اهدای منظم خون مزیت پنهان عجیبی دارد که درباره آن نمی‌دانستیم
اغراق نیست اگر بگوییم اهدای خون می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد. اکنون، پژوهشگران مزیت عجیبی برای اهداکننده پیدا کرده‌اند: مراجعه مکرر به بانک خون، مقدار برخی مواد شیمیایی همیشگی جاری در خون را کاهش می‌دهد.
درحالی‌که دانشمندان مطمئن نیستند که مواد پرفلوئوروآلکیل و پلی فلوئوروآلکیل (PFAS) که به‌طور گسترده استفاده می‌شوند ممکن است چقدر خطرناک باشند، گاهی آنها را «مواد شیمیایی همیشگی» می‌خوانند؛ زیرا معمولاً در طبیعت تجزیه نمی‌شوند.
پژوهشگران ۲۸۵ آتش‌نشان مشغول کار در استرالیا را آزمایش کردند. برخی از آنها در طول ۱۲ ماه خون و پلاسما اهدا کرده بودند. آتش‌نشان‌ها معمولاً ازطریق کف آتش‌نشانی درمعرض PFAS قرار می‌گیرند و سطح این مواد در خون آنها معمولاً بیشتر از سطح آن در خون جمعیت عمومی است. رابین گازیوروسکی، متخصص هماتولوژی از دانشگاه مک‌کواری استرالیا می‌گوید:
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد اهدای منظم خون یا پلاسما درمقایسه‌با گروه کنترل موجب کاهش معناداری در سطح PFAS خون شد. درحالی‌که هر دو مداخله در کاهش سطح PFAS مؤثر هستند، اهدای پلاسما مؤثرتر و با ۳۰ درصد کاهش در سطح این مواد همراه بود.
این اولین‌باری است که راهی برای کاهش PFAS خون پیدا شده و همه این‌ها به‌دلیل عملی نیکوکارانه است که به سود جامعه است و نه درمان دارویی یا رویه پیچیده‌ای که باید در بیمارستان‌ها انجام شود.
در طول مدت مطالعه، گروهی متشکل از ۹۵ آتش‌نشان هر ۱۲ هفته خون اهدا کردند و ۹۵ آتش‌نشان نیز هر ۶ هفته پلاسما اهدا کردند؛ درحالی‌که ۹۵ آتش‌نشان خون یا پلاسمایی اهدا نکردند. سطوح PFAS در خون گروه آخر بدون تغییر باقی ماند.
ازآن‌‌جاکه PFAS به پروتئین‌های سرم خون متصل می‌شود، به‌نظر می‌رسد کاهش مقدار آن جزء از خون می‌تواند به‌مرورزمان سطح PFAS را کاهش دهد؛ اگرچه این مطالعه مقدماتی است و باید تجزیه‌و‌تحلیل‌های بیشتری روی گروه‌های بزرگ‌تری از مردم انجام شود. مارک تیلور، دانشمند محیط‌زیست در دانشگاه مک‌کواری می‌گوید:
درحالی‌که این مطالعه اثرهای PFAS بر سلامتی یا مزیت‌های بالینی کاهش سطوح آن را در آتش‌نشان‌ها نشان نداده است، این سؤالات ارزش بررسی بیشتر را دارند تا پیامدهای سلامتی حاصل از مواجهه (با این مواد) و درمان را بهتر درک کنیم.
مواد PFAS به‌هیچ‌عنوان مشکلی مختص آتش‌نشانان نیستند. آنها را می‌توان در همه‌چیز از رنگ گرفته تا ظروف پیدا کرد و قبلاً به ارتباط بالقوه‌ی آنها با مشکلات سلامتی ازجمله چاقی و دیابت و برخی سرطان‌ها اشاره شده است.
مواد شیمیایی مذکور نه‌تنها به بدن ما نفوذ می‌کنند؛ بلکه به برخی از دورافتاده‌ترین نقاط روی زمین نیز می‌رسند. همان‌طورکه از نام مستعار آنها (مواد شیمیایی همیشگی) پیدا است، این مواد برای مدت طولانی باقی می‌مانند؛ بنابراین باید درباره‌ی آنها بیشتر بدانیم.
اولین نتایج امیدوارکننده است و گام بعدی انجام آزمایش‌هایی روی گروه‌های متنوع‌تری از افراد برای مشخص‌کردن این مسئله است که آیا گروه‌های خاصی که بیشتر درمعرض این مواد قرار دارند ممکن است از اهدای پلاسما و خون بهره بیشتری ببرند یا خیر. میک تیسبوری، از سرویس خدمات آتش‌نشانی ویکتوریا در استرالیا می‌گوید:
آتش‌نشانان اغلب سلامتی و امنیت دیگران را درمقایسه‌با سلامت و امنیت خود در اولویت قرار می‌دهند؛ بنابراین، موجب خوشحالی است که نتایج این مطالعه بتواند برای بهبود سلامتی آتش‌نشان‌هایی استفاده شود که به‌خاطر این کار اجتماعی مهم سطوح PFAS در خون آنها بالا می‌رود. همچنین مهم است از آتش‌نشان‌هایی سپاسگزاری کنیم که داوطلبانه زمان خود را صرف شرکت در این مطالعه مهم کردند. یافته‌ها نه‌تنها برای جامعه آتش‌نشان‌ها، بلکه برای افرادی مفید خواهد بود که در بخش‌های پرخطر کار می‌کنند و درمعرض مواد PFAS قرار می‌گیرند.
این پژوهش در مجله‌ی JAMA Network Open منتشر شده است.
نظرات