأثیر چای‌های دیگر کمتر است. گوتیرز می‌گوید: «برخی از انواع چای‌ها می‌توانند به هضم کمک کنند. چای‌های حاوی فلاونوئید دستگاه گوارش را آرام می‌کنند.» اشلی بنیستر از شرکت Noom می‌افزاید: «نوشیدن چای بسته به نوع آن، می‌تواند به هضم غذا کمک کند. برای مثال، چای سیاه حاوی تیروبیگین‌ها است که احتمال دارد با کاهش التهاب و بهبود تحرک دستگاه گوارش به هضم کمک کند.»
علم در مورد چای و هضم غذا چه می‌گوید؟
مطالعات متعددی به‌منظور بررسی اثرات نوشیدن چای روی سیستم گوارشی انجام شده است.
در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۵ در مجله‌ی Scientific Reports منتشر شد، پژوهشگران دریافتند که مصرف چای سبز می‌تواند هضم و جذب نشاسته را بهبود بخشد و بنابراین عملکرد سیستم گوارشی را بهتر کند.
مطالعه‌ی دیگری که سال ۲۰۱۵ در مجله‌ی Drug Metabolism Reviews منتشر شد، نشان داد فلاونوئیدها که در مقادیر بالایی در بسیاری از چای‌ها وجود دارند، می‌توانند به تنظیم و آرام کردن فرایند هضم کمک کنند.
چای‌های خاصی مانند چای زنجبیل، چای نعناع و چای رازیانه ممکن است به‌ویژه مفید باشند. مطالعات منتشرشده در مجله‌های European journal of gastroenterology & hepatology و hytomedicine: international journal of phytotherapy and phytopharmacology نشان داده‌اند که زنجیبل، نعناع و رازیانه دارای خواص منحصر‌به‌فردی هستند که می‌توانند سلامت گوارش را بهبود بخشند؛ اگرچه مطالعات معدودی به‌طور‌خاص برای کشف فواید این چای‌ها انجام شده است.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که نوشیدن چای می‌تواند به سلامت طولانی‌مدت گوارش منجر شود. برای مثال، مطالعه‌ای که در مجله‌ی The American journal of clinical nutrition منتشر شد، نشان داد احتمالاً ایجاد سرطان در دستگاه گوارش افرادی که مقدار متوسطی چای می‌نوشند (حدود سه بار در هفته و به مدت بیش از شش ماه)، در‌مقایسه‌با افرادی که چای نمی‌نوشند، کمتر است.
بهترین چای‌ها برای سلامت دستگاه گوارش کدام‌اند؟
به‌نظر می‌رسد نوشیدن چای فوایدی برای دستگاه گوارش داشته باشد. بنابراین، توصیه کارشناسان در سطح عملی چیست؟ به‌گفته‌ی گوتیرز چای‌های مفید برای هضم عبارت‌اند از:
- چای سیاه
- چای سبز
- چای رازیانه
- چای زنجبیل
- چای کامبوچا
درحالی‌که نشان داده شده که چای به هضم کمک می‌کند، پتروچی نوشیدنی دیگری را پیشنهاد می‌کند. او می‌گوید:
پیشنهاد می‌کنم عصاره استخوان بنوشید که تجربه‌ای مشابه تجربه نوشیدن چای است. عصاره استخوان طعمی قوی دارد و حاوی گلوتامین است و ماده مغذی کلیدی‌ای محسوب می‌شود که سوراخ‌های پوشش روده را ترمیم می‌کند. همچنین پُرکردن روده با باکتری‌های خوب یا مفید برای کاهش باکتری‌های بد یا بیماری‌زا بسیار مهم است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم برای سلامت روده به‌جای غذاهای پر از قند و به‌شدت فرآوری‌شده، عصاره استخوان مصرف کنید.
به‌نظر می‌رسد متخصصان گوارش و پژوهش‌های انجام‌شده موافق این موضوع هستند که: چای به سلامت گوارش شما کمک می‌کند. به‌طور خاص، چای سبز و چای سیاه دارای مقادیر زیادی از فلاونوئیدها هستند که می‌توانند به عملکرد بهینه دستگاه گوارش کمک کنند، درحالی‌که چای‌های گیاهی دیگر اغلب حاوی عناصری هستند که می‌تواند به سلامت کلی و طولانی‌مدت دستگاه گوارش کمک کند.
اما درحالی‌که چای راه خوبی برای بهبود سلامت گوارش شما است، درمان مشکلات گوارشی نیست. اگر دچار مشکلات گوارشی مداومی هستید، پیشنهاد می‌کنیم برای پیدا کردن ریشه مشکل به پزشک مراجعه کنید.
نظرات