ما اغلب زبان گربه‌ها را نمی‌فهمیم

تا‌به‌حال برای شما پیش آمده که گربه‌ای در حال خرخرکردن باشد و به آرامی دست خود را نزدیک کرده تا پشتش را نوازش کنید، اما ناگهان از جا بپرد و دستتان را گاز بگیرد؟ یا گاهی صدای میومیوی گربه بدون هیچ دلیلی بلندتر و بلندتر می‌شود؛ این‌ها دقیقاً نشانه‌ی چیست؟

به نظر می‌رسد چنین سوء تفاهم‌هایی میان گربه و انسان زیاد اتفاق می‌افتد. گروهی از محققان فرانسوی در مطالعه‌ی جدیدی که ماه گذشته در مجله‌ی Applied Animal Behaviour Science منتشر شد، نشان داده‌اند که تقریباً یک سوم از انسان‌ها در تشخیص نشانه‌های گربه‌های ناراضی و نزدیک به ۱۰ درصد از انسان‌ها در تشخیص نشانه‌های گربه‌های راضی، دچار اشتباه می‌شوند.

مطالعه همچنین نشان می‌دهد که میومیو و صداهای دیگر گربه‌ها نیز تا حدود زیادی به اشتباه تعبیر می‌شود و مردم باید نشانه‌های صوتی و بصری را به طور همزمان در نظر بگیرند تا متوجه بشوند که گربه دقیقاً چه حسی دارد.

یافته‌های محققان از طریق بررسی پاسخ‌های ۶۳۰ داوطلب آنلاین به دست آمده است. همگی شرکت‌کنندگان، افرادی بودند که از طریق تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی جذب شده و به پرسشنامه پاسخ داده بودند. هرکدام از شرکت‌کنندگان ۲۴ ویدیو از رفتارهای متفاوت گربه‌ها را تماشا کردند. یک‌سوم از ویدیوها فقط ارتباطات صوتی گربه‌ها را نشان می‌داد، یک‌سوم دیگر فقط نشانه‌های بصری را به تصویر می‌کشید و باقی ویدیوها نیز هر دو مورد را شامل می‌شد.

شارلوت دوموزون، کارشناس رفتار گربه از دانشگاه نانتر پاریس و نویسنده‌ی اصلی مطالعه، به نیویورک‌تایمز گفت: «برخی مطالعات بر چگونگی برداشت انسان از صدای گربه‌ها متمرکز شده است. مطالعات دیگر نیز چگونگی درک افراد از نشانه‌های بصری گربه‌ها را بررسی کرده‌اند. اما مطالعه‌ی هر دوی این موارد در ارتباط انسان‌ها با گربه‌ها، پیش از این هرگز مطالعه نشده بود.»

گربه‌ها با نشان‌دادن طیف وسیعی از سیگنال‌های بصری، احساساتشان را ابراز می‌کنند: برای مثال دمشان را از پهلو به پهلو می‌چرخانند یا به شکل عصا در هوا بلند می‌کنند، خودشان را به ما می‌مالند و دور پاهایمان می‌پیچند، گوش‌هایشان را خم یا صاف و مردمک چشم‌هایشان را تنگ یا گشاد می‌کنند.

محققان می‌گویند ما اغلب تصور می‌کنیم که از توانایی درک افراد و حیواناتی که در کنارمان زندگی می‌کنند، برخوردار هستیم. اما تصوراتمان همیشه درست نیست. این واقعیت که در تشخیص علائم نارضایتی حیوانات خیلی خوب نیستیم، نباید تعجب‌آور باشد. ما احساسات حیوانات را با احتمال بالا مثبت تلقی می‌کنیم؛ زیرا وقتی حیوانات را می‌بینیم حال خودمان خوب می‌شود. حالت عاطفی مثبت ما در پاسخ به حیوانات، دلیل به وجودآمدن این خوشبینی است. در واقع حتی بعضی از رایج‌ترین نشانه‌ها هم ممکن است اشتباه درک شوند.

به عنوان مثال، خرخر‌کردن همیشه نشانه‌ی آرامش گربه نیست. دکتر دوموزون می‌گوید: «گربه‌ها در موقعیت‌های ناراحت‌کننده یا استرس‌زا هم خرخر می‌کنند. خرخر‌کردن گربه‌ها گاهی اوقات در شرایطی پیش می‌آید که استرس دارند یا آسیب دیده‌اند». خرخرکردن گربه در چنین موقعیت‌هایی، نوعی از «آرامش دادن به خودش» است.

درک‌نشدن نشانه‌های بصری برای سگ‌ها نیز صدق می‌کند. محققان می‌گویند مردم معمولاً دم تکان‌دادن سگ‌ها را مثبت تلقی می‌کنند. اما در واقع سگ‌ها بسیاری از نشانه‌های مختلف را با دم نشان می‌دهند. دم به سمت چپ تکان می‌خورد یا راست؟ سرعت تکان‌دادن دم چقدر است؟ دم بالا است یا پایین؟ معنی تمام این این موارد کاملاً با هم متفاوت است. برخی نشانه‌ی خوشحالی و برخی علائم هشدار پیش از تهاجم است. شما می‌توانید کل این احساسات را فقط با دم تکان‌دادن متوجه شوید.

پناهگاه‌های حمایت از حیوانات می‌توانند از چنین یافته‌هایی برای آموزش سرپرستان احتمالی استفاده کنند. دیگر محققان نیز با ارزیابی این قبیل یافته‌ها درمی‌یابند که آیا گربه‌ها می‌توانند به عنوان گزینه‌ی مناسبی برای حیوان‌درمانی (درمان انسان به کمک حیوانات خانگی) یا کمک به کودکان دارای اختلال‌های رشدی خاص عمل کنند، یا خیر.

به نقل از محققان، چنین مطالعاتی زمانی اهمیت فزاینده پیدا می‌کند که برای کودکان دارای مشکل در برقراری ارتباط با مردم، سلامت روان و مقابله با تنهایی همه‌گیر کارآمد باشد. همنشینی با حیوانات می‌تواند تفاوت‌های بسیار چشمگیری ایجاد کند. همچنین، مزایای بهبود روابط حیوانات خانگی و صاحبان آن‌ها نیز می‌تواند بسیار اساسی باشد.