AMD احتمالا کارت‌های گرافیک مبتنی‌بر نسل دوم rDNA را در CES 2020 معرفی می‌کند

یکی از افشاگران شناخته‌شده‌ی حوزه‌ی سخت‌افزار با نام کاربری Wjm47196 اخیرا جزئیات جدیدی را درمورد کارت‌های گرافیک AMD فاش کرده است. طبق ادعاهای مطرح‌شده از سوی او، AMD در جریان برگزاری نمایشگاه CES ۲۰۲۰ با برگزاری کنفرانسی اختصاصی به‌صورت رسمی از مدل جدید کارت‌های گرافیک سری رادئون RX مبتنی‌بر معماری rDNA نسل دوم پرده‌برداری می‌کند. او افزون بر این موضوع، اخبار دیگری را نیز درمورد کارت‌های گرافیک خانواده‌های رادئون (Radeon) و تردریپر (Threadripper) فاش کرده است که در ادامه نگاهی به آن‌ها خواهیم انداخت.

کاربر Wjm47196 در انجمن بزرگ Chiphell سابقه‌ی خوبی در زمینه‌ی افشای اطلاعات داخلی AMD دارد؛ او پیش‌تر به‌صورت کاملا دقیق پیش‌بینی کرده بود که AMD در پی عرضه‌ی کارت گرافیک Radeon RX 590 در سه‌ماهه‌ی چهارم سال ۲۰۱۸ با معماری پولاریس ۳۰ است. او همچنین به‌درستی از عرضه‌ی کارت گرافیک Radeon VII در سه‌ماهه‌ی نخست سال ۲۰۱۹ خبر داده بود. Wjm47196 همچنین به‌درستی گفته بود AMD قصد دارد پیش از عرضه‌ی کارت‌های گرافیک ۷ نانومتری بالارده‌ی سری Navi، مدل میان‌رده‌ی آن‌‌ها را در دسترس قرار دهد. با این اوصاف، احتمال اینکه جزئیات فاش‌شده‌ی جدید هم حقیقی باشند، بسیار بالا است. 

طبق ادعاهای مطرح‌شده از سوی Wjm47196، AMD قصد دارد در نمایشگاه CES امسال پیش‌نمایشی را از کارت‌های گرافیک جدیدش ارائه دهد؛ کارت‌های موردبحث ظاهرا مبتنی‌بر نسل دوم معماری rDNA هستند و در دسته‌ی کارت‌های گرافیک رادئون RX نوی جای می‌گیرند. رخداد این اتفاق می‌تواند بسیار جالب باشد؛ در ضمن اتخاذ چنین تصمیمی از سوی AMD تا حد زیادی منطقی به‌نظر می‌رسد؛ زیرا CES نمایشگاهی بسیار بزرگ به‌شمار می‌آید و AMD می‌تواند از آن به‌منظور جلب نظر مردم به کارت‌های گرافیک جدیدش نهایت استفاده را ببرد. 

AMD در نمایشگاه CES ۲۰۲۰ چشم‌انداز خودش را برای محصولات آینده‌اش ترسیم خواهد کرد؛ این محصولات شامل کارت‌های گرافیک متنوعی با معماری ذن ۳ و همچنین نسل دوم rDNA هستند که در دسته‌‌های مختلفی جای‌ می‌گیرند؛ کارت‌های گرافیک میان‌رده، کارت‌های بالارده‌ی پرچم‌دار، کارت‌های مخصوص نوت‌بوک و البته کارت‌های مخصوص سرور. AMD پیش‌تر به‌صورت رسمی تأیید کرده است که نسل دوم معماری rDNA در دست توسعه قرار دارد و عرضه‌ی آن برای سال ۲۰۲۰ تعیین شده است. 

