نزدیکتر شدن به ساخت قرص ضد پیری با شناسایی ماده ای کلیدی در سلول
محققان دانشگاه ساوث ولز UNSW موفق به یک کشف مهم شدهاند که میتواند به ساخت یک داروی انقلابی بیانجامد؛ دارویی که در واقع توانایی معکوس کردن روند پیری و بهبود ترمیم DNA دارد و حتی میتواند برای ارسال فضانوردان به مریخ، به کمک ناسا بیاید.
در مقالهای که بهتازگی در مجلهی ساینس منتشر شده است، تیم پژوهشی ویژگی مهمی در روند مولکولی شناسایی کردهاند که اجازه میدهد سلول قادر به ترمیم DNA آسیبدیده شود.
نتیجه آزمایشهای این گروه پژوهشی روی موشها، نشان میدهد دست یافتن به درمانی برای بازداشتن مولکول DNA از آسیب پیری و همچنین صدمات ناشی از تابشهای مضر ممکن است. این یافتهها بهاندازهای امیدبخش بودهاند که توجه ناسا را نیز به خود معطوف کردهاند و ناسا بر این باور است که چنین روش درمانی میتواند به انجام مأموریت سفر انسان به مریخ توسط این سازمان کمک کند.
در حالی که سلولهای ما دارای یک قابلیت ذاتی برای ترمیم DNA هستند؛ توانایی آنها برای انجام این کار با افزایش سن فرد کاهش مییابد. آسیبهایی که در اینجا صحبت از آنها شد، در مواقع مختلفی روی میدهند که یکی این مواقع، هنگامی است که ما در فضای باز و تحت تابش مستقیم آفتاب قرار میگیریم.
دانشمندان در پژوهش خود به این نکته پی بردند که متابولیت +NAD که بهطور طبیعی در هر سلولی از بدن ما وجود دارد، دارای نقش کلیدی بهعنوان یک عامل تنظیمکننده در تعاملات پروتئین به پروتئین است و همین تعاملات هستند که کنترل فرایند ترمیم DNA را بر عهده دارند.
درمان موشها با مادهی پیشروی +NAD یا تقویتکنندهای به نام NMN باعث بهبود توانایی سلولهای آنها برای ترمیم آسیبهای وارده به DNA ناشی از قرار گرفتن در معرض تابشهای مضر یا افزایش سن شده است. دیوید سینکلر، پروفسور و سرپرست گروه پژوهشی از دانشکده علوم پزشکی UNSW و دانشکده پزشکی هاروارد بوستون در این باره چنین گفته است:
تنها پس از یک هفته درمان، سلولهای موشهای پیر از سلولهای موشهای جوان غیر قابل تشخیص بودند.
آزمایشهای مرتبط با روش درمانی NMN روی انسان ظرف شش ماه آینده آغاز خواهد شد. سینکلر که مسئولیت آزمایشگاه را در سیدنی به عهده دارد در این باره گفت:
این نزدیکترین جایی است که ما تا به حال برای رسیدن به یک داروی ضد پیری بیخطر و کارآمد قرار داشتهایم و شاید تنها در سه تا پنج سال آینده و در صورتی که استفادههای آزمایشی روی انسان بهخوبی پیش روند، شاهد حضور آن در بازار باشیم.
چنین دارویی برای فضانوردان، بازماندگان سرطانهای دوران کودکی و بقیهی ما چه سودی دارد؟
کار گروه پژوهشی مورد توجه ناسا نیز قرار گرفته است. گفتنی است که ناسا در طی یک مأموریت چهارساله به مریخ، با چالش حفظ سلامتی فضانوردان خود روبرو است.
فضانوردان حتی در مأموریتهای کوتاه فضایی نیز تجربهی مواردی مانند پیری تسریع شده ناشی از تابش کیهانی، ابتلا به ضعف عضلانی، از دست دادن حافظه و سایر نشانهها را پس از بازگشت به زمین داشتهاند. این در حالی خواهد بود که در طی یک سفر طولانی به مریخ، وضعیت بسیار وخیمتر میشود. پنج درصد از سلولهای فضانوردان در طول این زمان طولانی احتمالا میمیرند و شانس آنها برای ابتلا به سرطان تقریبا به صد درصد میرسد.
