تمرین قدرتی شدید درد زانو را تسکین نمی‌دهد

به میلیون‌ها بیمار مبتلا به آرتروز (استئوآرتریت) زانو گفته می‌شود ورزش کنند. مطالعه‌ی جدیدی نشان می‌دهد ممکن است هر نوع ورزشی در این زمینه مفید نباشد.

ایده چنان منطقی به نظر می‌آید که به‌ندرت مورد سؤال قرار می‌گیرد: ورزش با تقویت عضلات اطراف زانو به بیماران مبتلا به آرتروز کمک و حرکت مفصل ملتهب را آسان‌تر می‌کند و از درد آن می‌کاهد.

به گزارش نیویورک ‌تایمز، تقریبا ۴۰ درصد از آمریکایی‌های بالای ۶۵ سال دچار آرتروز زانو هستند و به بیماران گفته می‌شود ورزش‌هایی انجام بدهند. کالج روماتولوژی و بنیاد آرتروز آمریکا انجام تمرینات قدرتی را برای بهبود علائم توصیه می‌کند. استفان مسیه، استاد بیومکانیک دانشگاه ویک فارست آمریکا، به این توصیه اعتقاد داشت؛ اما تصمیم گرفت این تجویز را در کارآزمایی بالینی ۱۸ ماهه‌ای که شامل ۳۷۷ شرکت‌کننده می‌شد، مورد آزمون قرار بدهد. براساس نتایج مطالعه‌ی وی که به‌تازگی در مجله‌ی JAMA منتشر شده است، به نظر نمی‌رسد تمرین قدرتی به تسکین درد زانو کمک کند.

گروهی از شرکت‌کنندگان سه بار در هفته وزنه‌های سنگین بلند می‌کردند؛ درحالی‌که گروه دیگر تمرین قدرتی متوسط انجام می‌دادند. به گروه سوم توصیه‌هایی در مورد زندگی سالم ارائه شد و دستورالعمل‌هایی درباره‌ی مراقبت از پا، تغذیه، مدیریت داروها و روش‌های بهتر خواب دریافت کردند.

دکتر مسیه انتظار داشت گروهی که وزنه‌های سنگین بلند می‌کردند، بهتر از بقیه عمل کنند و شرکت‌کنندگانی که فقط مشاوره دریافت می‌کنند، شاهد بهبود درد زانو نباشند؛ اما نتایج در هر سه گروه یکسان بود. همه‌ی افراد از جمله گروهی که فقط مشاوره دریافت کرده بودند، اندکی کاهش درد را گزارش می‌کردند.

ممکن است انتظار داشته باشید گروه ورزش مقداری کاهش درد داشته باشند؛ اما چرا گروهی که ورزش نمی‌کردند نیز در این زمینه بهبودی را گزارش کردند؟ به گفته‌ی دکتر مسیه، ممکن است اثر دارونما بتواند احساس بهتر آن‌ها را توضیح بدهد؛ یا می‌تواند چیزی باشد که دانشمندان آن را «بازگشت به میانگین» می‌نامند: علائم آرتروز معمولا نوسان دارد و کاهش و افزایش پیدا می‌کند و مردم معمولا زمانی‌که در اوج درد قرار دارند، به‌دنبال درمان هستند. وقتی درد کاهش پیدا می‌کند - که در هر صورت اتفاق خواهد افتاد - بهبودی را به درمان نسبت می‌دهند.

دکتر آدولف یتس، نایب‌رئیس جراحی ارتوپدی دانشکده پزشکی دانشگاه پیتسبرگ که در این مطالعه نقشی نداشت، می‌گوید: «سیر طبیعی آرتروز زانو شامل افزایش و کاهش علائم است. این همان چیزی است که مطالعه‌ی مداخلات آرتروز زانو را دشوار می‌‌کند.»

به استدلال دکتر دیوید فلسون، استاد پزشکی دانشگاه بوستون، این مطالعه نشان نداد که تمرینات قدرتی بی‌فایده است. وی می‎‌گوید کارآزمایی نشان داد که تمرین قدرتی بسیار شدید مفید نیست و در واقع ممکن است مضر باشد؛ خصوصاً اگر زانوهای مبتلا به آرتروز به سمت داخل یا خارج خم شوند که معمولا اتفاق می‌افتد.

عضلات قوی مانند گیره عمل می‌کنند و فشار را روی مناطق کوچکی از زانو قرار می‌دهند که هنگام راه رفتن بیشترین بار را تحمل می‌کنند. وقتی دکتر فلسون داده‌های مطالعه را به‌دقت بررسی کرد، نشانه‌هایی پیدا کرد که گروه ورزش شدید، اندکی درد بیشتر و عملکرد بدتر تجربه کرده بودند.

دکتر رابرت مارکس، استاد جراحی ارتوپدی در کالج پزشکی وایل کرنل نیویورک، می‌گوید بیماران معمولا دربرابر توصیه‌های ورزشی مقاومت می‌کنند. آن‌ها به‌دنبال دلیلی برای ورزش نکردن هستند و می‌پرسند: آیا ورزش موجب می‌شود آرتروز من بهتر شود؟ آیا بهتر شدن در تصاویر اشعه ایکس زانو دیده می‌شود؟ او به آن‌ها می‌گوید پاسخ سؤالات آن‌ها منفی است؛ اما ورزش مفاصل را تثبیت می‌کند. ورزش به اندازه‌ی داروهای ضد التهاب دربرابر درد مؤثر نیست؛ اما بخشی از درمان آرتروز است.

در مطالعات گذشته، شرکت‌کنندگان از وزنه‌هایی استفاده کرده بودند که بسیار کمتر از چیزی بود که توان بلند کردن آن را داشتند. آن کارآزمایی‌ها فقط ۶ تا ۲۴ هفته طول کشید و شرکت‌کنندگان بهبود اندکی در درد و عملکرد نشان دادند.

با وجود نتایج غیر منتظره مطالعه‌ی جدید، دکتر مسیه همچنان به بیماران توصیه می‌کند که ورزش کنند و می‌گوید این کار می‌تواند مانع از کاهش قدرت و قابلیت حرکت عضله شود؛ اما اکنون واضح به نظر می‌رسد که تمرینات قدرتی با وزنه‌های سنگین نسبت به روال‌های ورزشی متوسط با تکرارهای بیشتر و وزنه‌های سبک‌تر هیچ مزیت خاصی ندارد. وی خاطرنشان کرد آرتروز بیماری مزمنی است که کل مفصل را به‌تدریج تخریب می‌کند. اتفاقات زیادی در جریان است و این فقط تخریب غضروف‌ها نیست که رخ می‌دهد. وی افزود بهترین مداخله‌ی غیر دارویی برای درد آرتروز زانو ۱۰ درصد کاهش وزن و ورزش متوسط است.

دکتر مسیه اکنون در حال برنامه‌ریزی است تا در مطالعه‌ی آینده‌ی خود به امید پیشگیری از آغاز این بیماری ناتوان‌کننده، ترکیب کاهش وزن و ورزش را در افراد در معرض خطر ابتلا به آرتروز زانو مورد مطالعه قرار بدهد.