چه انتظاراتی می‌توانیم از نسل دوم معماری rDNA داشته باشیم؟ گزارش‌های اخیر نشان می‌دهند کارت‌های مجهز به این معماری، مبتنی‌بر لیتوگرافی بهبودیافته‌ی ۷ نانومتر پلاس (+7nm) خواهند بود و از فناوری رهگیری پرتو (Ray Tracing) در سطح سخت‌افزاری پشتیبانی خواهند کرد. در ضمن گفته می‌شود پردازنده‌های گرافیکی سطح بالای مبتنی‌بر نسل دوم rDNA قدرت پردازشی بسیار بالایی خواهند داشت و از تنوع بالایی نیز بهره‌مند خواهند بود. افزون بر موارد یادشده، در این خانواده شاهد ترکیبی از کارت‌های دارای حافظه‌ی GDDR6 و HBM2 نیز خواهیم بود. همچنین گفته می‌شود کارت‌های مبتنی‌بر نسل دوم rDNA از لحاظ مصرف انرژی، بهینه‌تر از کارت‌های نسل اول سری نوی خواهند بود.

نقشه‌ی راه معماری کارت‌های گرافیک ساخته‌شده توسط AMD (برای مشاهده‌ی این تصویر در اندازه‌ی اصلی، روی آن کلیک کنید)

به‌غیر از شایعات اخیر، اطلاعات چندان زیادی درمورد کارت‌های گرافیکی که قرار است با اتکا به معماری rDNA نسل دوم ساخته شوند، نمی‌دانیم. بااین‌حال چیزی که AMD به‌صورت رسمی درمورد آن صحبت کرده، این است که نسل بعدی کارت‌های گرافیک این شرکت از فناوری رهگیری پرتو بهره‌مند خواهند بود. ظاهرا AMD قصد دارد در کارت‌های گرافیک مبتنی‌بر نسل دوم معماری rDNA از فناوری رهگیری پرتو به‌صورت سخت‌افزاری استفاده کند تا از این طریق بازی‌های اجراشده بتوانند از رهگیری پرتو به‌صورت آنی (Real-Time) بهره‌مند شوند. انویدیا پیش‌تر با کارت‌های گرافیک جدید سری RTX (جی‌فورس RTX 20) به استقبال رهگیری پرتو به‌صورت آنی رفته است و AMD نیز قصد دارد پاجای‌پای این شرکت بگذارد و به‌رقابت مستقیم با انویدیا در این حوزه بپردازد. 

به‌نظر می‌رسد AMD در پی آن است تا از معماری rDNA 2 در کارت‌های گرافیک بالارده‌ی بازار نیز بهره بگیرد. نخستین نسل از معماری rDNA در قالب کارت‌های گرافیکی معرفی شد که قیمت آن‌ها در بازه‌ی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار جای می‌گیرد. AMD نسل دوم معماری موردبحث را نیز در کارت‌هایی با قیمت مشابه قرار خواهد داد؛ اما براساس شایعه‌های جدید،‌ این شرکت از معماری rDNA 2 در شماری از کارت‌های گرافیک بالارده‌ی سری رادئون RX هم بهره خواهد گرفت. به‌عبارتی دیگر، آن‌طور که به‌نظر می‌رسد، AMD قصد دارد کارت‌های گرافیک جدیدی را برای رقابت مستقیم با کارت‌های انویدیا RTX 2080 سوپر یا RTX 2080 Ti روانه‌ی بازار کند. فراموش نکنید انویدیا نیز قصد ندارد دست روی دست بگذارد؛ این شرکت نیز همچنان به تولید محصولاتی جدید ادامه خواهد داد تا بیش‌ازپیش رقیب دیرینه‌اش را به‌چالش بکشد.

رسانه‌های متعددی گفته‌اند که انویدیا طبق برنامه‌ریزی قبلی در پی عرضه‌ی کارت‌های گرافیک مبتنی‌بر لیتوگرافی ۷ نانومتری است؛ در ضمن این شرکت احتمالا در سال ۲۰۲۰ نسل بعدی معماری گرافیکی‌اش را با نام Ampere معرفی خواهد کرد. گفته می‌شود کارت‌های مبتنی‌بر این معماری قدرت پردازشی بسیار بالایی دارند و از ویژگی‌هایی جدید بهره می‌گیرند. درحالی که هنوز شاهد عرضه‌ی این معماری به بازار نبوده‌ایم، به‌تازگی شایعاتی جدید درمورد نسل بعدی معماری Amepre نیز در فضای وب منتشر شده‌اند؛ براساس این شایعات، انویدیا پس از معماری Ampere کارت‌های گرافیک جدیدی را با معماری هاپر (Hopper) عرضه خواهد کرد.

