بازسازی شگفت‌انگیز چهره مومیایی اسرارآمیزی که یک قرن در استرالیا نگهداری می‌شد

یک سر مومیایی‌شده‌ی مصر باستان که در کتابخانه‌ی مدرسه‌ای در استرالیا به نمایش درآمده بود، حالا به لطف بازسازی علمی دقیق، دارای چهره‌ای تازه است.

شیء باستانی رازآلود مورد بحث، مشخص نیست چگونه به دبیرستان گرافتون در نیوساوت ولز شمالی راه یافته است. این شهر در فاصله‌ی ۴۸۰ کیلومتری شمالی سیدنی قرار دارد. یک یادداشت به قدمت یک قرن هم همراه این مجسمه وجود دارد که می‌گوید نوعی مومیایی مصری «اصل» است؛ اما حالا در کنار پرینت سه‌بعدی این مجسمه به نمایش درخواهد آمد تا فرایند بازسازی و چهره‌ی نهایی فرد در دوران زندگی‌اش را نشان دهد.

جنیفر مان، مجسمه‌ساز پزشکی قانونی و سازنده‌ی مجسمه، می‌گوید: «این بازسازی از موضع‌گیری نسبت به بقایای انسانی می‌کاهد که مسئله‌ی مهمی است؛ زیرا موزه‌ها نسبت به نمایش بقایای افراد باستانی بسیار بی‌میل هستند.»

پژوهشگرها برای بازسازی مومیایی یادشده از روش توموگرافی کامپیوتری (CT) استفاده کردند و با اسکن جمجمه‌ی باستانی، مدلی دیجیتالی از آن را ساختند که بعداً به‌صورت سه‌بعدی در رزین پلیمری چاپ شد تا در نهایت بازسازی واقع‌گرایانه از مومیایی انجام شود.

اسکن‌ها و تحلیل دانشگاه‌های استرالیا و ایتالیا نشان می‌دهند که سر مومیایی به زنی تعلق دارد که هنگام مرگ ۵۰ تا ۶۰ سال داشته است. رگه‌های طلای متصل به سر مومیایی نشان می‌دهند که این فرد در دوره‌ی یونانی-رومی در مصر (۳۳۲ پیش از میلاد تا ۳۹۵ میلادی) زندگی می‌کرده است. در آن زمان ورق طلا در فرایند مومیایی به کار می‌رفت. مجسمه‌ی نهایی، پرتره‌ای تقریباً واقعی از یک زن مصری مسن است که موهای خود را به سبک یونانی بافته که در آن زمان محبوب بود.

بر اساس گزارش خبرگزاری دولتی استرالیا (ABC)، یک پزشک محلی احتمالاً زمانی که در اسکاتلند دانشجو بوده، سر مومیایی را خریده و بعداً آن را در سال ۱۹۱۵ به مدرسه اهدا کرده و این روایت نیز وجود دارد که مجسمه را مردی بومی که مصر‌شناسی معروف بوده، خریده است.

دبیرستان یادشده قبلاً از این سر به‌عنوان ابزاری آموزشی استفاده می‌کرد، اما بر اساس گزارش‌ها، درخواست مدرسه برای بازگرداندن شیء باستانی به مصر یا اهدای آن به موزه‌ای در سیدنی پذیرفته نشده بود.

زمانی که مان جمجمه‌ی پرینت سه‌بعدی را دریافت کرد، چشم‌ها و شاخص‌هایی را برای نمایش عمق بافتی به آن اضافه کرد که همه بر اساس اندازه‌گیری‌های فراصوت از مصری‌های کنونی به دست آمده بودند.

مان در مرحله‌ی بعدی ساختار عضلانی را حول محور شاخص‌ها ساخت و از فرمول‌هایی برای تخمین شاخصه‌های بافت نرم استفاده کرد که بر اساس اندازه‌گیری‌های جمجمه به دست می‌آیند. برای مثال بینی حاصل بازسازی زاویه‌های استخوان اطراف حفره‌ی بینی در جمجمه و اندازه‌گیری‌های دقیق خود حفره‌ی بینی است.

دهان روی جمجمه به‌شدت آسیب دیده بود بنابراین مان ساختار آن را با مشورت با یک متخصص دندان‌پزشکی قانونی ایجاد کرد.

مرحله‌ی بعدی ساخت پوسته‌ای در اطراف چشم‌ها و روی ساختار عضلانی بود. مان بازسازی را در نهایت با مدل موها و گوشواره‌ها از دوره‌ی یونانی رومی به پایان رساند که مبتنی بر پرتره‌های مومیایی فایوم بودند.

مجسمه‌ی نهایی با رزین به رنگ برنزی پرداخت شد که به گفته‌ی مان بهتر از حدس زدن رنگ پوست است، زیرا در آن زمان افرادی با اجداد مصری، یونانی و رومی و تبارهای دیگر در مصر زندگی می‌کردند. او می‌گوید: «ترجیح می‌دهیم مجسمه را به شکل برنزی تکمیل کنیم تا مردم بهتر بتوانند مشخصات چهره را درک کنند. این انتخاب عمدی است، زیرا شواهد علمی از DNA بازیابی‌شده برای مواردی مثل رنگ پوست یا چشم وجود ندارد.»

یکی از پروژه‌های آینده‌ی مان، بازسازی چهره‌ی جمجمه‌هایی است که در هرکولانیوم، شهری در نزدیکی کوه وزو کشف شده‌اند. این شهر هم مانند پمپئی در فوران سال ۷۹ میلادی نابود شد.