باور غلط دردسرساز؛ چرا نباید به گربه‌ها شیر بدهید؟

گربه‌ها رابطه‌ای طولانی با انسان‌ها دارند که به بیش از ۹۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. آن‌ها با جذب شدن به سکونتگاه‌های انسانی، به دلیل حضور موش‌ها که گاهی واقعاً آفت بودند، کم‌کم خود را به‌عنوان شکارچیان مفید جوندگان جا انداختند و به‌تدریج اهلی شدند.

کشاورزان شروع به استفاده از گربه‌ها برای کنترل آفات کردند و همین ارتباط، اولین آشنایی میان گربه‌ها و شیر را رقم زد. پیش از تجاری‌سازی غذای حیوانات خانگی، گربه‌ها بیشتر با باقی‌مانده‌های غذای انسان تغذیه می‌شدند. در آن زمان اطلاعات زیادی درباره نیازهای تغذیه‌ای آن‌ها در دسترس نبود. در کتابی از گوردون استیبلز، پزشک اسکاتلندی در سال ۱۸۷۷، آمده که گربه‌ها باید دو ظرف داشته باشند: «یکی برای آب و دیگری برای شیر». و او فرنی همراه با شیر را صبحانه‌ای عالی برای گربه‌ها می‌دانست.

از اینجا بود که رابطه‌ی گربه‌ها و شیر بیشتر در ذهن جمعی انسان‌ها نهادینه شد و از طریق نقاشی‌ها، کتاب‌ها، فیلم‌ها و کارتون‌ها که همگی گربه‌هایی عاشق شیر را نشان می‌دادند، به یک فرهنگ تبدیل شد. حتی کلیشه‌ی معروف گربه‌ی ولگردی که از باران نجات پیدا می‌کند و از دست یک فرد مهربان نعلبکی ‌پر از شیر دریافت می‌کند، بخشی از این تصویرسازی است.

با وجود تداوم باور عمومی مبنی بر ارتباط گربه‌ها و شیر، جولیا هنینگ، دانشجوی دکترا در رشته رفتارشناسی گربه‌سانان در دانشگاه آدلاید، می‌گوید پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند که گربه‌ها اصلاً نباید شیر بنوشند.

گربه‌ها مثل تمام پستاندارها زندگی را با نوشیدن شیر مادر آغاز می‌کنند؛ اما پس از دوران تولگی، شیر دیگر هیچ‌گونه ضرورت تغذیه‌ای برای آن‌ها ندارد.

بدن بچه‌ گربه‌ها به دنبال از شیر گرفته‌شدن (معمولاً در سن ۶ تا ۱۲ هفتگی)، تولید را متوقف می‌کند که برای هضم لاکتوز موجود در شیر لازم است، متوقف می‌کند. برای بیشتر گربه‌ها این اتفاق به معنی عدم تحمل لاکتوز است. البته درست مثل انسان‌ها، میزان این حساسیت در هر گربه بسته به میزان آنزیمی که بدنش به‌طور طبیعی تولید می‌کند، متفاوت است.

بااین‌حال، نباید با عجله به بچه‌ گربه‌ها شیر بدهید. تنها به این دلیل که آن‌ها می‌توانند لاکتوز را در کودکی هضم کنند، به این معنی نیست که باید شیر گاو بخورند. گربه‌ها حیوانات بسیار کوچک‌تری نسبت به گاو هستند و به همین تناسب، میزان لاکتوز در شیر مادر گربه بسیار کمتر از شیر گاو است. بهترین گزینه این است که بچه‌گربه از شیر مادرش تغذیه کند یا اگر در دسترس نیست، از شیرخشک مخصوص بچه‌گربه‌ها استفاده شود.

عدم تحمل لاکتوز تنها دلیل برای ندادن شیر به گربه‌ها نیست. هرچند نادر است، اما برخی گربه‌ها ممکن است به شیر یا فرآورده‌های لبنی حساسیت یا آلرژی پیدا کنند.

لاکتوز نوعی قند است. زمانی که نتواند تجزیه شود تا جذب جریان خون شود، به مسیر خود در روده‌ها ادامه می‌دهد و به کولون (روده بزرگ) می‌رسد؛ جایی که باکتری‌های بدن آن را تخمیر می‌کنند. این فرآیند تخمیر، لاکتوز را به اسیدها و گازهایی تبدیل می‌کند که باعث بروز علائم ناخوشایندی از جمله تولید گاز بیش از حد، نفخ، یبوست، درد شکمی و گاهی تهوع و استفراغ می‌شود. در گربه‌ها، رایج‌ترین علامت مشاهده‌شده اسهال است.

ما انسان‌ها هم اغلب چیزهایی را دوست داریم که برایمان مضر هستند؛ اما برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید به یاد بیاوریم که شیر گاو برای تغذیه و رشد گوساله‌ها تولید شده است. برای رسیدن به این هدف، شیر گاو مجموعه‌ای از پروتئین‌ها و چربی‌ها را در خود دارد که برای گربه‌ها بسیار خوش‌طعم و جذاب هستند. گربه‌ها برای حفظ سلامت و عملکرد روزانه‌ی خود به مقدار بالایی از پروتئین و چربی نیاز دارند.

شیر گاو به‌ویژه سرشار از کازئین است؛ پروتئینی که در بدن به آلفا-کازوزپین تجزیه می‌شود. در برخی مطالعات، این ترکیب با تأثیر آرام‌بخش بر گربه‌ها همراه بوده است. اگرچه این تأثیر ممکن است در ابتدا باعث نشود گربه به سمت شیر برود، می‌تواند در طول زمان باعث ایجاد پیوند ذهنی دلپذیر با شیر شود.

پاسخ کوتاه به این پرسش «منفی» است. لبنیات بخشی طبیعی از رژیم غذایی گربه‌ها نیست. گرچه ممکن است طعم شیر را دوست داشته باشند، شیر به‌احتمال زیاد باعث ناراحتی و مشکلات سلامتی برای دوست پشمالوی شما می‌شود، بنابراین بهتر است کاملاً از آن پرهیز شود.

اگر فکر می‌کنید گربه‌ی شما از آن معدود گربه‌هایی است که دچار عدم تحمل لاکتوز نیست، دوباره فکر کنید. گربه‌ها در پنهان‌کردن ناراحتی بسیار ماهرند، زیرا در طبیعت، نشان‌دادن ضعف می‌تواند آن‌ها را به طعمه‌ی شکارچیان تبدیل کند.

اگر همنان اصرار دارید به گربه خود شیر بدهید، از شیر بدون لاکتوز یا شیرهایی که ویژه گربه‌ها تولید شده‌اند استفاده کنید و آن را تنها به‌عنوان تشویقی بسیار گاه‌به‌گاه به او بدهید. اگرچه چنین شیرهایی مانند شیر گاو معمولی معده‌ی گربه را اذیت نمی‌کنند، هیچ فایده‌ی تغذیه‌ای خاصی هم برای گربه ندارند.

در مورد شیرهای گیاهی مانند شیر جو دوسر، سویا یا بادام چه می‌توان گفت؟ هر افزودنی غیرمعمول به رژیم غذایی گربه احتمالاً باعث ناراحتی گوارشی می‌شود، پس بهتر است از این جایگزین‌ها نیز پرهیز کنید. نتیجه نهایی؟ به گربه‌تان شیر ندهید. نه به آن نیاز دارند، نه احتمالاً می‌توانند آن را هضم کنند و نه به دردسرش می‌ارزد.