دانشمندان ساختار زمینشناسی عجیبی را در اعماق برمودا شناسایی کردهاند
در اعماق مجمعالجزایر برمودا، دانشمندان به کشفی رسیدهاند که میتواند یکی از قدیمیترین معماهای این منطقه را توضیح دهد. پژوهشها نشان میدهد که لایهای سنگ غیرعادی با ضخامت حدود ۲۰ کیلومتر، در زیر پوسته اقیانوسی برمودا قرار دارد.
ویلیام فریزر، لرزهشناس مؤسسه کارنگی در واشینگتن و نویسنده اصلی مطالعه در گفتگو با لایوساینس توضیح داده است که در حالت عادی انتظار میرود درست زیر پوسته اقیانوسی، گوشته زمین قرار داشته باشد. اما در مورد برمودا، لایهای اضافی و غیرمعمول در زیر پوسته و درون صفحه تکتونیکی که این جزایر روی آن نشستهاند وجود دارد.
منشأ دقیق لایه هنوز مشخص نیست، اما پژوهشگران معتقدند میتواند به فعالیتهای آتشفشانی بسیار قدیمی مرتبط باشد؛ فعالیتهایی که حدود ۳۱ میلیون سال پیش در این منطقه متوقف شدهاند. این کشف میتواند توضیح دهد چرا برمودا روی نوعی «برآمدگی اقیانوسی» قرار دارد، یعنی جایی که کف اقیانوس نسبت به نواحی اطراف بالاتر است؛ آن هم در حالی که هیچ نشانهای از آتشفشان فعال در منطقه دیده نمیشود و آخرین فوران شناختهشده به میلیونها سال قبل بازمیگردد.
به باور پژوهشگران، ممکن است آخرین فورانهای آتشفشانی باعث شده باشند مواد داغ گوشته به درون پوسته تزریق شوند. این مواد سپس در همانجا سرد و منجمد شده و ساختاری شبیه سکوی سنگی را وجود آوردهاند که کف اقیانوس را حدود ۵۰۰ متر بالا نگه میدارد.
برمودا سالهاست بهدلیل داستانهای مربوط به مثلث برمودا شهرتی اسرارآمیز دارد؛ منطقهای میان برمودا، فلوریدا و پورتوریکو که گفته میشود تعداد زیادی کشتی و هواپیما در آن ناپدید شدهاند؛ هرچند این روایتها تا حد زیادی اغراقآمیز هستند. بااینحال، از نگاه دانشمندان، راز واقعی نه در آسمان و دریا، بلکه در اعماق زمین و این برآمدگی غیرعادی اقیانوس اطلس نهفته است.
در بسیاری از نقاط جهان، مانند هاوایی، زنجیرههای جزیرهای به وجود «نقاط داغ» در گوشته نسبت داده میشوند؛ مناطقی که مواد بسیار داغ از عمق زمین به سمت بالا حرکت میکنند و باعث آتشفشان و بالا آمدن کف اقیانوس میشوند. معمولاً وقتی حرکت صفحات تکتونیکی پوسته را از روی این نقطه داغ دور میکند، برآمدگی ایجادشده بهتدریج فروکش میکند. اما برآمدگی برمودا برخلاف این الگو، با وجود ۳۱ میلیون سال خاموشی آتشفشانی، همچنان پابرجا است.
- حقیقت مثلث برمودا چیست؟07 تیر 03مطالعه '5
- ۱۰ واقعیت باورنکردنی در مورد مثلث برمودا25 مرداد 99مطالعه '6
- اقیانوسی که هواپیماها را میبلعد؛ عجیبترین پروندههای مثلث برمودا07 آبان 04مطالعه '14
فریزر میگوید درباره آنچه دقیقاً در گوشته زیر برمودا میگذرد هنوز اختلافنظر وجود دارد، اما شواهد نشان میدهد در سطح زمین هیچ فعالیت آتشفشانی فعالی در جریان نیست. برای بررسی دقیقتر، او و همکارش جفری پارک، استاد علوم زمین و سیارهای دانشگاه ییل، از دادههای یک ایستگاه لرزهنگاری در برمودا استفاده کردند.
پژوهشگران امواج ناشی از زمینلرزههای بزرگ و دوردست سراسر جهان را بررسی و تغییرات ناگهانی این امواج را در اعماق زمین تحلیل کردند. نتیجه این بررسیها تصویری از ساختار زمین تا عمق حدود ۵۰ کیلومتری زیر برمودا بود که وجود لایهای بسیار ضخیم و کمچگالتر از سنگهای اطراف را تأیید میکرد.
سارا ماتزا، زمینشناس کالج اسمیت در ماساچوست که در پژوهش مشارکت نداشته است، میگوید به نظر میرسد هنوز موادی از دوران فعالیت آتشفشانی باستانی در زیر برمودا باقی مانده که به حفظ این ناحیه بهعنوان منطقهای مرتفع در اقیانوس اطلس کمک میکند.
پژوهشهای مستقل نشان دادهاند سنگهای زیر برمودا دارای کربن بالایی هستند که از اعماق گوشته زمین آمدهاند و احتمالاً با دوران شکلگیری ابرقاره پانگهآ ارتباط دارند
پژوهشهای مستقل ماتزا درباره تاریخ آتشفشانی برمودا نشان داده است که گدازههای این منطقه مقدار کمی سیلیس دارند؛ نشانهای که معمولاً به منشأ آنها از سنگهایی با کربن بالا اشاره دارد. بررسی تغییرات ایزوتوپهای روی در نمونههای سنگی برمودا، که نتایج آن در ماه سپتامبر در مجله Geology منتشر شد، نشان میدهد این کربن از اعماق گوشته زمین آمده است. به گفته ماتزا، این مواد احتمالاً زمانی به اعماق گوشته رانده شدهاند که ابرقاره پانگهآ بین حدود ۹۰۰ تا ۳۰۰ میلیون سال پیش شکل گرفته بود.
ماتزا توضیح میدهد که این وضعیت با آنچه در جزایری که بر اثر نقاط داغ در اقیانوسهای آرام یا هند شکل گرفتهاند دیده میشود متفاوت است. یکی از دلایل این تفاوت میتواند جوانتر بودن اقیانوس اطلس باشد که پس از شکافتهشدن پانگهآ شکل گرفت، در حالی که اقیانوسهای آرام و هند در حاشیههای آن ابرقاره قرار داشتند.
به گفته ماتزا، این واقعیت که برمودا در منطقهای قرار دارد که زمانی قلب آخرین ابرقاره زمین بوده، احتمالاً نقش مهمی در منحصربهفرد بودن این ساختار زمینشناسی دارد. در همین حال، فریزر بررسی جزایر دیگر جهان را آغاز کرده تا مشخص شود آیا نمونههای مشابهی از این لایه عجیب در نقاط دیگر هم وجود دارد یا اینکه برمودا واقعاً پدیدهای استثنایی است. او تأکید میکند که مطالعه مکانهایی مانند برمودا، که شرایطی غیرعادی دارند، به دانشمندان کمک میکند فرآیندهای معمول و غیرمعمول زمین را بهتر بشناسند و درک دقیقتری از آنچه در سیاره ما رخ میدهد به دست آورند.
نتایج پژوهش در ژورنال Geophysical Research Letters منتشر شده است.