در کنار موارد یادشده، همچنین گفته می‌شود انویدیا قصد دارد مدل قدرتمندتری را از کارت گرافیک RTX 2080 Ti با نام RTX 2080 Ti SUPER در اوایل سال ۲۰۲۰ معرفی و روانه‌ی بازار کند. اتخاذ این تصمیم‌ها باعث می‌شود AMD بیشتر از قبل در بازار به‌چالش کشیده شود و مسیر سخت‌تری برای رسیدن به موفقیتِ بیشتر داشته باشد. 

براساس گزارش‌های اخیر، کارت‌های گرافیک بالارده‌ی سری نوی AMD احتمالا از حافظه‌ای با پهناد باند بالا استفاده خواهند کرد و از این حیث شبیه به پرچمداران فعلی خواهند بود. AMD در کارت‌های گرافیک میان‌رده‌ی مبتنی‌بر معماری rDNA از حافظه‌ی GDDR6 استفاده می‌کند؛ بااین‌حال گفته می‌شود این شرکت در نسل جدید در پی استفاده از حافظه‌ی ویدئویی (VRAM) از نوع HBM2E است. این نوع حافظه‌ی ویدئویی از Dieهایی ۱۶ گیگابایتی استفاده می‌کند که در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و از فرکانس پردازشی ۳/۲ گیگابیت‌بر‌ثانیه بهره‌مند هستند. این موضوع باعث می‌شود چنین حافظه‌ای بتواند در مجموع پهنای باندی معادل ۴۱۰ گیگابایت‌بر‌ثانیه را ارائه دهد؛ در ضمن اگر دو دسته از این حافظه‌ها در کنار هم فعالیت کنند، پهنای باند به ۹۲۰ گیگابایت‌بر‌ثانیه می‌رسد که رقمی فوق‌العاده است. 

افزون بر موارد یادشده، حافظه‌ی HBM2E همچون HBM2 دارای اینترفیس باس ۱٬۰۲۴ بیت است. سامسونگ می‌گوید نوع خاصی از حافظه‌ی HBM2E را تولید کرده است که از طریق آن امکان کنارهم‌قراردادن چهار حافظه وجود دارد؛ این حافظه‌ها در کنار یکدیگر ۶۴ گیگابایت هستند و پهنای باند ۱/۶۴ ترابایت‌بر‌ثانیه را ارائه می‌دهند. چنین پهنای باند بالایی تنها به درد پردازش‌های مربوط به سرور می‌خورد؛ بااین‌حال امکان استفاده از روشی مشابه برای دسترسی به ۳۲ گیگابایت حافظه‌ی ویدئویی در کارت‌های پرچم‌دار بازار نیز وجود دارد؛ این میزان، دو برابر بیشتر از حافظه‌ی کارت گرافیک قدرتمند رادئون VII است.

در جدول زیر می‌توانید نظاره‌گر مقایسه‌ی بین معماری کارت‌های گرافیک AMD باشید:

طبق بررسی‌ها، کارت گرافیک رادئون RX 5700 هم‌اکنون عملکردی ۲۵ درصد بهتر از GTX 1660 SUPER دارد؛ کارت موردبحث انویدیا به‌تازگی معرفی شده است و علاقه‌مندان می‌توانند با پرداخت ۲۲۹ دلار آن را تهیه کنند. اگر AMD بتواند کارت گرافیکی جدید با قیمت ۲۴۹ تا ۲۶۹ دلار و عملکردی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد بهتر از GTX 1660 SUPER عرضه کند، می‌تواند بخش مهمی از بازار را در اختیار بگیرد. درواقع عرضه‌ی چنین محصولی از سوی AMD، انویدیا را دچار چالش خواهد کرد. ناگفته نماند که قیمت کارت‌های گرافیک سری نوی ۱۰ هم‌اکنون از ۳۴۹ دلار آغاز می‌‌شود.