دانشمندان در آستانهی ورود به عصر جدیدی از رنگها هستند
بررسی عمیق جهان رنگها به لطف پیشرفتهای تکنولوژیکی طی دو دهه اخیر امکانپذیر شده است. محققان میگویند تحقیق اخیر میتواند روزنهی جدیدی بهسوی جهان رنگها بگشاید که در زمینههای مختلفی ازجمله پزشکی کاربرد خواهد داشت.
تیم کارو، یکی از محققان دانشگاه کالیفرنیا-دیویس، میگوید:
دانش تولید و درک و عملکرد رنگها میتواند به زمینههای پزشکی، امنیتی و طراحی لباس کمک کند.
باوجود اینکه تماشای جهان رنگی ساده است، اما رنگها میتوانند نقش مهمی در نحوه درک و ارتباط ما با محیط اطرافمان داشته باشند. حیوانات از رنگ بهعنوان ابزاری برای جفتگیری، فرار از شکارچیان یا اجتناب از انگلها استفاده میکنند. در واقع رنگ ابزاری برای بقا و تولیدمثل آنها است. اکنون هم با پیشرفت سریع تکنولوژیهای مرتبط از جمله اسپکتروفتومتری (طیفسنجی) و تصویربرداری دیجیتال، محققان امکان درک مکانیسم رنگها را دارند.
کارو میگوید:
اکنون ما میتوانیم نحوه تکامل استتار مبتنی بر درک بینایی حیوانات را درک کنیم.
این تحقیق جدید که حاصل همکاری تیم بینالمللی متشکل از ۲۷ محقق است، بینش جدیدی در مورد نحوه درک رنگ در انواع حیوانات و همچنین نحوه استفاده از آن برای تعامل با محیطزیست در اختیار محققان قرار داده است.
یک مطالعه نشان داد که زنبورهای وحشی پولیستس فوسکاتوس، قادر به تشخیص تفاوت بین چهره زنبورهای وحشی دیگر هستند. در گونههای دیگر زنبورهای وحشی به نام پولیستس دومینولا هم تشخیص الگوهای چهره بهخوبی قابل ملاحظه بود.
در مطالعهای دیگر محققان دریافتند که هر زنبور وحشی دارای الگوهای چهره منحصربهفردی است که بهخوبی میتواند برای ارزیابی مبارزه یا انتخاب از بین گونههای خود از آن بهره ببرد. تعداد نقاط سیاه در چهره زنبورهای وحشی نشاندهنده احتمال پیروزی یا شکست در یک مبارزه است. این قابلیت میتواند برای ارزیابی رقیب (عمدتا در جفتگیری) مورد استفاده قرار گیرد و هزینههای تلفات مبارزه بر سر جفت را کاهش دهد.
الیزابت تیببتس، یکی از محققان این تیم تحقیقاتی از دانشگاه میشیگان، میگوید:
رنگ، یک خصوصیت زیستشناختی کلیدی است. در طول سالهای فعالیت علمیام، در مورد تکامل فریب، سیستمهای حسی و شناختی زنبورهای وحشی چیزهای زیادی آموختهام.
درحالیکه تقلید اغلب بهترین شکل تملق در انسانها است، در قلمروی حیوانات میتواند تفاوت بین مرگ و زندگی را رقم بزند. یکی دیگر از مطالعات اخیر نشان میدهد که بیش از ۱۵۰ گونه مار با تقلید رگههای قرمز و زرد مارهای مرجانی سمی قادر به فریب شکارچیان خود هستند. اما محققان با استفاده از اطلاعات جغرافیایی، زیستمحیطی و رنگی قادر به تشخیص مارهای مرجانی واقعی شدند. این محققان همچنین دریافتند که این تقلید احتمالا پس از مواجه با مارهای مرجانی واقعی اتفاق افتاده است.
هنگامیکه جهان رنگها را در نظر بگیریم، متوجه میشویم رنگها خصوصا در حیوانات اقیانوسی، تفاوت اساسی بارنگهایی که ما میشناسیم دارند. تحقیق اخیر نشان میدهد که میگوهای دهان پا، چهار برابر بیش از انسان گیرندههای رنگی دارند. درحالیکه ما انسانها محدود به گیرنده رنگهای قرمز، سبز و آبی هستیم، میگوهای دهان پا، ۱۲ گیرنده دارند.
جاستین مارشال، یکی از محققان این مطالعه از دانشگاه کوئینزلند، میگوید:
برخی از حیوانات از فلورسنت استفاده میکنند یا رنگها را بهبود میبخشند. ما انسانها فلورسنت را دوباره اختراع کردهایم و از آن در وسایل فلورسانسی همچون قلمهای هایلایت یا در مواد شوینده استفاده میکنیم.
به نظر میرسد که رنگ در تکامل انسان نیز نقش داشته است، مطالعات انجامگرفته در مورد پوست، نشان میدهند که رنگ در تکامل انسانها نقش اساسی ایفا کرده است. این تحقیقات نشان میدهند که رنگ پوست تیرهتر میتواند بهعنوان ابزاری برای محافظ در مقابل پرتوهای مضر ماوراءبنفش، بهویژه در مناطق نزدیک به استوا، در انسانها تکامل یافته باشد.
کارو میگوید:
این تعامل میتواند بر رفتار افراد هم تأثیر بگذارد. بهعنوانمثال، افرادی که در شمال اروپا زندگی میکنند، از حمام آفتاب بهره میبرند تا ویتامین دی مورد نیاز خود پس از زمستان را تأمین میکنند.
مرغهای مگسخوار و طاووسها هم نشان میدهند رنگ میتواند در مقیاس نانو چه کاربردی داشته باشد. پنهان شدن این پرندگان باوجود درخشش پرهایشان، به نحوه برخورد نور به این ساختارهای کوچک بستگی دارد. این ساختارها بهاندازهای خوب هستند که بتوانند با انحراف نور قادر به تولید رنگ باشند. درک رنگها در سطح ساختاری میتواند به طراحی و ساخت سنسورهای کاربردی در زمینهی پزشکی و امنیتی کمک کند. با در نظر گرفتن همه اینها، میتوانیم انتظار جهان رنگیتر را در آینده داشته باشیم.
محققان در مطالعه خود نتیجه گرفتند:
ما در آستانه عصر جدید علوم رنگی قرار داریم و ماهیت بینرشتهای این تحقیقات میتواند وعده پیشرفتهای زیادی در زمینههای مختلف بدهد.
نظرات