تایید ارتباط بین کمبود ویتامین D و ابتلا به اسکیزوفرنی در پژوهشی جدید

یک مطالعه‌ی بلندمدت روی ۲۶۰۲ فرد، ارتباط بین کمبود ویتامین D در زمان تولد و ابتلا به اسکیزوفرنی را در مراحل بعدی زندگی تایید می‌کند. اگرچه اغلب بیماران تا سن ۱۵ سالگی هیچ علامتی از این بیماری نشان نمی‌دهند ولی عصب‌شناسان از مدت‌ها قبل معتقد بوده‌اند که نقطه‌ی آغاز این بیماری از رحم مادر است. شواهدی هم در تایید این فرضیه موجود است اما مکانیسم‌های حقیقی آن همچنان ناشناخته مانده‌اند. از طرف دیگر نقش عوامل ژنتیکی در بروز این بیماری نیز تایید شده است. با این حال دور از انتظار نیست که حداقل در برخی از موارد، دیگر عوامل نیز در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشند.

ویتامین D برای جذب کلسیم در استخوان‌ها مهم است و کمبود آن می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی نظیر پوکی استخوان و راشیتیسم شود اما این تمام عملکردهای این ویتامین در بدن نیست. داده‌های اخیر نشان می‌دهند که این ماده‌ی مغذی می‌تواند نقشی در توسعه‌ی اسکیزوفرنی نیز داشته باشد. جان مک‌گراث نویسنده‌ی مقاله می‌گوید:

اسکیزوفرنی مجموعه‌ای از اختلالات مغزی است که هنوز هم به‌خوبی شناخته نشده‌اند و دارای ویژگی‌هایی نظیر توهم، هذیان و اختلالات شناختی است. مطالعه‌ی جدیدی که طی همین هفته منتشر شده، نشان می‌دهد که در یک جامعه‌ی بزرگ از نوزادان دانمارکی، احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی در هنگام بزرگسالی در آن‌هایی که در زمان تولد دارای کمبود ویتامین D بودند، ۴۴ درصد بیشتر بوده است.

در این مطالعه که در دانمارک انجام شد، از پایگاه اطلاعاتی ملی دانمارک که یک پایگاه داده‌ی ناشناس (اطلاعات مربوط به هویت افراد در آن موجود نیست) در مورد اطلاعات سلامتی افراد است و به‌منظور مطالعه‌ی روندها و آمارها ثبت می‌شود، استفاده شد. پژوهشگران ۲۶۰۲ فرد را پیدا کردند که در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۱ متولد شده بودند و در بزرگسالی بیماری اسکیزوفرنی در آن‌ها تشخیص داده شده بود. آن‌ها غلظت ویتامین D در نمونه‌های خون‌گرفته‌شده از این افراد در هنگام تولد را مورد بررسی قرار دادند و آن‌ها را با گروه‌های کنترل هم‌سن و هم‌جنسی که دچار اسکیزوفرنی نشده بودند، مقایسه کردند. نتیجه تفاوت آشکاری را نشان می‌داد: ویتامین D می‌تواند علت ۸ درصد از موارد اسکیزوفرنی در دانمارک باشد.

سرنخ این موضوع به مطالعه‌ای برمی‌گردد که در آن نشان داده شد ارتباط معنی‌داری بین متولد شدن در زمستان یا بهار (مواقعی از سال که در این مناطق میزان تابش خورشید کمتر از فصل‌های دیگر است) و افزایش ابتلا به اسکیزوفرنی وجود دارد. در این زمان‌ها نور خورشید به‌اندازه‌ای نیست که ویتامین D به‌‌اندازه‌ی کافی در بدن ساخته شود. پژوهشگران با این فرض که ممکن است علت موارد اسکیزوفرنی کمبود ویتامین D بوده باشد، برای بررسی بیشتر از پایگاه داده‌های دانمارک استفاده کردند. مک‌گراث گفت:

این بیماری بسیار جدی است و نباید در مورد آن هیچ سرنخی را نادیده گرفت. ما باید هر سرنخی را که می‌بینیم حتی اگر به‌نظر غیرمعمول یا غیرمحتمل بیاید، بررسی کنیم و وظیفه‌ی اصلی ما این است که از نقطه‌ی آغاز، از ابتلای افراد به بیماری اسکیزوفرنی پیشگیری کنیم و من فکر می‌کنم که تجربه‌ی ما در مورد ارتباط بین فولات و اسپینا بیفیدا (نوعی اختلال لوله عصبی) مثال خوبی بر تایید این فرضیه است که گاهی مداخلات ساده، آسان و ارزان می‌توانند مانع از بروز اختلالات مغزی شوند.

در مطالعات قبلی نیز وجود ارتباط ژنتیکی بین اسکیزوفرنی و اوتیسم و نیز ارتباط بین اوتیسم و کمبود ویتامین D در دوران جنینی تایید شده بود. البته این احتمال وجود دارد که این یافته‌های مهم، تفسیر کل ماجرا نباشند. اسکیزوفرنی در مناطقی که دارای سطح نسبتا بالاتری از تابش خورشید هستند، نیز شایع است و در افرادی که دارای سطح نرمال ویتامین D در هنگام تولد بوده‌اند، نیز مشاهده می‌شود.

اما با مشاهده‌ی این ارتباط، گروه پژوهشی قصد دارد که این فرضیه را بیشتر مورد بررسی قرار دهد به امید اینکه منجر به یافتن روش‌های ساده و موثری در زمینه‌ی پیشگیری حداقل برخی از موارد اسکیزوفرنی شود. مک‌گراث گفت:

گام بعدی این است که آزمایش‌های بالینی تصادفی با استفاده از مکمل‌های ویتامین D روی زنان بارداری که دچار کمبود ویتامین D هستند، انجام شود و تاثیر این ماده روی توسعه‌ی مغز جنین و خطر ابتلا به اختلالات عصبی نظیر اوتیسم و اسکیزوفرنی در او مورد بررسی قرار گیرد.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Scientific Reports منتشر شده است.