سینکلر و همکار وی از دانشگاه ساوث ویل، دکتر لیندسی وو در رقابت iTech ناسا در دسامبر سال گذشته برنده شدند. وو در مورد این رقابت چنین اشاره کرد:
ما با یک راه حل برای یک مشکل بیولوژیکی به رقابت آمده بودیم و رهیافت ما از میان ۳۰۰ طرح دیگر توانست بهعنوان طرح برنده انتخاب شود.
تابش کیهانی نهتنها یک موضوع اساسی برای فضانوردان محسوب میشود؛ بلکه همهی ما در صورت انجام سفرهای هوایی ممکن آن را در داخل هواپیما تجربه کنیم. در یک پرواز از لندن به سنگاپور یا ملبورن، تابشی تقریبا معادل یک فرایند رادیوگرافی قفسه سینه به بدن ما اعمال خواهد شد.
در حالت تئوری، درمانهای مشابه برای فضانوردان، میتواند هرگونه اثرات مرتبط با آسیب DNA را برای افرادی که بهطور مکرر سفرهای پروازی دارند نیز کاهش دهد. گروه دیگری که میتوانند از دستاوردهای این کار تحقیقاتی بهرهمند شوند، بازماندگان سرطانهای دوران کودکی هستند.
دکتر وو میگوید ۹۶ درصد نجاتیافتگان از سرطان دوران کودکی از یک بیماری مزمن تا سن ۴۵ سالگی رنج میبرند؛ از جمله بیماریهای قلبی عروقی، دیابت نوع ۲، بیماری آلزایمر و سرطانی نامرتبط به سرطان اصلی. وی میافزاید:
تمامی این پیامدها در کنار واقعیتی به نام پیری سریعتر قرار میگیرند که بسیار ویرانگر و خطرناک است. اینکه ما بتوانیم کاری در خصوص پیری سریعتر انجام دهیم، بسیار مطلوب خواهد بود و ما باور داریم که با این مولکول قادر به انجام چنین کاری هستیم.
قرصهای ضد پیری میتوانند هدف نهایی باشند
در چهار سال گذشته، سینکلر و دکتر وو در زمینهی ساخت و تبدیل NMN به یک مادهی دارویی با شرکتهای دارویی مرتبط با خودشان به نامهای MetroBiotech NSW و MetroBiotech International همکاری کردهاند. دورههای درمانی روی انسان در سال جاری میلادی در بیمارستان بریگهام و در بیمارستان زنان در بوستون آغاز خواهد شد.
یافتههای اخیر در زمینهی +NAD و NMN باعث افزایش شتاب در روند کارهای هیجانانگیزی خواهد شد که آزمایشگاه UNSW در زمینهی تحقیقات خود برای سالمندی در طی چهار سال گذشته انجام داده است.
آنها به فعل و انفعال تعدادی از پروتئینها و مولکولها و نقش آنها در روند پیری نگاه دقیقی داشتهاند. از سویی، گروه پژوهشی به این نکته اشاره کرده است که +NAD میتواند برای درمان بیماریهای مختلف مرتبط با پیری، ناباروری در زنان و همچنین برای درمان عوارض جانبی شیمیدرمانی مفید باشد. در سال ۲۰۰۳، سینکلر به وجود رابطهای بین آنزیم ضد پیری SIRT1 و رسوراترول پی برده بود. وی در این مورد میگوید:
در حالی که رسوراترول تنها میتواند مادهی SIRT1 را فعال کند؛ +NAD باعث فعال شدن تمامی هفت سیرتویین (SIRT1-7) میشود و از اینرو باید تأثیر بیشتری بر سلامت و طول عمر داشته باشد.